Döviz Durumu Karışık

Türkiye, 2017’den 2018’e giderek azalan miktarda cari açık verdi. 2019 yılında yaşanan ekonomik durgunluk sonucu cari denge fazlaya dönüştü. Cari denge 2020 yılının ilk iki ayında 2,8 milyar dolar açık verse de 12 aylık bazda bakıldığında 6,1 milyar dolar fazla vermeye devam etmiş görünüyor. 2020 yılında ihracat, ithalatçı ülkelerde yaşanan ekonomik küçülme nedeniyle düşecek. Buna karşılık ithalat Türkiye’de yaşanacak üretim düşüşü, petrol fiyatlarının ucuzlaması gibi nedenlerle daha da hızlı düşecek. Turizm gelirleri de giderleri de düşecek. Turizm gelirlerimiz, giderlerimizden çok yüksek olduğu için bu düşüşler cari dengemize zarar verecek. Doğrudan yatırımlar da düşecek. Çünkü böyle bir ortamda kimse dışarıda yatırım yapmayı düşünmez. Buna karşılık portföy yatırımlarında (tahvil, hisse senedi vb alımları) karışık etkiler görülebilir. Fiyatların düşüklüğüne ve risklerin durumuna bağlı olarak portföy yatırımları inişler ve çıkışlar gösterebilir. Bütün bunları özetlersek Türkiye’nin bu yıl da cari fazla vereceğini tahmin etmemiz zor olmasa gerekir.  

Türkiye’nin döviz yükümlülükleri ekonominin büyüyemeyeceği 2020 yılında özel bir önem taşıyor. Bu yükümlülüklere yakından bakmakta yarar var. Aşağıdaki tablo, 2021 yılının şubat ayına kadar olan sürede Türkiye’nin vadesi gelecek olan döviz yükümlülüklerini gösteriyor (kaynak: TCMB, Ödemeler Dengesi İstatistikleri.)


Bu tabloya göre 2021 yılı şubat ayına kadar vadesi gelecek olan, bir başka deyişle yenilenmesi veya ödenmesi gerekecek olan, dış yükümlülük tutarı 168,5 milyar dolar. Bu tablo her yıl aşağı yukarı bu tutar dolayındadır. Cari açık verilen yıllarda buna bir de cari açık eklenince dış finansman ihtiyacı 200 milyar doları aşardı. Bu yıl yukarıda açıkladığımız gibi ödemeler dengesi muhtemelen cari fazla verecek ve dolayısıyla bu miktara ilave gelmeyecek cari fazla kadar düşüş olacak. 2020’de geçen yılki kadar cari fazla versek bu tutar 160 milyar dolara düşecek demektir. Geçen yıllarda 200 milyar dolar dolayında dış finansman ihtiyacını karşılamış olan Türkiye bu yıl bu miktarı bulamaz mı?

Rezerv para sahibi ülke merkez bankalarının para bastığı ve faizleri sıfır dolayına indirdiğini göz önüne alırsak bu paraların bir bölümünün yüksek faiz veren ve paraları fazla değer kaybetmeyen ülkelere gideceğini öngörebiliriz. Türkiye de bu ülkelerden birisi olduğuna göre bu paraların bir kısmının buraya gelmesi beklenebilir. 100 dolarını buraya getirip 6,97 kurundan TL’ye çevirerek elde ettiği 697 TL’yi yüzde 7,5 net faizle 1 yıl bankaya mevduat olarak yatıran kişi yılsonunda eline geçen 750 TL ile 6,97 kurundan dolara dönerse 107,6 doları olur. Yüzde 7,6 oranındaki net faizi ülkesinde elde etmesine imkân yoktur. Buradaki risk kur riskidir. TL dolara karşı yüzde 10’dan fazla değer kaybederse zarar eder. Bu durumda bu yatırımcıyı buraya çekecek şey faiz ve risk arasında kurulacak denge olacaktır.  

Kur riski yabancı kaynak konusunda öne çıktığına göre riskleri ölçmekte en önemli ve güncel gösterge olan CDS primine bakmak gerekir. Aşağıdaki dünya risk haritasına bakarsak durumu görebiliyoruz (kaynak: http://www.worldgovernmentbonds.com/sovereign-cds/):


Bu harita ülkelerin risk durumunu CDS primleri açısından gösteriyor. Kırmızı boyalı ülkeler tehlike eşiği olarak kabul edilen 300 baz puanın üzerinde CDS primine sahip olan ülkeler (Arjantin, Venezuela, Brezilya, Güney Afrika, Pakistan, Mısır, Ukrayna ve Türkiye.) Türkiye’nin CDS primi 600 baz puanın üzerinde bulunuyor. Bu durumda riskimizin yüksekliği bizim bu bol likiditeyi çekmemizde sorun yaratacak. Bu durumda şu ana kadar yaptığımız gibi bir yandan faizi düşürüp bir yandan da riskleri yükseltecek işler yaparak bu denklemi çözmeye çalışmak çok doğru bir yaklaşım olarak görünmüyor. Bu 160 milyar doların ödenmesinde/yenilenmesinde sıkıntı çekmemek için yapılacak şey ya faizi daha yukarıya çıkarmak ya da riskleri düşürüp TL’nin değer kaybının yüzde 10’dan öteye gitmemesini sağlamak olacaktır. 

Yorumlar

  1. Hocam peki sizce merkez bankası hangi kritere göre faizi düşürüyor. Bu konuda böyle bir durumda dayanakları nedir? Ayrıca risk priminin düşürülmesi için yapılacak hamlelerin kısa vadede hemen etkisi olabilir mi? Ya da ne kadar etkili olabilir? Kur ve faizin düşürülmesi için kredi olarak döviz girişi yapılması daha hızlı bir müdahale olmaz mı? Teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Siyasetin istediğini yerine getirmek dışında hangi kriteri kullanıyor bilmiyorum. Bugün parlamenter sisteme dönüş ve hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı için düğmeye bassak yarın risk primi düşmeye başlar.

      Sil
    2. Bir defa faizleri Merkez bankasi dusurmuyor. Buna sarayda karar veriliyor. Bunun kriteri de cok basit, su sekilde isliyor: Yaz kizim %... , Bunu uysal'a gonderin yayinlasin. Olay budur.

      Sil
  2. Sevgili hocam, "...faizi düşürüp riskleri yükseltecek işler yapmak..." ifadeniz bana 1994 krizini hatırlattı. O dönemde de hazine ihaleleri iptal edilerek zorlama faiz düşüşleri ile kriz tetiklenmişti. İktisatçı değilim. Yatırımcı mantığı ile sormak istiyorum. Şu an yapılanlarla o dönem yapılan arasında sizce benzerlikler var mı, varsa benzer sonuçlarla karşılaşma ihtimalimiz var mı? Teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kesinlikle var. O dönemde de takıntımız faizdi ve faizi düşürerek enflasyonu düşüreceğimizi, yatırımları arttıracağımızı sanıyorduk bugün de aynı yerdeyiz.

      Sil
    2. Hocam arap sermayesinin gelme ihtimali yokmu

      Sil
    3. Demek ki sonuclari da 1994 ile ayni olacak: erken secim, elveda AKP, hosgeldin .. .. Noktali yerleri fitratiniza gore doldurun.

      Sil
    4. M.Akif me güzel demiş.
      Geçmişten adam hisse kaparmış... Ne masal şey!
      Beş bin senelik kıssa yarım hisse mi verdi?
      "Tarih"i "tekerrür" diye tarif ediyorlar;
      Hiç ibret alınsaydı, tekerrür mü ederdi?

      Sil
    5. Araplar parayı ağaçtan toplamıyor, petrol satıyorlar. Petrolün fiyatına bakmalısınız.
      Bence bu fiyatlar ikinci Arap aharını tetikler.

      Sil
  3. Mahfi hocam;
    Bizanslıların konstantinopolis surlarını savunduğu gibi kurun 7 seviyesini savunan ve bu amaçla rezervleri hesapsızca yakıp bitiren (3 ay öncede aynısını 6 seviyesi aşılmasın diye yapmışlardı),(Pirus zaferi) zihniyetin; şu şartlarda, faizi yükseltmeside, imf den uygun faizli borçlanmasıda kendi siyasi nedenleriyle pek olası durmuyor...
    Bu gidişatla cds puanı yada risklerde azalacağa pek benzemiyor...
    Farklı yada alternatif olarak yapılabilecek bir şey varmıdır sizin fikrinizce...? Yoksada bu işin sonu nereye dayanır...? Selam & sevgiler



    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yani bu düşünce yapısını ve yaklaşımı değiştirmeden yapılacak farklı bir şey yok.

      Sil
    2. Alternatif var IMF. Yoksa bu isin sonu nereye dayanir? Tarihte daha once benzeri ne olduysa oraya dayanir: 29 Aralik 1989 Târgoviște

      Sil
    3. Hocam üçlü açmaz diye bişey öğrenmiştik..dalgalı kurda ya faizi serbest bırakıp kur kontrol edilir ya da tam tersi.sağolsun ikişini de aynı anda kontrol etmeye çalışan müthiş bir ekonomi yönetimimiz var

      2.si ..Taylor kuralı
      Enflasyon artarsa reel faiz yaratmak için nominal faizi artırmak gerekir..bizimkiler tam tersini savunuyor

      Gerçekten iktisat 1.sınıf öğrencileri merak edip bunların yaptığına baksalar..iktisattan bi cacık anlamazlar

      Sil
    4. MiG.29 24 Nisan 2020 19:51
      Beyefendi/Hanımefendi Çavuşesku emperyalizme direndiği için halk ayaklanmaları çıkartılarak düşürülmüştür. Çavuşesku'ya destek verecek bir millet yoktu ancak seçim sonuçları göstermektedir ki Türk Milleti sayın Erdoğan'ı desteklemektedir.

      Sil
  4. Riskleri düşürmek için yapısal reform lazım. Faizleri artırmak şöyle dursun düşürüyoruz. E o zaman ikisini de yapamayacağız. Bu durumda 7₺ iyi bile değil mi hocam?

    YanıtlaSil
  5. Merhaba Mahfi bey çok teşekkür ederim.
    İstemeyerek veya isteyerek ( sonuçları bilinerek yapılan hatalar) döviz kurları yukarı çıkarıldı. Yüksek döviz pahalı teknolojik araçların girişini zorlaştıracak. Döviz kurunun daha yukarı çıkması durumunda Devletin belirli kurumlara/şirketlere direk veya dolaylı daha ucuz döviz verme girişimi olabilir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O da olursa bu kez sistemden döviz çıkışı hızlanır. Karaborsa başlar.

      Sil
  6. Hocam, bu yazınızı da baz alarak, cds primi en az faiz kadar önemli bir kavram diyebilir miyiz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Elbette bu ikisi tahterevallinin iki ucunda oturan çocuklar gibi.

      Sil
  7. Hocam kaleminize sağlık, yine çok aydınlatıcı bir yazı olmuş. Bu kadar karışık konuları nasıl oluyor da bu kadar anlaşılır bir şekilde ifade edebiliyorsunuz. Tekrar emeğinize sağlık. Merkez bankası faizi düşürmeye devam ediyor ülke ve dünya risklerinin de belli bir süre düzelmeyeceğini ortada acaba bu sefer nasıl bir yol bulacağız size göre ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim. Yılların deneyimi ve birikimi diyelim.
      Bence bu sefer işimiz zor. Bir yol bulup bulamayacağımızdan pek emin değilim. Eğer dışarıdan bir swap ya da yüklü borç imkanı bulamazsak işler karışacak.

      Sil
    2. Bence yatırımların uzun bir süre duracağını özellikle inşaat sektörünün faaliyetine uzun bir ara vereceğini, diğer işletmelerin ve faaliyeti ve yaşamı bu salgın sebebiyle bitme ve yavaşlama noktasına gelmiş bir durum söz konusu ilken faizlerin çıkması daha isabetli olur bu sayede dövizin artışını durdurabilir kendi topraklarımızda maliyeti ve yatırımı daha ucuz ve fazla finansman gerektirmeyen tarım ve hayvancılığa ağırlık versek daha iyi olur diye düşünüyorum. Büyüme bence en az dört sene olmayacak hatta küçüleceğiz.

      Sil
    3. Değerli hocam, bize 7₺'den 100 milyardoları çakıp, kuru 6₺'ye indirip, bir yıl sonra %7,5 faizi de aldıktan sonra 6₺'den dolarını alıp giderler mi?

      Sil
  8. Mahfi hocam bu bahsettiğiniz riskler neler ve bu riskleri nasıl düşürebiliriz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ekonomi küçülüyor, üretim hızla azalıyor, devlet vergi tahsil edemiyor, Türkiye döviz yükümlülüklerini yerine getirmekte zorlanıyor çünkü dış kaynak bulamıyor. Riskler bunlar. Bunları gidermenin en kestirme yolu IMF'ye gitmek. Ama bu yetmez yapısal reformları demokrasiden ve bağımsız yargıdan başlayıp yaşama geçirmek lazım.

      Sil
    2. Mahfi Hocam merhaba. IMF'ye gitmek en kestirme yol olarak gözükse de tüm ekonomik kontrolü teslim edip, onların kontrolü altında yaşamaktansa yapısal reformlar hayata geçirilse daha iyi olmaz mı? Birde şu anda IMF'ye gidilse verilecek paranın az çok oranı ülkemizi rahatlatır mı? Teşekkür ederim.

      Sil
  9. Hocam ellerinize sağlık. Peki tüm bu bilinenlere rağmen faizlerin 100 puan düşürülmesindeki sebep neydi ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İşin özeti bu anlayış değişmediği sürece durumlar iyice karışacak.Bu düzenin değişmesi için önce d... değişmesi gerekiyor

      Sil
  10. Hocam yazi icin tesekkurler. Bahsettiginiz riskleri, yani bir anlamda CDS'i dusurmenin yollari icin oneriniz ne olurdu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. IMF'ye gidilebilir ama onun dediklerini yapacak gücümüz var mı bilmiyorum.

      Sil
    2. Hocam IMF Başkanı Kristalina Georgieva Covid-19 ve gelir dağılımının düzelmesi için tüm Dünyaya Varlık, Gelir (yüksek gelirlerden) ve Mülk Vergilerinin artırılmasını öneriyor. Bu öneriler sanırım hiçbir siyasetçinin ve varlıklının hoşuna gitmez ve uygulanmaz gibi duruyor. Bu nedenle bizim Ülkemizde IMF vazgeçmiş olmalı. Saygılarımla,

      Sil
    3. Gorunen o ki IMF'ye pek yanasilmiyor malum sebeplerden oturu Hocam. Cevabiniz icin tesekkur ederim. saglikli gunler.

      Sil
  11. Faizleri aşağıya çekmekte oldumuz bu günlerde bunu nasıl başaracağız?

    YanıtlaSil
  12. Çok güzel ve açıklayıcı bir yazı. Teşekkürler hocam. saygılar.

    YanıtlaSil
  13. Merhaba Mahfi Bey,

    Coronavirus etkilerinin akut olarak hissedilmeye baslandigi mart ayinda ihracat, gecen yilin ayni ayina gore %17 duserek 13.4 milyar dolar, ithalat %3 artarak 18 milyar dolar oldu. Petrol fiyatlari ise mart ayinda gecen yilin ayni ayina gore %60 dusmustu, yani mart ayi cari aciktaki artis, petrolun dusmesine ragmen gerceklesti. Bu yil turizm gelirlerinin sifirlanacagini, yabancinin borsadan ciktigini (ve finansal kriz derinlesirse artarak cikmaya devam edebilecegini) goz onune alirsak, 2020 de nasil cari fazla verecegimize bu kadar emin olabiliyorsunuz hocam?
    Subat basindan bugune dolar sadece %16 artti. 2008 krizinde bu artis %44 olmustu.

    Saygilarimla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam,

      Ek olarak, cari fazla verdigimiz 2019 yilinda Turkiye’de kriz varken yurt disinda talep yuksekti. O yuzden ithalatimiz duserken ihracatimizi koruyarak cari fazla verdik. Simdi ise, 2008’de oldugu gibi tum dunya krizda. Dolayisi ile 2019 daki gibi ihracatimizi korumamiz mumkun degil, o yuzden cari acik vermemiz daha olasi. Ne kadar veririz? 2008 yilinda 2007’ye gore cari acigimiz artmis, 2009’da ise 2008’in yarisi kadar acik vermistik. 27 milyar dolar acik verdigimiz 2018 yilini baz alirsak, 15-30 milyar dolar arasinda bir cari acik vermemizin olasi oldugunu dusunuyorum. Tekrar saygilarimla.

      Sil
    2. çünkü 1) dediğiniz gibi petrol fiyatları düştü 2) diğer çoğu commodity fiyatları çok düştü 3) ithalat düştü 4)cari açık büyüme ile orantılıdır, büyümeyeceğiz acaip küçüleceğiz. daha da maddeler vardır
      ... Mert...

      Sil
    3. Turkiye'nin reel GSYH' buyumesinin negatif 4.7 oldugu 2009 senesinde de Turkiye cari acik vermistir. Dolayisi ile ekonomi kuculecegi icin cari fazla verecegiz onermesi, her zaman dogru olmayabilir.

      2019 senesinde ihracatimizi korurken icerideki kriz sebebi ile ithalatimiz cok hizli dustugu icin fazla verdik. Coronavirus'un tetikledigi kuresel talep daralmasinda ise boyle olacagini varsaymamiz icin bir sebep yok. Mart ayi rakamlarinin bu tezin oncu gostergesi oldugunu dusunuyorum.

      Sil
  14. 2020 yılının sloganı:

    Aradığınız dövize şu an ulaşılamıyor. Lütfen daha sonra tekrar arayınız...

    YanıtlaSil
  15. Hocam 99 depremiyle korona arasında benzerlik görüyor musunuz? Teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Biri yer altından geldi, diğeri yarasadan,
      Biri İstanbul civarında oldu, diğeri her yerde,
      Biri 45 saniye sürdü, diğeri 45 günü geçti,
      Biri deprem uzmanlarını tanıttı, diğeri doktorları,
      Biri fabrikaları yıktı, diğeri kapattırdı,
      Biri diğer illere bulaşmadı, diğeri bulaştı,
      Biri insanları dışarı attı, diğeri içeri tıktı,

      Benden bu kadar, biraz da diğer arkadaşlarımız vursun :)

      Sil
    2. Az daha vurursam,

      Biri minareleri yıktı, diğeri kabe dahil camileri kapattı,
      Biri tüm devlet erkanını olay mahalline çekti, diğeri olay mahallinden kaçırttı,
      Biri bize dış ülkelerden yardım getirdi, diğerinde biz yardım etmişik :),
      Biri bir bölgeyi etkiledi, diğeri tüm ülkeyi,
      Biri dış pazarlarımızı etkilemedi, diğeri etkiledi,
      Biri kaliteli bina şart dedirtti, diğeri yarasa mı yenir dedirtti,

      artık yoruldum, sıramı diğer arkadaşlara devrediyorum.

      Sil
    3. Covid-19 krizinin ekonomi üzerindeki olumsuz etkisi hem daha ağır hem de daha uzun süreli olacak.

      Sil
  16. Hocam bir önceki yazınızda da cevap almak istediğimiz sorularımız var.Cevaplarsanız çok seviniriz.Teşekkürler.

    YanıtlaSil
  17. Hocam yazınız için çok teşekkür ederiz.Hocam bu faizi düşürerek yatırım yapılacağını umuyoruz heralde bu da 94 krizi öncesini hatirlatiyor sanki siz tekrar böyle bir kriz bekliyomusunuz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu, daha zamana yayılı olacak ve maliyeti daha ağır olacak.

      Sil
  18. Kısacası batmışız diyebilir miyiz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O kadar da değil arkadaşlar, umutsuzluk yapmayalım.

      Sil
    2. Ülkeler, şirketler gibi batmıyor.

      Sil
    3. Ulkeler batmaz, sadece alabora olur. Bkz. iran, Lubnan, Venezuela, Arjantin ve simdi Turkiye. Tekrar yuzdurebilmek icin tersyuz edip yapilan yanlislari duzeltmek gerekir. Yoksa alabora olmus gemi gibi pervanesi su uzerinde kaldigi icin akintilara kapilip savrulur durur.

      Sil
  19. Hocam peki altında yön tahmininiz nedir öğrenebilir miyim? Al-sat tavsiyesi yapmadığınızi biliyorum yön tahmininiz hep doğru çıkıyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 2021 de 2000 usd'nin altında olmaz, kısa vadede düşebilir de çıkabilir de. Eğer acil ihtiyaçların olacak ve kısa vadede nakit lazım ise sepet yap, TL vade, USD ve Altın. Borsaya girme derim. Mert...

      Sil
  20. Hocam eurobond fiyatları da CDS primimize göre mi değişiyor ? Yoksa farklı parametreleri mi var ?

    YanıtlaSil
  21. Hocam doların 7 liraya çıkmasının altında borç ödemek için talep olduğu kadar yurt dışı sermayenin de elindeki TL yi dolara çevirip gitme isteği olabilir mi ? Yani talep ithalat dan kaynaklanmıyor ise ki ithalat çok düşüyor daha da düşecek geriye iki neden kalmıyorum mu ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. yurtdışı sermaye çok kaldı mı emin değilim...

      Sil
    2. Evet onun da etkisi var ama arkadaşımızın dediği gibi o etki USD/TL 6,80'lerde iken çok düştü çünkü çoğu gitti zaten. Asıl etki borç ödemek için çıkan talep ve vatandaşın dolara dönüş çabası.

      Sil
  22. Mevcut koşullatda, IMF karşıtlığı ve faiz fobisi, devam ederse, covid-19 salgını süresince swap ile döviz açığı bir müddet idare edilebilirmi? Eğer bu mümkün olursa, ekonominin daralması ile oluşacak yeni dengelenme oluşabilirmi? 2018 döneminde olduğu gibi kur daha yukarda konumlanır, sigorta görevini yapar ve 2021 de bir normalleşme olamazmı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dolar kuru 7.5 ve üstü olursa buna dayanabilecek çok az şirket tanıyorum. Normalleşme değil ama toparlanma başlangıcı olabilir 2021.

      Sil
  23. Mahfi hocam esenlikler

    Hocam bu doların Almanya'daki veya Kanada'daki ya da Türkiye dışındaki herhangi bir yabancı ülkedeki değerini nereden görebilirim ? (Doların Dünya'da , örneğin avustralyada , isveçte , finlandiyada diğer yabancı ülkelerde de bizdeki gibi bir artış yaşayıp yaşamadığına nereden bakabiirim ? )

    Bir link gönderebilir misiniz acaba ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. www.tradingview.com

      Sil
    2. Google gir Dollar to AUD yaz son 5 yildaki Dolar Avusturalya dolari karsiindaki degerini gorebilirsin.
      Benim bildigim takip edebildigim kadariyla Yilbasindan beri ve 8-9 mart doneminden beri Turkiye Guney Afrika Brezilya para birimleri parelel Dolar ve Euroya karsi neredeyse ayni oranda hatta daha fazla deger kaybeden ulke para birimleri; Belarus Rublesi, Norvec Kronu, Macar Forinti, Avusturalya Dolari. Bu ulkelerde Neredeyse bizden farki yok euro ve dolar karsisinda deger kaybinda. Son zamanlarda Aud biraz toparladi gibi... Isin garip tarafi bu ulkelerde bizden ayri olarak orta ve uzun vadede deger yitiminin devam edecegi yonunde guclu ve mantikli bir egilim ve algida var. Belki de bu ulkeleri yonetenlerin bu yonde bilincli bir sekilde bir dusuk kur politikasina egilimleri de soz konusu olabilir.

      Dahasi onumuzdeki surecte sartlar boyle devam ederse basta Azerbaycan Iran Rusya Orta asya Turki cumhuriyetleri olmak uzere petrol ve emtia gelirine bagli ulkelerde develuasyon baskisi da cok olasi. Yani bu ulkeler Pandemi bitse dahi develuasyon egilimine girebilirler bu olasi bir senaryo gibi duruyor.

      Isvicre frangi stabilize seviyesini korumakla birlikte bir cok para birimine karsi basta Euro olmak uzere sert yukselis seviyesindedir.Isvicre Frangi, Dolar ve Altin gibi boylesi kriz donemlerinde guvenli bir limandir.Yine sasirtmamistir. Isvicre frangi yilbasindan beri ve 8-9 mart hattindan beri deger yitirmedigi gibi belli basli basat paralar karsisinda ciddi deger kazanmistir. Adeta 2015de olan duruma benzer bir surec yasamistir.

      Kisaca yasadigimiz surecte emtia ve petrole bagli ulkelerle ekonomileri Dunya olceginde oransal olarak GSYH bakimindan kucuk ekonomiler para birimleri fazla taninmayan rezerv olmayan ulkeler Gelismekte olan ulkelerden para birimleri deger kaybi bakimindan cok fazla farkli degildir.

      Sil
  24. Esenlikler Mahfi Hocam.

    Türkiye haricindeki diğer ülkelerde doların kaç olduğuna nereden bakabilirim ? Örn ülkemizde şuan 6.98.
    Almanya'da şuan dolar kaç mesela ? Ya da Kanada'da dolar kuru kaç ? Yeni zelanda'da kaç ?

    Bir link gönderebilir misiniz acaba ? Yabancı ülkelerde doların değerinin kaç olduğuna nereden bakabilirim ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. https://tr.investing.com/currency-converter/

      Sil
    2. https://www.bloomberg.com/markets/currencies

      Sil
  25. HOCAM KOLAY GELSİN,VERDİĞİNİZ BİLGLER İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM.BENİM SORUM,MEVDUAT İSTER TL OLSUN İSTER DÖVİZ OLSUN BANKALARDA DURDUĞU SÜRECE DEVLETE BİR ZARARI VAR MI.2-YABANCI PARA MEVDUATININ BİREBİR KARŞILIĞI VARMIDIR.DAHA AÇIK OLARAK 200MİLYAR GÖZÜKEN DÖVİZİN KARŞILIĞI 200 MİLYAR MIDIR.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kayıtlarda 200 milyar dolardır. Ama bu para bankada duruyor mu derseniz elbette durmuyor. Banka sizden benden aldığı mevduatı kredi olarak verir ya da tahvil alır. O para öylece bankada dursa banka para kazanamayacağı için batar.

      Sil
  26. Hocam bizim borç bulamamamız belki de bulmamızdan daha iyi olabilirmi? Çünkü bulduğumuzu ne yapacağımızı bilmiyoruz. Imf'nin de yapısal reformları yapmaya zorlama gibi bir derdi yok. Tasarrufu arttirip kemer sıktiracak sadece. Belki bize para değil akıl lazım.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bize ikisi de lazım. Hem para (döviz) hem de akıl. Eğer IMF ile anlaşırsak bütün verilerimizi şeffaf şekilde vermemiz, ihaleleri daha herkese açık ve adil şekilde yapmamız gerekecek, tasarruf yapmamız gerekecek. Bunları istermiyiz? Emin değilim... Mert..

      Sil
  27. Hocam esenlikler diliyorum. Yazınızı ilgiyle okudum. Ekonomist değilim. Ben bir ilkokul öğretmeniyim. Buradan şeytanın avukatlığını yapayım. Sorum şu. Biz ihtiyacımız olan bu 160 milyar doları bulamazsak neler olur? Saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Mutlaka bulacağız ancak hangi maliyetle konusu önemli, CDS'ler boşuna artmıyor. Muhtemelen yeni borçlarla ve ertelemelerle yönetilir diye düşünüyorum.

      Sil
    2. Turkiye default'a duser moratoryum ilan etmek zorunda kalir. Bu durumda ithalat yaparken artik parayi masanin ustune koy ondan sonra mal gonderelim derler. Uretimin %65'i ithalata bagimli oldugu icin uretim aksar dolayisi ile ihracat aksar. Isin kotusu enerji ithalati da aksarsa kisi sogukta ve karanlikta gecirmek zorunda kalabiliriz. Tarim uretimi de mazota ve elektrige bagli oldugu icin gida urunlerinde kitlik bile yasanabilir. Sosyal patlamalar ve gosterilerin bunu takip etmesi kuvvetle muhtemeldir (bkz Lubnan). Sonrasini tahmin etmek zor (bkz Romanya 25 Aralik 1989).

      Sil
  28. Hocam bizim en büyük borç yükümlülüklerimizden biri İspanyol banklarınaydı yanlış hatırlamıyorsam. Şuan ki durumu göze alırsak İMF'den borç alamazsak,o bankalardan da borç bulmamız zor gözüküyor gibi. İnadımızı kırıp, İMF'ye gitsek bile, şimdiden hem ihtiyacı olan ülkeler, hem de ihtiyacı olmasa bile düşük faizlerle ulaşabileceği krediler çekici gelen ülkeler çoktan İMF önünde uzun bir sıra oluşturmamış mıdır? Sizce artık IMF'den uygun şartlarda kredi bulma imkanımız bulunuyor mu? Peki İMF ve İspanyol bankalarından kredi bulma imkanımız yoksa, biz nereden borçlanacağız? Halktan saklanarak para basmaya devam etmek tek çözüm mü?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. para basılsa bile TL basılıyor Dolar veya Euro değil dolayısıyla bu da çözüm olamaz. Çözüm faizi artırmak ve IMF.

      Sil
  29. Hocam, Ekonomi yonetimi, TL ye değer kaybettirmeden ödemeler dengemizi dengeye getirmek mümkün olmadığı için TL faizini düşük tutmak gibi bir politikayı bilinçli olarak izliyor olabilir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. bence olamaz çünkü 1) TL değer kaybediyor hem de çok 2)Ödemeler dengemiz hiç olmadığı kadar kötü durumda

      Sil
    2. Artik sunu anlamakta fayda var. Hukumetin faiz indirimi takintisi tamamen ideolojik. Islam'da faiz yasak oldugu icin reel faizleri negatife cektiler boylece vatandas mevduatina faiz aliyormus gibi gorunse bile aslinda reel faiz almamis oluyor ve hukumet tarafindan islam'in yasaklarina uymasi saglaniyor. Bunun ekonomiye verdigi zarar hukumetin umurunda degil, bekli bunun sonuclarini bilmiyor bile.

      Sil
  30. Hocam yazının giriş bölümünde bir sürü olumsuzluk (turizm gelirlerinin düşmesi, doğrudan yatırım gelmemesi vb) saydıktan sonra cari fazla vereceğiz diyorsunuz. Bu nasıl olacak anlamadım.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. talebe bağlı ithalat azalacak ve en büyük maliyetlerden biri olan petrolün fiyatının düşüşü

      Sil
    2. turistleri kacirdik gitti. Viruslu gunler cok seyleri degistirmis olacak

      Sil
  31. Hocam, mevcut düşünce yapısı ve yaklaşım dolayısıyla IMF'ye gitmemiz neredeyse mümkün değil.
    Bu yüzden CDS primi de günden güne yükselecek gibi duruyor.
    Bu sorun önümüzdeki yıllarda hazine eurobondlarının ödenememesi sonucunu doğurur mu, eğer ödenemezse ne olur?
    Çok teşekkürler, sevgiler..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ödenemezse ekonomi durur çünkü yeni ithalat yapamayız.

      Sil
  32. Hocam merak ettigim bir konu var, finansci olmadigim icin cozemedim. Investing sitesinde S&P, Dax, vs. indexleri icin "Strong Buy" verdigi zaman bunun index yukselecek "satin al" anlamina geldigini anliyorum ama Turkiye'nin CDS'i icin "Strong Buy" vermesi de CDS yukselecek anlamina mi gelir? Bunu soruyorum cunku CDS bir risk primi oldugu icin aslinda negatif degerli bir varlik diye dusunuyorum, dolayisi ile CDS icin "Strong Buy" aslinda CDS dusecek beklentisi anlamina mi gelir? Yani "Strong Buy" CDS de ters mi calisir? Tesekkurler, selamlar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sigorta primi gibi dusunun. Aldigini turk kagidini bir miktarindan fedakarlik etmezseniz sigortalamadan eliniz de tutuyorsunuz. Strong buy, herkesin batan gemide sigorta isteyecegini varsayiyor. Sigortaci sayisi azalacak, sigorta yaptirmak isteyen daha fazla odeyecek demeye getiriyor. Yani umdugunuzun tam tersi, batacagi belli gemiyle sigorta Kim yapar? Cds rakamlarinin cok yukselecegini isaret etmeye calisiyor. Ayni egitimden terbiyeli, batili, para yoneticilerin karar alma sekansini kilitliyor.

      Sil
    2. Elinizde Türk kâğıdı varsa CDS alın demek.

      Sil
  33. Mahfi Bey,

    15 Mart'tan itibaren yaşananlarda Corona virüs etkisini ihmal etmek mümkün mü?
    Virüsün ekonomi ve yaşam tarzı üzerindeki etkisi bir süre sonra bitecektir.
    Bu sonlanmanın hiç mi olumlu etkisi olmayacak ekonomik görünüme?

    Mayıs 2019 - Mart 2020 arasında Borsa hızlı bir şekilde yükseldi ve CDS değerleri 250-300 seviyesine indi.

    Özellikle CDS primlerinin 1 aylık süreçte 300'lerden 600'lere veya 600'den 300'lere hareket etmesi ne kadar gerçekçi?

    CDS için 300 mü yoksa 600 mü doğru değer?
    Bu dalgalanmayı "serbest piyasada belirleniyor" ile açıklamak yeterli mi sizce?

    Bilgilendirici ve açıklayıcı yazılarınız için teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Net rezervin 26 milyar dolar, ödenmesi gereken borcun 168 milyar dolar olursa bence yeterli. Yabancılar aptal değil, bizi EN AZ bizim kadar iyi biliyorlar ve hatta daha iyi görüyorlar.

      Sil
    2. Serbest piyasayı sorgulamaya başladığımızda aynı soruyu kur için de sorabiliriz. 6,97 USD/TL için doğru değer mi? Doğru değer nedir?

      Sil
  34. Merhaba hocam,
    Yurt dışından gelen paralar için döviz tevdiat hesaplarına yıllık %3-4 net faiz verirseniz (kur riskinden etkilenmeyen) cari açık sorunu olmaz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. o zaman herkes parasını aynı yoldan getittirir ve dövize talep artar. Kur artar.

      Sil
    2. Cari açık an itibarıyla sorun değil zaten Türkiye cari fazla veriyor. Sorun borç ödemeleri.

      Sil
  35. iyi günler hocam bizim faizimiz enflasyon altında seyrediyor. Arjantinde %1milyon enflasyon varken faiz nasil oluyorda 27 lerde seyrediyor acaba. oradada faizin 1milyonlarda olması lazım degilmi? bizdemi oraya doğru gidiyoruz yoksa???

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Arjantin'de hiçbir ekonomik değer yerli yerinde olmadığı için üzerinde yorum yapmak pek mümkün değil.

      Sil
  36. Hocam bilgilendirici yazınız için teşekkür ederim , bence daha en kötü senaryoyu henüz görmedik ama yaklaştık:)

    YanıtlaSil
  37. Bizim en düşük CDS primimiz ne kadar olmuştu?
    Saygılar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. girip internetten bakabilirsin. google CDS yaz bi zahmet.

      Sil
    2. 2013 başlarında Fed'in o zamanki başkanı Bernanke Fed'in parasal sıkılaştırmaya gideceğini açıklamadan önce 115 idi. Ocak 2017'de 157 idi.

      Sil
  38. Çarşı pazar bu hafta da karıştı hocam.

    YanıtlaSil
  39. Hocam Covid 19 pandemisin reel sektöre olan etkileri nedir sizce

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sizin yorumunuzu merak ediyorum hocam covid 19 dan sonra bildiğiniz ekonomi durumu belli reel sektöre olan etkisi için neler söyleyeceksiniz

      Sil
  40. Bu yonetimin yerinde olsam Euroyu 10a sabitler. TL basimina tam gaz devam ederdim.
    1euro 10Lira bandi uzerinden TLyi en az 1 yilligina euroya baglardim. Boylelikle hem piyasalara guven gelir hem de doviz mevzusunu bir sureligine tartisma disina iterdim.
    Yunanistanin kriz donemindeyken yaptigi sermaye kontrolunu de uygulamaya sokar. Ne kadar ithalat luks tuketim varsa gumruk vergilerini sok vergilerle artirirdim.
    Dahasi ek Emlak vergisi uygulamasina gecerdim iki ve daha fazla evi olandan ek emalk vergisi alirdim.
    Asgari ucretin uzerindeki emekli maaslarindan katlamali gelir vergisi sistemine gecerdim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. bravo... kurun enflasyona olan etkisi? dövizle borçlananlar?bu kura kaç şirket dayanabilir sence?

      Sil
    2. Pandemiye kaç şirket dayanabilirse...

      Sil
  41. Hocam merhaba. Dıșarıdan dolar bulamazsak ekonomi canlanamaz ve ülke dıș borcu geri ödememiz yapılamaz. Bu da develisyon getirmezmi en az yüzde elli olur cvp verirseniz sevinirim. Saygılar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Zaten her gün değer kaybediyor TL. Üstelik kamu bankaları dolar sattığı halde. Dolar satmasalar kur 7'nin epey üzerinde oluşacak.

      Sil
  42. Muharrem kararnamesi bence iyi fikir olabilir. Hukumet Osmaliyi ornek alabilir. Devletin bazi gelirlerini teminat gostermek kaydiyla disaridan dolar borcu alabilir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Muharrem Kararnamesi Osmanlının idam fermanıdır. Daha doğrusu intihar fermanı. Ardından Düyun-u Umumiye gelmiştir. Bir ülke Hazinesi hiçbir şeyi karşılık göstermeden borçlanır. Karşılık göstermenin nedeni borç verenlerin size güven duymamasından kaynaklanır. Osmanlı o güveni kaybettiği için Muharrem Kararnamesini çıkarmıştı. Sonrasında o da yetmedi. Adamlar gelip o teminat gösterilen gelirleri kendileri toplamaya başladılar.
      Siz şimdi bu olayı tekrarlayalım mı diyorsunuz?

      Sil
    2. Osmanli'dan beri ayni kafa ayni zihniyet ne yazik ki. Ve hep ayni sekilde duvara tosluyor ama ders almiyor.

      Sil
    3. Hocam ben tekrarlayalim demiyorum.
      Elde avucta ne varsa satalim
      Ulkemizde bir suru antika var zumrut altin tarihi eser. Bunlar elden cikarilabilir. Osmanli hazineleri var. Ne faydasini gorduk Allah askina satalim nakde cevirelim.
      Cumhuriyetin mirasi fabrikalari sumerbanki satilirken ses seda yok.
      Osmanli mirasi zumrudu takisi kutsal hazineler satilabilir derken laf cok.

      Sil
  43. Hocam bildiğim kadarıyla Rusya 1914 devriminden sonra büyük bir sıkıntı içine giriyor halkı ekmek bulamayacak durumdayken buğday yetistirip ihraç etmeye başlıyorlar. Ve ekonomisini düzene sokmasinda büyük bir faktör oluyor bu. Hocam bence acilen dünyanın ihtiyacı olan şeylere odaklanmaliyiz. Bu bence önümüzdeki dönemde gıda olacak. TMO bence 200 bin tonluk buğday ithalat ihalesi acacagina devlet çiftçiyi teşvik etmeli. Bu alana yatırım yapılmalı. Her krizde fırsat vardır bence bizim firsatimiz bu. Teşekkür ederim yukaridaki tüm bilgiler için

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 1917 yazi Ekim devriminden bir kac ay once yani Rusya tarihinin en sicak yaziymis o tarihe kadar.

      Sil
  44. Merhaba Mahfi Bey

    düşük faiz yüksek kur'a karar verilmiş görünüyor.
    yukarda belirttiğiniz gibi para bulamama sorunu yaşayacağımızı sanmıyorum.
    zaten dışarıdan bulduğumuz paraların bir kısmı yine türklerin paraları olduğunu düşünüyorum.
    ürünler pahalandı, dolayısıyla insanların köylerine gidip hayvancılık ve tarımla ilgileneceğini düşünüyorum. şehirler işsizlik etkisiyle boşalacak gayrimenkul fiyatları düşecek.
    bazı sektörler kur etkisinden ihracat ile parlayacak. istihdama katkısı olacak.

    Kur'un seçimlere kadar bu seviyelerde (7'li ) olacağını düşünüyorum.

    katılır mısınız ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. keşke :) ama gerçekçi değil.

      Sil
    2. "Kur'un seçimlere kadar bu seviyelerde (7'li ) olacağını düşünüyorum."
      Kasada para yok para basimi tam gaz enflasyon allah kerim....kur 7lerde takilacak bir de hayale bak secimlere kadar boyle olacak secim mecim gecim yok kardesim yok artik anlayin bunu YOK.

      "bazı sektörler kur etkisinden ihracat ile parlayacak. istihdama katkısı olacak"
      kur secimlere kadar yani 2023e kadar 7li seviyelerde olacak iddianiza istinaden mevcut enflasyonla kur 2023e kadar 7li(7.00-7.99) seviylerde takilirsa TL komple degerlenir enflasyon kur artisinin kiymetini geri alir mevcut dunya ekonomik sartlarini da koyarsak boyle bir sey imkansiz

      "düşük faiz yüksek kur'a karar verilmiş görünüyor.
      yukarda belirttiğiniz gibi para bulamama sorunu yaşayacağımızı sanmıyorum. zaten dışarıdan bulduğumuz paraların bir kısmı yine türklerin paraları olduğunu düşünüyorum."
      Dusuk faizle para bulunmaz yuksek faizle hem ic piyasadan hem dis piyasalardan para bulunur. Yuksek faiz verirsen hem borc hem de yatirimci cekebilirsin cunku Turkiyenin risk primi yuksek dolayisiyla faizini yuksek tutmak zorunda. Disaridan hic kimse bu sartlarda isterse kendi soydasin olsun vermez. Zaten Turizm murizm bitti gurbetci turklerden de bu sene hayir gelmez. Belki uc bes hayir sever buradaki garip gurebasina yardim yapiyorsa bilmiyorum.

      "ürünler pahalandı, dolayısıyla insanların köylerine gidip hayvancılık ve tarımla ilgileneceğini düşünüyorum. şehirler işsizlik etkisiyle boşalacak gayrimenkul fiyatları düşecek."
      Yazdiklariniz icinde elle tutulur mantikli tek yorum on goru bu. Eger bizim insanimiz ve bu yonetim bu insaat sevdasindan vazgecmezse koyune yuzunu donerse boyle bir olgu ile karsilasabiliriz. Buyuk kentlerde istanbulda ozellikle varoslarda resmen surunen kirada yasayan asgari ucrette tekstil atolyelerinde calisan koyunde yeri yurdu olmasina ragmen bir umud hayal icin istanbulda yasamaya direten cok ciddi bir kesim var. Ben onlarin yerinde olsam koyumde yerim yurdumu eker babamin evinde genis aile takilirim.

      Sil
  45. Hocam merhaba, yakın dönemde rejim ve rejimin zihniyeti değişmeyeceğine göre, bu para nasıl bulunacak? Bulunmazsa ve bu borçlar ödenmezse ne olur? Ben bu borcu ödemiyorum diyebilir mi ülke?

    Teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. borçlar ötelenir veya yenilenir, ödememe durumu olmaz, olursa bir daha borç alamazsın

      Sil
  46. Merhaba Hocam
    Öncelikle yazınız için kaleminize sağlık evde olduğumuz bu günlerde inanın bu yazılar çok iyi geliyor :) Bir sorum olacak.Şu an piyasalar durmuş durumda diyoruz 4 gün sokağa çıkma yasağı varken nasıl oluyor da altın devamlı artıyor? İnsanlar nasıl alım satım yapıyorki altın hala yükseliyor? Sokağa çıkma yasağının olduğu ve resmi tatil olan günde bankaların kapalı olduğu günde bile (23 Nisan) her saat altın devamlı artıyor. Heryer kapalıyken neden altın fiyatları artıyor? Nasıl oluyor bu? Şimdiden teşekkürler sağlıklı günler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gram Altın Fiyatı altının ons değeri ve dolar kurundan etkilenir. Altın ons değeri sürekli bir piyasadır, dolar TL de öyle dolayısıyla bunun karantina ile ilgisi yok.

      Sil
    2. Öncelikle yanıt için teşekkürler. Bankalar v.s kapalıyken televizyonda görülen altının gram fiyatını kim belirliyor? Yani bunun sayısallaştığı yer neresi bu rakamları kim güncelliyor ?

      Sil
  47. Mahfi hocam çok güzel bir yazı, teşekkürler. Gelişen ülke tahvilleri ile ilgili de görüşünüz nasıl? Riskten kaçıyor dünya ancak borçlanma araçları fonlarını değeri artıyor, yani tahviller talep görüyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Kaçacak yer de fazla olmadığı için bir yerden ötekine akıyor para.

      Sil
  48. Hocam faizlerin enflasyondan dusuk.olamasi borclarin degersizlesmesine sebebp.olmaz mi? Bu guzel.birseyns sanki

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Faizlerin enflasyondan düşük olması vatandaşa tasarrufunu faize koyarsan negatif getiri getirir mesajı vermek buda kişi veya kurumlar parasının en azından değerini korumasını istediğinden diğer ürünlere olan talebi artırır (döviz, altın vs)... Mert...

      Sil
  49. Hocam aydinlatici bilgileriniz icin tesekkurler.biz su anda hep 2020 yi konusuyoruz.su anda ihracat yik.ithalat yok.uretimimiz gida harici durma noktasinda.avm ler ve binlerve isyeri kapali.tum bunlarin sonucunda devletin en buyuk geliri olan vergi geliri 2021 yilinda cok dusecegi acikca goruluyor.devlet bu acigi nasil kapatacak.yeni vergilerlemi yoksa oranlari yukselterek mi.sizce bizi 2021 de ne bekliyor.tesekkur ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 2021 2020'den iyi olacak diyorlar. Tersi olabilir.

      Sil
  50. Hocam çok net ifade etmişsiniz, yaşayarak göreceğiz, herkes kendince bir takım önlemler alabilir bildiği ve tecrübesine göre...

    YanıtlaSil
  51. Hocam çok net ifade etmişsiniz, yaşayarak göreceğiz, herkes kendince bir takım önlemler alabilir bildiği ve tecrübesine göre...

    YanıtlaSil
  52. Yabancı faize gelecekse her zaman olduğu gibi önce kuru yükseltecek sonra faizin yükselmesini bekleyecek yüksek kurdan bozup yüksek faize yatıracak bir yıl sonra düşen kurdan parasını misli ile döviz alıp senaryoyu başa alacak. 2018 de kur 7.20 gördü.Yıllık tl %30 faiz verenler oldu. 1 milyon dolarlı 6.80 bozduran 1 yıl sonra 1 milyon 550 bin dolar elde etti. Kuru baskı altında tutmak onların işine yaradı.

    YanıtlaSil
  53. Hocam selamlar, devletin çalışanlarına aylık maaş ödemesi 25 milyar TL, bu Mart ayında toplanan vergilerin yaklaşık %30 civarı idi, Nisan ayında bu oran %50 lere çıktı, Mayıs ayında böyle giderse %70 bulacak. Corona virüsü yüzünden milletimiz vergisini de ödemiyor ya da ödeyemiyor, sorum o ki hocam MB iyi para basıyor bankamatikten aldığımız paralarin dumanı üstünde, çoğunlukla feruse olmadığına göre,t vergiler karşılığında basılan paranın ekonomiye enflasyon haricinde açacağı yara nedir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Vergi karşılığı basılan paranın etkisi olmaz.

      Sil
  54. Hocam eliniz sağlık, güzel yazmışsınız ancak benim anlamakta zorlandığım devletimizin hükümetimizin planı nedir? Yoksa bizlere kalsa faizleri artırmak, IMF ile anlaşmak vs gibi bir sürü çözüm var.
    Bu tabloyu bizim gibi hükümette gördüğüne göre ; onların bakış açısı ile, onlarında kafalarında mutlaka bir çözüm olmalı diye düşünüyorum, ama nedir? Bu cevap çok önemli ama hala alabilmiş değilim (Hükümetten) maalesef.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. ABD'den ve Avrupa'dan swap desteği beklediklerini sanıyorum.

      Sil
  55. Hocam biz bize neden yetemiyoruz? Bırakalım dışarı açılmayı iç üretime ve iç tüketime odaklanalım. Cari açık hayatımızda olmak zorunda değil. Bütün tarım ve diğer stratejik kategorileri ülkemizde üretelim. Karma ekonomi modelini daha iyi uygulayalım. Daha az ile yetinelim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dünyada hiçbir ülke kendi kendine yetmez. Her şeyden önce petrolümüz, doğal gazımız yok.

      Sil
  56. Benim beyaz yaka bir yönetici olarak şöyle bir fikrim var hocam ne dersiniz? Politikacılar seçime girmeden önce taahhütlerini (şirketlerdeki KPI mantığı ile) seçmene iletsin, bu KPI'lar aylık olarak bağımsız bir kurum (nasıl olacaksa =)) tarafından yayınlansın. Bu KPI'ları her seferinde STK'lar vs olduğu bir grup revize edebilsin. İçerisinde sadece ekonomi değil eğitim kriterleri, çevre kirliliği vs olmalı. Bu KPI'lar gerçekleşen ile hedef arasındaki farkları liderler anlatmalı, neden başarıp başaramadıklarını. Popülizmin önünü tıkamak için bir yöntem olarak düşünüyorum. Tabii ki oraya daha çok var :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Benim(,) sanayide calisan bir mavi yaka olarak soyle bir onerim var; Devletler, sirket degildir.

      Sil
    2. Beyaz yaka ne demek?
      Ayagina cizmeyi cekip insaattan harc kaldirabilir misiniz?
      Evinde elektrikli bir ev aleti bozulsa tamir edebilir misiniz?
      Dogayla araniz nasil 3 gun bir ormanda yasayabilir misiniz?Edindiginiz sinav icin ogrenilen biyoloji, cografya bilgisini kullanabilir misiniz?
      Avrupada heykellerin onunde resim cektirdiginiz yerin yanindaki bankta 2 gun yatabilir misiniz?
      Baskasinin yaninda calismak olmasa kendi kendinize Is kurabilir misiniz sifirdan yeni bir fikirle is kurup baskalarina istihdam saglayabilir misiniz?

      Sil
    3. Çiftlikte bir yönetici,beyaz yaka mı kirli yaka mıdır?
      Beyaz şalvarlı mıdır? Beyaz kasketli midir? Beyaz puşili midir?

      Sil
    4. KPI fena fikir degil ama bu durumda KPI'leri tutturamayan CEO'yu (hukumeti) gorevden alacak chairman kim olacak? Halk deme cunku bu sekilde calismaz, calismadigini simdiye kadar komur ve makarnaya tamah eden secmenler ile gorduk. O zaman kim olacak? Ordu deme o zaman demokrasi degil vesayet olur bu. Bir de ayrica gorevden alma nasil gerceklesecek? Secim disi bir yontem olmali bu yoksa yurumez. Ayrica KPI'leri kim olcup yayinlayacak? Yandas basin ve parti orgutu gibi calisan YSK mi mesela? Tamamen kapali Kuzey Kore'de belki calisir ama baska yerde olmaz.

      Sil
  57. dolar geberdi hocam =)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sık sık geberip hortluyor. 9 canlı olmasın bu?

      Sil
  58. Hocam bu borcu ödeyebilmek için yabancı yatırımcının ülkeye gelmesi ve parasını faize yatırması lazım diyorsunuz. Diyelim ki özel bir bankaya yatırdı parasını. Devlet bu parayla borcunu ödeyebiliyor mu

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Devletin o dövizi TL verip satın alması lazım. O zaman öder.

      Sil
  59. İMF ye gitmek!!!!!
    -Kıbrıs’ ta geri adım mı atacağız.
    -Aksenizde gaz arama faaliyetlerinden mi vazgeçeceğiz.
    -Ege de tacizlere izin mi vereceğiz.
    -Yin Ege de biraz daha geri adım mı atacağız.
    -Akdenizde Libya ile yaptığımız antlaşmadan vazmı geçeceğiz.
    -S400 keri devreye almaktan vazmı geçeceğiz.
    -Çoğu batı ülkesi silah ambargosu koydu, S 400 ve temelindede bir şeyler üretmekte olan silah sanayine fren mi çekeceğiz.
    -Güneyimizde, bir devletçik kuruluyor. Bizden nefret eden, buna izin mi vereceğiz.
    -IMF nin, kucağına düşerken, Amerikanın da kucağına düşeceğimizi kabullenecekmiyiz.
    -IMF den borç alıp, doları düşürüp, biraz rahatladıktan sonra, üretmeyen toplumun, bilmem kaç sene sonra tekrar aynı duruma düşeceğni göre göre/ bile bile aynı teraneyi mi göreceğiz. Bir ileri, iki geri.
    -Faizi arttırıp, Dünyanın hemen hemen en yüksek faizini vererek, üretmeyen ülkenin, daha çok mu elini kolunu bağlayacağız.
    -Tüm ülkeler, faizleri aşağı çekerken, çekmeye çalışırken, neymiş efendim biz iki para kullanıyormuşuz, teranesiyle, faizi yükseltip, gelen dolarla, düşen kurla, bir iki yıl SAHTE REFAH la yaşayıp, çocuklarımızı, torunlarımızı, dövizin boyunduruğu altında ezilmelerine zemin mi hazırlayacağız.
    HADİ O ZAMAN İMF ye.
    Onun yerine var mısınız!!!!!!
    -Pamuk elleri cebe atmaya.
    -Karşılıklı nefreti, ucuz siyaseti bir anlığına sonlandırmaya.
    -Milli birliği oekiştirerek, uzun vadede olsa sonuç alacağımız, yargı, eğitim, sosyal devlet anlayışı ve buna eşitlikli yaklaşım,
    -kamu ihale yasakarı,
    - suriyelilerin mümkün olduğunca geri gönderilmesi, gerekirse Rusyaya taviz verilmesi
    -mümkünse Avrupaya yaklaşmak, en azından göçle ilgili hızla yeni anlaşmalar yapmak,
    -Avrupa birliğinin temel değerlerine, yaklaşmak için gerekli reformları yapmak.
    -Kısmen ülkemizde olan Ahbap çavuş ekonomisnden uzaklaşmak.
    -Adil ve uzlaşılmış bir vergi reformu yapmak.
    HADİ VARMISINIZ
    Tercih sizin

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. bu ve benzeri açıklamalar beni daha da karamsar yapıyor. Bu dediklerinizi kim ne zaman yapacak? Hangi yönetim? Hükümet bu dedikleriniz yüzünden mi IMF'ye hayır diyor? Yoksa verilerin şeffaf paylaşılması, tasarruf yapılması , ihalelerin adil olması istenecek diye mi? Sanal düşman yaratmayın, siz güçlü olmanın yolunu bulun. Bilim, bilim, bilim...

      Sil
    2. Türkiye'nin 350 milyar usd dış borcu var. Bu borçlar kime? ABD ve Avrupa Bankalarına. IMF'ye gitmem ama ABD bankalarına boğazıma kadar borçlanırım yani... Tercih sizin =) Sonra borcu ödeme vakti gelince IMF'ye gitmem ama ABD'ye bana swap ile ödünç USD ver diye ağlarım. Tercih sizin =)

      Sil
    3. Tercih:Günü kurtarmak, İMF ye gidip, borçlanıp, doları getirip sanal zenginlik oluşturup, bir iki hadi bilemedin beş yol sanki zengin gibi yaşayıp, yine burnumuzun .... dan kalkmamasımı. Kendimizi kandırmakmı.
      Bu sitenin sahibi sayın Mafi bey, bana bir tane örnek göstersin-son kurk yıl içinde İMF ye gidip, afedersiniz adam olan bir ülkenin ismini versin, Veremez çünkü yok. Sadece günü kurtarma ve sanal zengin olan ülkeler var.

      İMF sistemi batının, Tembel, milli birliği olmayan, üretmeyen, ahbap çavuş ekonomisi ile yönetilen ülkelerin ilaç verilerek uyuşturulmasından öte değildir. Ve batının aygıtıdır. ( bu yzduğum dan batı düşmanlığı sonucu çıkarılmasın) bu çok doğaldır. Bizde üreten, çalışan, mümkün olduğu kadar eşit paylaşan bir toplum olsaydık, bizde başkalarına borç verirdik ve onları istediğimiz gibi yola getirdik.
      Bizim yapmamız gereken;
      -ürettiğimiz kadar tüketen, elin parası ile güvey olmayan,, hızla reformları yapan, (doğru reformları yapan-bilime uygun) 4,5 yıl zorluk çeken, ancak sonrasında son kırk yulda yaşadıklarımızı bir daha yaşamayan bir ülke olmak.

      Sil
  60. Ellerinize saglik. Durum ortada. Daha once cevirdik, simdi neden ceviremeyelim? Faiz indiriyoruz. Gelismis ekonomiler gibi, Negatif faize donecegiz cds cizdirenler biraz daha yukseltince. Baska dilden anlamiyor yonetim: Rehine tutuyor sopa yiyor. Rehine birakiyor, duzeliyor. Ogrendi artik. Acmisiz bogrumuzu, Siparis bekliyoruz, veya emir komuta.. Kendisine jilet vuran tinerci gibi, batirsana haydi! Diye nara atiyoruz. Ama Esas beklentimiz, her gedigimiz acik beklerken, bir an evvel bir duzermenin gelip, mekana para atmasi. Zorla tutup konsomasyona oturtsak da olur. Yeter ki duzermensiz kalmasin, bos bos bekleyen sermaye. Duzermen bekleyen, diger dip baligi ulkeleri arasinda birinci olma hedefine yonelik en buyuk hareket, faiz yukseltmek degil, her turlu muameleye acik ve amade oldugunu gostermektir. Zipla desinler de, bir gorsunler.. Ne kadar yuksege ziplayabiliyor Central casting. Satisfaction guaranteed.

    YanıtlaSil
  61. Sevgili üstat,

    Müsadenizle bir takım tespitlerde bulunmak ve bu tespitlerimle alakalı bazı sorular yönetmek istiyorum.
    İfade ettiğiniz üzere 2020 yılında cari fazla vereceğimiz kesin gibi. Dolayısıyla cari açığın finansmanı diye bir sorunumuz olmayacak.
    Diğer taraftan çevrilmesi gereken yaklaşık 170 milyar $ borcun çok büyük bölümü özel sektöre ait. Türkiye’nin ve Dünya ekonomisinin eksi büyümesinin beklendiği bir yılda borçları olan bu şirketler 2020 yılında da operasyonel faliyetlerinden dolayı nakit yaratamakta güçlük çekecek ve muhtemelen zarar yazacaklar. Borç ihtiyaçları 2020 yılından dolayı daha atacağı gibi mevcut borçlarını da daha yüksek faiz ve kur ile çevirmek zorunda kalacaklarından bilançoları daha da bozulacak.
    Bu takdirde özellikle açık pozisyonları olan küçük ve orta ölçekli şirketlerin batması gündeme gelecek.
    2018 yılında yaşadığımız kriz özellikle inşaat sektörünü vurmuştu.
    2020 yılında yaşamakta olduğumuz bu global kriz en iyi ihtimalle yılın ikinci yarısında dipten dönmeye başlasa bile (ki sanmıyorum) ekonomik ve siyasi kırılganlıkları çok yüksek olan ülkemizde sektör gözetmeksizin bir çok şirketin batmasına sebebiyet verecek.

    Çok mu karamsarım?

    Sağlıklı günler diliyorum.

    Not: dünkü yazınıza gönderdiğim soruyla ilgili cevabınıza başlarken hitabınızda üstat kelimesini kullanmanız beni hem şaşırttı hem de çok mutlu etti.
    Çok naziksiniz. Teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bence bu sizinki gerçekçi bir yaklaşım. Gerçek, karamsarlığı gerektiriyorsa iyimser olmak yanlış olur üstat.

      Sil
    2. SN Cafer bey,
      Bu kriz icin guzel bir ozet gecmissiniz. 2018 ile de mantikli bir karsilastirma yapmissiniz.
      Eklemek gerekirse bahsettiginiz durumlarda genel olarak sirketler, imkanlarini zorlayarak ya ic piyasaya ya da dis piyasaya yonelirler. Bu gun boyle bir ahval maalesef yok.

      2018de dediginiz gibi ozellikle insaat- emlak faaliyetlerini vurmustu. Ki o donem bile yabancilara konut degisikleri vs hasebiyle bir takim cokusler engellendi. Dahasi 2018deki tipik bir kur kriziydi. Cari dengenin duzeltimi uzerine bir soktu. Bu vesile ile 2018de sirketler bir sekilde dis piyasaya yonelim icinde oldular kur avantaji ve dunyadaki islerin iyi olmasi sayesinde ihracat yapma olanaklari vardi. Ayrica kur artisindan faydalanan bir takim yerel ureticiler ise piyasada ithalatin kesilmesiyle yerli mal uretim-tuketiminde daha aktif olabildiler.2018deki kur atagi yerli tedarikteki avantaji arttirdi ithalati kesti.
      Suan boyle kacis noktalari ne yazik ki yok.Pandemi bitsede global ekonomi rayina otursa da ulkemiz icin krizden cikis kolay olmayacak.

      Sil
  62. hocam slmlar
    Hocam ihtiyacımız olan yine sıcak para girdisini sağlamak.ama risk primi yüksek dolar aşırı yüksek değil bence 7,-/8,5 tl dolar tl olmazsa para gelmez düşüncesindeyim şu anda ne kadar faizi düşürürsenizz o kadar da doların girişini riski sokmuş oluyrsunuz diye düşünüyorumayrıca da bir de cok aşırı risk primi var
    100 dolar*8,00 :800 tl
    800 tl *7,5 faiz:60 tl
    800+60 tl:860 tl
    860/6,5:132 dolar cıkarken olur düşünceindeyim birde şu an corona varken iyi zamanarda hükümet kendine iyi seneryo yapmak icin malzmede kaznmıs olur ,
    sizne derseniz saygılar hayırlı ramazanlar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bütün mesele bizim gündemimiz ve çözüm önerilerimizle hükümetin gündemimi ve çözüm yollarının farklı olmasında.

      Sil
    2. hocam tesekkür ederim

      Sil
  63. Hocam hakeminize sağlık. Siz sizin gibi bilgi birimli hocalarımız beni ve benim gibi uyaranları uyandırmak için daha çok insana ulaşmalı. Tv ekranlari sizin bu dusuncelerinizden dolayi ekrana cikatmayacagi icin FERMAN PADISAHIN ISE DAGLAR BIZIMDIR. diyerek yani TV ler sizinse sosyal medya bizimdir demeniz gerekiyor.biz okuyan bi millet değiliz izlemek daha kolayımıza geliyor. Sizi youtube videolarında görmek istiyoruz saygılar hocam

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim ilginize ama ben yazmayı tercih ediyorum. Merak etmeyin çok okuyanım var.

      Sil
    2. Bu arada hocanin hakeminin kim oldugunu merak etmeye basladim.

      Sil
  64. Hocam şu metod doğru olur mu? Ülkeler arası faiz getirisini hesaplamak için, net faiz - cds primi. Örneğin yüzde 8 faiz veriyor ancak cds primi 600 ise brüt faiz yüzde 2 demek?

    YanıtlaSil
  65. Hocam selamlar,
    24 yaşında finans departmanına yeni başlamış bir genç olarak cevabını bulamadığım bir soru var, sizce fiziki altın mı bankadan fon altını mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 30 yasinda bir ciftlikte calisan olarak benim de cevabini bulamadigim bir soru var fiziki un mu yoksa gdolu tohum mu

      Sil

  66. “ 100 dolarını buraya getirip 6,97 kurundan TL’ye çevirerek elde ettiği 697 TL’yi yüzde 7,5 net faizle 1 yıl bankaya mevduat olarak yatıran kişi yılsonunda eline geçen 750 TL ile 6,97 kurundan dolara dönerse 107,6 doları olur. Yüzde 7,6 oranındaki net faizi ülkesinde elde etmesine imkân yoktur. Buradaki risk kur riskidir.“

    Hocam, bu yukarida bahsettiğiniz durum, diyelim gerçekleşti. 1 yıl sonra şöyle bir sıkınti yaşamazmiyiz? Bu para sahipleri 1 yil sonra paralarini alip gideceklerini varsaydigimizda, 168 milyar dolar ihtiyacimiz otomatik okarak 372 milyar dolara cikmayacakmi? Hadi 168 milyari gene bu şekilde fonladiğimizi duşunelim açiğimiz gene ayni miktar olacak. O tarihte faizlerin bu kadar dusuk, paranin bu kadar bol olma ihtimalide olmayabilir. Veya sonra ki senelerde

    YanıtlaSil
  67. Faizlerin yüksek olması ülkeye çok zarar verdi geçmiş yıllardaki 30 yıl oncesi Yuksek faizler ULKEYE ne kattı.. Şuan kalkmış faizlerin yukselmesı gerektıgını savunuyorsunuz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Borc para icin yuksek faiz sart. Faizin yuksek olursa daha kolay borclanabilmen soz konusu olur.

      Sil
    2. " Faizin yuksek olursa daha kolay borclanabilmen soz konusu olur."

      Yuksek faizle kolay borclanmak = Tezat

      Sil
  68. 2023 secim slogani
    Mazot 10 lira olacak yanlis duymadiniz 10 lira

    YanıtlaSil
  69. Hocam selamlar

    Öncelikle apolitik biriyim en başından belirtmekte fayda görüyorüm :)

    Ekonomik olarak yaşadığımız zorluklarin ( kur issizlik enflasyon vs vs) kendimi bildim bile bileli ülke yaşıyor zaten..
    Ne zaman ülkeye yabancı yatirimci veya sıcak para girisi veya özelleştirmeler olmuş o zaman gostergeler cok iyi ne zaman dunyada isler yolunda gitmemis veya Turkiye yapisal reformlardan uzaklasinca her sey tepe taklak..
    Bu sureçlerde Parlementer veya Cumhurbaskanligi sistemi bence cok farketmiyor hatta gorunenin aksine Cumhurbaskanligi sistemi 2001 gibi bir kriz olmasini kesinlikle engelliyor su an. (Hizli mudahale şansı, hizli karar alma firsati diyebiliriz) iyi mi oluyor kotu mu (?) bi sey diyemiyorum buna.
    Biz gecmisten gelen vur kir parcala ganimetleri getir onlari harca bitince git yeniden vur kir parcala sisteminin torunlariyiz. (Kotu bi sey demiyorum gunun sartlari oyle ama gercek olan dna mizda var ) Biri bize hazir para vermezse hic bir zaman toparlayamiyoruz ki bu sekilde yasadigimiz yaklasik 500 yil var onemli bi sure aliskanlik olmasi icin..

    Hem padisahlik hem Cumhuriyet yonetiminde bu topraklar yuzde 90 monarşi ile yonetilildi.Siyasi rengi ne olursa olsun bir grup devleti ele gecirdi saltanat kayigi kimdeyse koca kepceden halka bir cay kasigi bile dusmedi. Ataturk donemi haric..zaten ülkenin kurulmasi ile ölümü arasinda fazla bir zaman yok ne yazik :(
    Medeni topraklar(!)da da bize benzer surecler (üç kagıt ekonomisi, hesaplasmalar ve gercek demokrasi tanimindan cok uzak anlayisla savaslar petrol vs vs) 2020 yilina gelindi..

    Şimdi gerçeklerin yüze vurulma zamanı geldi; ama doğadan geldi ama tanrı yaratti ya da yapay bir biyolojik silah hic farketmez olacak olan basladı. Şahsi fikirlerim; biyolojik bir silah ise yahudiler bayragi Çin'e vermenin bir yolunu buldular malum buyuk ortadogu icin cok fazla beklediler ve sonuc alamiyorlar ve/veya onumuzdeki gida krizlerine karsi populasyon sorununa bir cozum (komplo degil sadece teori :) ) . Bu gercekse aşı var bir ulkenin dunyadaki gucunun kaybetmesi bekleniyor o pes dedigi an virus bitecek ve ekonomik olarak ayni duzen devam edecek sadece baska ellerde yani ekonomik bir yikim soz konusu olmayacak ama somuruye devam. Sahsi fikrim (2) eger virus dogal yollar ile ciktiysa bu bir bilinmezlik sonunu kestirmek cok zor en kotu senaryo ekonomi batti mahfolduk degil.. basit temel ihtiyaclara bile ulasamiyacagiz mahfolduk gibi duruyor..iyimser tarafim Eylül ayinda her sey normale donmeye baslar (cok cok cok zor)

    Sorum: Tanri bize para ile para kazanilmaz, ev alip satarak veya araba alip satarak veya tahville bono ile veya gecelik repoda ortaya hic bir emek koymadan bir çaba sarfetmeden mesela borsa gibi (üç kagidin daniskasi) insanlik icin bir sey uretmeden gercekte bir kazaniminiz söz konusu olamaz demek istiyor olabilir mi? Simdiye kadar kazandiklarimizi donumuza kadar almak istiyor olabilir mi? Birinin digerinin sırtına basarak zenginleşemediği insancıl bir ekonomik sisteme geçmek ufukta mümkün görünüyor mu?

    Saygı ve sevgilerle.


    YanıtlaSil
  70. Hocam sizce Libyaya mudahale LIbyadaki maasli musluman savascilar uzerinden yeni bir savas ekonomimize etkisi pandemiden agir olur mu?
    Sizce Akp libyadaki petrol kuyularini savasarak alip ekonomimizi guclendirmek mi istiyor.
    Savas ekonomisi yaratip piyasayi hareketlendirmek de olasi bir senaryo mu?

    YanıtlaSil
  71. Hocam 168,5 milyar dolar dış borç faizi ortalama cds 600 baz puan olarak devam edecek olursa cari fazla vermemize engel olmaz mı? Yani ortalama % 8 faiz ödeyecek olursak yaklaşık 13,5 milyar dolar da faize gidecek demektir.Bu durumda cari fazla vermemiz için bu faizi ödeyecek kadar daha fazla bir akım yaratmamız gerekmez mi?

    YanıtlaSil
  72. Hocam tl de faizler bu kadar dusuk ve doviz kredilerde yuksekken, firmalar tl kredi cekip doviz kredilerini kapatmaz mi? Bu da bir erken toplu doviz talebi yaratmaz mi?

    YanıtlaSil
  73. Sayın Mahfi hocam; bunlar swap işinin olmayacağını adları gibi biliyorlar, hani ofiste çalışıyormuş gibi mouse ile tık yapanlar vardır ya, işte o hesap. Senin bankan mahkemede yargılanacak, ülke hakkında CAATSA kararı olacak, Fed'de sana Swap açacak. S400'lerin devreye alınması bu yüzden ertelendi...
    Siz ne düşünüyorsunuz bu swap mevzusunda...? Yazdıklarıma katılıyormusunuz..?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Swaptaki faiz tefeci isi
      Derhal IMFe gidilmeli
      Swap mwap isleri hem yuksek faizli hem de islem havale masrafli.

      Sil
  74. Yapısal reformları uygulayacak yüksek bürokrat yok,biatla örgütü ataddı.168.5 milyar$ zorunlu vadesi gelen borçlar ikazınız var.Bide Forbes Listesinde$milyarderi yaptıkları,İhale Lortlarına yaptırılmış $giderli yatırımlarının tamamlama ödemeleri var,bunları nasıl ödeyecek?En iyi yapısal reform sorumluluk sahibinin yenilenmesi.Halının altına süpürülmüşleride görüp temizleme ve onarım projesi başlatır. Astirastombili.

    YanıtlaSil
  75. Nefesimi tutup zevkle makalenizi ve yorumları okuyorum.iyiki varsınız.teşekkürler.

    YanıtlaSil
  76. Hocam kurum sınavlarına hazırlanıyorum. İktisata nasıl çalışmalıyım. Bir çalışma yöntemi öneriniz var mı? Teşekkürler.

    YanıtlaSil
  77. Hocam çok teşekkür ederim bizi bilginizle aydınlattığiniz için

    YanıtlaSil
  78. Hocam yazi icin tesekkurler, suanda faiz dusurme sebebinin, enflasyon rakamlarindan ziyade ozel bankalarin dusuk faizli kredi vermesini saglamaya calismak olarak yorumlayabilir miyiz?

    YanıtlaSil
  79. Hocam merhaba,

    Küresel finans krizi kitabınız s.109 da “Ne var ki risk algılamasının arttığı ve üstelik küresel bir alana yayıldığı bir ortamda faiz artışı tam ters bir etki de yaratabilir. Yatırımcılar faizi artıran ülkenin çaresiz bir konumda olduğunu düşünüp paralarını daha hızlı çıkarmaya yönelebilirler.” şeklindeki görüşünüz şuanki konjonktürde faiz arttırılmış olsaydı gerçekleşebilir miydi? Yoksa yatırımcılar zaten paralarını ülkeden çıkardığı için veya başka bir sebepten bu risk yok mu?

    Aydınlatıcı yazılarınız ve cevaplarınız için teşekkürler.

    YanıtlaSil
  80. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  81. Hocam slm benim sorum alınan krediler in bir türlü dolar veya altına kayısı olabilirmi bunu nasıl görürüz reel piyasada tsk

    YanıtlaSil
  82. 70'li yıllarda Kıbrıs sorunu, petrol krizi vardı 70 cente muhtaçtık, bugün petrol bedava neredeyse yine 70 cente muhtacız hocam, bu siyaset anlayışıyla bir arpa boyu yol gitmemişiz. Bizim neslin ömrü krizlerle darbelerle geçti korkarım çocuklarımızınki de öyle geçecek, geçiyor da...
    Türkiye'nin geleceğinden umutsuzum...

    YanıtlaSil
  83. Selamlar sevgili hocam.

    Hükümet önümüzdeki 1 aylık süre içinde IMF den alabileceği tutar olan yaklaşık 10 milyar doları farklı bir kaynaktan swap yaparsa, bunun dövize ilk yansıması nasıl olur? Ülkemizdeki pandemi rakamlarının da iyiye gitmesi, swap haberi,toplumdaki pozitif hava dövizde hızlı bir gerileme sağlar mı?

    Teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  84. Teoriye göre; faizler arttığında hanehalkı parasını bankada tutarak faiz geliri elde eder, yatırımcı çekimser davranır belki de yatırım yapmaktan vazgeçer.

    Faizler azaldığında ise hanehalkı parasını bankada tutmak yerine kullanmayı tercih eder, yatırımcı ise yatırım yapmak ister.

    Ancak faizin azaldığı durumun gerçekleşebilmesi için risk primlerinin çok yüksek olmaması, dalgalanmanın fazla olmaması vs. gibi faktörler gerekir ve bu şekilde yatırımcı çekerek döviz geliri elde edilir.

    Sonuç olarak bizde hem kur dalgalanması hem de risk primleri çok yüksek bu durumda ne hane halkı bankada parasını tutmak istiyor ne de yatırımcı yatırım yapmak istiyor nihayetinde de hem paramızın değeri düşüyor hem de ihtiyacımız olan döviz geliri elde edemiyoruz.

    Çiçeği burnunda bir iktisat öğrencisi olarak doğru mu anladım hocam? Yanlış(lar)ımı düzeltirseniz sevinirim?

    YanıtlaSil
  85. Sayın Mahfi Bey. Yazınız için teşekkürler. Buradaki tüm yorumları satır satır okudum. İlginç olan, Çin ile ilgili tek bir kelime dahi yok. Beklenen para Çin’den gelecek halbuki. Bunu görmemek için kör olmak gerekir. Ancak Çin bunu bildiğimiz ekonomik döngülerle değil, eski sistemle yapacak: Bir çok kurum, gelir garantili ihale, arazi ve doğal kaynak karşılığında yapılacak diye tahmin ediyorum. Çin dünyada en çok Dolara sahip ülke. Dolar faizinin sıfır olduğu bu dönemde parasını bizim gibi CDS primi yüksek olan ülkelere yatırmak onlar için de bulunmaz bir fırsat. Riskli mi? Hayır. Aksine geri ödeme yapılamaması en büyük nimet olur. Kasadaki dolarlar, doları manipüle etmekten(!) çok daha fazlasına yarayacak. Yeni dönemde biraz da Çin’e çalışacağız. Haksız mıyım? Peki ne zaman adam oluruz? Siyasilerin değil, idarecilerin yönettiği bir ülke olduğumuz gün!

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi