Merkez Bankası Rezervlerinde Son Durum

Rezervin iki anlamı var: (1) İleride kullanılmak üzere artırılmış, biriktirilmiş, saklanmış şeyler. (2) Yatağında ya da havzasında bulunduğu hesaplanan maden, su, petrol gibi şeyler. Ekonomide bunların ilkini kullanıyoruz. Merkez bankası rezervleri dediğimiz zaman fiilen ya da hesaben merkez bankasında saklanan döviz ve altınları kastediyoruz. Bu dövizlerden dolar, euro gibi her ülke tarafından kolayca alış verişlerde kabul edilen paralara rezerv para deniyor ve merkez bankaları bunları bulundurmaya özen gösteriyor. Çünkü bu paraların ve altının varlığı, ileride çıkabilecek borç ödeme sorunlarını aşmak için, borç verenler veya yatırım yapanlar için bir çeşit garanti olarak görülüyor.  

Merkez Bankalarındaki rezervler (ki bunlara resmi rezervler deniyor) hesaplanırken şu denklemler kullanılıyor:

Brüt Rezervler = TCMB’nin kendi malı olan döviz ve altın rezervleri + Bankalara ait olup zorunlu karşılık olarak TCMB’de bulunan döviz ve altınlar + Bankaların TCMB’de bulunan mevduatları + IMF’nin tahsis ettiği özel çekme hakları (SDR)

Net Rezervler = Brüt Rezervler - Bankalara ait olup zorunlu karşılık olarak TCMB’de bulunan döviz ve altınlar + Bankaların TCMB’de bulunan mevduatları

Swaplar = Yerli para karşılığında geçici süreyle alınan dövizler veya altınlar

Swap Hariç Net Rezervler = Net rezervler - Swaplar

Son yıllara gelinceye kadar TCMB’nin brüt rezervleri de net rezervleri ve fazlaca swap anlaşması olmadığı için swaplar hariç net rezervleri de pozitif düzeydeydi. Son birkaç yıldır TCMB faizleri düşürmeye yönelince kurlar yükselişe geçti, bunu önlemek için bu kez TCMB döviz satarak piyasaya müdahaleye girişti, böylece kur denetlenmeye çalışıldı. Bunların sonucu olarak swaplar hariç rezervler eksiye düştü. 30 Eylül 2022 itibarıyla rezervlerin görünümü şöyledir (kaynak: https://mb-reserves.github.io/):


Parası, rezerv para olan yani kendi parasıyla dış borç alabilen ülkeler dışında kalan, dolarizasyon etkisi altındaki ülkeler faizi yanlış belirlediklerinde kuru tutmak için döviz satmak zorunda kalırlar. Bunun sonucu olarak rezervler azalır, rezervler azalınca riskler artar, riskler artınca yatırımlar iyice düşer.  Görüldüğü gibi 30 Eylül 2022 tarihi itibarıyla TCMB’nin brüt rezervleri 107,1 milyar dolar, net rezervleri de 9,5 milyar dolar olmakla birlikte swaplar hariç net rezervleri eksi 59,2 milyar dolardır. Faizleri düşük tutarken tasarrufların dövize dönmesini önlemek için getirilen kur korumalı mevduat, ihracatçıların yaptığı ihracatın yüzde 40 tutarının TCMB’ye satılması gibi rezervlere katkı yapacak uygulamalara karşın rezervler ekside kalmaya devam etmektedir.

Hangi rezerv miktarına bakmak doğrudur? İktidar partileri brüt rezervleri, muhalefet partileri swaplar hariç net rezervleri hedef alarak açıklama yaparlar. İkisi de doğrudur. Çünkü ikisi farklı şeyleri gösterir. Brüt rezervler elimizde ve banka hesabımızdaki para mevcudunu, swaplar hariç net rezervler ise bu tutarlardan borçlarımızı düştüğümüzde ne durumda olacağımızı anlatır. Önemli olan iktidarın ya da muhalefetin ne dediği değildir, önemli olan yatırımcının nereye bakarak yatırım kararı vereceği sorusunun yanıtıdır. En başta söylediğimiz gibi yatırımcılar bir sorun ortaya çıktığında devreye girecek rezervlerin tutarına baktığı için onlar açısından önemli olan swaplar hariç net rezervlerin durumudur. Ve ne yazık ki o da eksi 59,2 milyar dolardır.

Yorumlar

  1. Yazınız için teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam net rezervlerden - değer olan swapleri çıkartırsak neden daha negatif değer olarak ortaya çıkan tutara “swapler dahil net rezervler” denmiyor? . Net rezervin içinde swapler dahil olmuş olsa ve çıkartılsa “hariç” denmesinin mantığı var gibi geliyor…

      Sil
    2. Hocam bizdeki enflasyonun büyük çoğunluğu yüksek kurdan kaynaklı olduğunu düşünüyorum ülke tasarrufa giderek cari fazla vermesi sağlanarak bu cari fazlayı biriktirip orta vadede hem faizleri yükseltip hem yapısal reformları uygulayıp hemde piyasaya döviz satışı yapsa enflasyonda ciddi bi düşüş olur değilmi ? Bence eğer akıllıca davranılırsa 1 senede enflasyon yüzde 20lere düşürülebilir (gerçek anlamda) aynı zamanda kur fiyatları da düşer tahmini 8,9 gibi bu arada benim hesabıma göre mültecilerin yarattığı enflasyon da çok yüksek 10milyondan fazla insan var ve bunlar talep yaratıyor bunlar sürekli satın alıyor ev kiralıyor tüketiciler sonuçta eğer bu insanlarda gönderilirse ciddi bi düzelme rayına girebiliriz ama maalesef iktidar bunu göremiyor kendi şahi çıkarları için iktidarda kalmak uğruna ülkeyi çıkmaza sürüklüyorlar. Ben bir genç olarak ülkemden ve insanlarından hiç umudum kalmadı en önemli sorun eğitimmiş bunuda burdan anladık.

      Sil
    3. Sayın barış, cebindeki para ( net rezervler) -59 milyar $ olan hiçbir ülkede enflasyon kolayca düşmez. Ithal ürünlerin Büyük kısmı petrol, hammaddeler gibi azaltilamaz ürünler. Üretimi, ihracatı da birkaç yıl içinde katlamak fiziksel olarak imkansızdır. Yani turkiye için gelecek 10 yılın bugünden iyi olması 0,001 ihtimal ( sıfırdan büyük).

      Sil
  2. Hocam ekonomiyi kim pompalıyor?

    YanıtlaSil
  3. İktidar partisi muhalefette olsaydı net rezervleri dikkate alırdı. Aynı şekilde muhalefet iktidarda olsa brüt rezervleri konuşurdu. Ama gerçek şu ki rezervlerimiz ekside.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam Peki merkez bankası rezervlerini ülkeye yatırım ve imarı için kullanabilirmi ne kadarını kullanır ?

      Sil
  4. Net rezerv tanımı sanırım hatalı. "Brüt - (...)" olması gerekmiyor mu?

    YanıtlaSil
  5. Hocam maalesef 8 ay daha reserv eritilerek bu iş devam edecek. Seçim sonrası için bir öngörünüz var m?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Öyle görünüyor. Seçim sonrası çok daha sıkıntılı günler bizi bekliyor.

      Sil
    2. Hocam, bu şekilde seçim dönemine kadar götürmeleri pek mümkün değil gibi görünmüyor mu? Kasım-Aralık döneminde film kopar bence...

      Sil
    3. Kolayı var, aralıkta film koparsa, Kılıçdar adaylık için ameriga ile girdiği ortaklıkta ülkeyi batırmak için anlaştı, ekonomiyi kötü gösterip oyları almak için üzerimize oynuyor denir.

      Ekonomiyi yine kılışdar batırmış olur. SSGyı batırdı, adaylığı bile ekonomiyi batırmaya yetti denir.
      20 milyon inanır.

      Sil
    4. Hocam sürekli şu ay kötü olacak, bu ay batacağız ifadelerinden herkesin bıktığını görmek gerek. 2018 yılından beri ileriye yönelik batma zamanlamaları veriyorsunuz. Bugün swap var doğrudur, aynı iktidarın haktan 5 yıllık bir onay alması durumunda yeni swap anlaşmalarını yapmak daha mı zor olacak? Swap kullanılabilir bir araç ise ve hala swap yapabileceğimiz ülkeler ve fonlar bulabiliyor isek, bunun neresi yanlış. Hepimizin çok değer verdiği sizin gibi hocalarımızın sürekli batıyoruz edebiyatı gerçekten ters psikoloji yaratıyor. Yanlış anlaşılmasın verdiğiniz rakamlar çok doğru rakamlar ancak iktisat sosyal bir bilim ve sosyolojik ve psikolojik faktörleri göz önünde tutmadan, yalnızca matematiksel hesaplamalar ile ve yalnızca tek bir veri üzerinden yorum yapmak çok gerçekçi görünmüyor. Çalışmalarınızda kolaylıklar dilerim hocam.

      Sil
    5. Ben hiçbir zaman şu zamanda batarız ya da batacağız demedim. Dediğim şudur: Türkiye kriz içindedir ve bu kriz sadece ekonomik değil sosyal, siyasal ve ekonomik bütün alanlarda geçerlidir. Enflasyonun % 83, gerçek işsizliğin % 22,5, CDS priminin 765, cari açığın % 6 olduğu, net hata ve noksanın 25 milyar dolara tırmandığı ve reytingi B düzeyinde olan, dış borçlanma yapamayan, çıkardığı sukuk tahviline dünyanın en yüksek faizleri arasında olan % 9,75 faiz ödeyen bir ülke kusura bakmayın ama çok ciddi bir kriz içindedir.
      Bir izleyicim bunu şöyle ifade etmişti:
      "Bakkala yazdırıyorsun aybaşı maaşı alıyorsun yaşamsal harcamaları yaptıktan sonra kalan paraya bakıyorsun eksiye düşmüşsün. Kredi kartından kalmışsa çekip borcu kapatıyorsun. Çaktırmamak için kaşar sucuk alıp yazdırıp eve geliyorsun. Evdekilerin bazıları şimdilik farkında değil."
      Durumumuz tam da budur.
      Siz idare ediyoruz işte ne var diyebilirsiniz. Biz bu tür idare etmenin bizi ileriye götüremeyeceğini görüyor ve anlatmaya çalışıyoruz.

      Sil
    6. Hocam affiniza siginarak ufak bir ekleme, insanlar durumun icinde olunca, nerden nereye geldiklerini fark edemiyorlar. Keza gecmis ile ilgili de ne idi, nasildi hatirlamiyorlar, bu yuzden kotuye gidisi de anlayamiyorlar. Nerede oldugumuz yerine, nerede olmamiz gerektigini bilselerdi, daha farkli bir Turkiyede olurduk..

      Sil
    7. Sayın hocam, ülkede parasal krizlere ilişkin göstergeler açısından belirttiğiniz olumsuzlukların olduğu doğrudur, ancak Türkiye’de reel kriz göstergelerini neredeyse hiçbiri açısında olumsuzluk söz konusu değildir. İstihdam, kapasite kullanım, işsizlik vb. Tüm reel göstergelerde iyi durumdayız. Kabul etmek gerekir ki parasal kriz göstergelerine ilişkin yapılacak iyileştirici müdahalelerin bu kez reel kriz göstergelerinde bir olumsuzluk yaratacağı kesin görünmektedir. Affınıza sığınarak diğer katılımcıya da cevap vermek isterim. Ülkenin geçmişinde 1994, 2001 ve daha önceki krizlerden göstergelere baktığımızda farkı daha net görebiliyoruz. Bugün özellikle parasal göstergeler açısından iyi durumda değiliz, ancak olağanüstü dönemlerden geçmiş bir ülke için, 100 yılı aşkın süredir yatırımlara ilişkin kaynak sorunu yaşayan bir ülke için reel krize ilişkin göstergelerin de önemsenmesi gerektiğini düşünüyorum. 19 kez stand-by aracına başvurmuş bir ülkenin geçmişinin daha iyi olduğunu düşünmek çok gerçekçi bir bakış açısı değil. Kolaylıklar dilerim sayın hocam.

      Sil
    8. Cok net bir noktayi gozden kacirmamak lazim. Annem, babam memur iken, 90li yillarda enflasyon ne ise o kadar zam alirlardi. Alim gucleri degismezdi, uc asagi bes yukari ayni seviyede olurdu. Simdi, sozunu ettiginiz gostergelerdeki kadar zam yapildiginda neden insanlar sefil hale dusuyor, bir dusunmek lazim. Neden, devlet asgari ucrete zam ustune zam yapiyor da, bir turlu insanlarin gecim sorunu duzelmiyor? Gercek olan rakamlar nedir? Mevcut rakamlara bakinca iyiyiz diyince gercekten iyi mi oluyoruz? Bu gostergeler guvenilirse, o zaman asgari ucret zammi da bu kadar olsun.

      Sil
    9. Hocam, insanlar şunu farketmiyor.

      Annem babam, kamuda öğretmen ve mühendis iken çalışırken,
      evin bütün ihtiyaçları giderildikten sonra, her ay üç tam altın ile
      bir yarım altın birikim yaparlardı. Bazı aylar 4 tam altına kadar çıkardı.

      Orta halli denilen aile buydu.

      10:36 daki arkadaşın yazdığı gibi 80 li yılların sonu 90 lı yılların sonuna kadar böyle gitti.

      Bugün bir ilkokul öğretmeni ve kamuda çalışan bir mühendis aile ne kadar altın alabilir ?

      Yani annem ve babam, bugünkü fiyatlar ile 20 bin ile 25 bin TL her ay birikim yaparmış.

      O dönem, ailemin bir yıllık birikimi ile iyi - kötü bir aile arabası alınırdı.

      Son bir kaç yılda yapılan ötv yükünü katmazsak bile kaç memur aile bir yıllık birikimi ile araba alabilir?

      Sil
  6. Hocam az önce aldığımız bir habere göre brüt rezerv 3,8 milyar daha düşmüş. Bakalım bu swap ve KKM sarmalından nasıl çıkacak zavallı TCMB :(

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam doğru mu bu?
      Reis, desenize, sizin kelimeleri yazma hızınızdan daha hızlı döviz yakıyor.

      Sil
    2. Evet son bir haftada brüt rezervler 3,8 milyar dolar daha azaldı.

      Sil
  7. Hocam kotunun kotusu bu… onca yapilan yanlisa devam eden faiz indirimi, eksi rezerv, hiperenflasyon ve risk primine ragmen neden batmiyoruz? Gecmisten gelen yapisal reformlar mi? Bizi temerrutten kurtaran ne? Doviz artisi nasil enflasyon altinda kalir eksi rezervle?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. kayıt dışı ekonomi bence

      Sil
    2. Kayıt dışı ekonominin önemli katkısı var.

      Sil
  8. Hocam, avrupada yaşayan arkadaşlar evlerini satmaya başladı.

    Diyorlar ki, 4 sene önce türkiyedeki ev fiyatına avrupada çeyrek ev alınabilirken,
    şimdi nerdeyse bir ev alıyoruz diyorlar. Parayı Euro yapıp çıkarıyorlar.

    Türkiyede bir evin kira parasının 3 - 4 katını da alıyoruz, kiracı çıkarma sorunu yok, oyunun kuralları başında belli, kiracı ne zaman, nasıl, ne kadar sürede çıkarılır belli diyorlar. Türkiyede dava açtığında kiracıyı çıkarma süresi bile belli değilmiş. Hele yasa yüzde 25 zam limiti getirince hepsi Ataşehir, beşiktaş gibi yerlerde evlerini boş tutuyor. Kiracıdan kaçıyor ev sahipleri.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haksız sayılmazlar. Hiçbir malın ve hizmetin fiyatını sınırlayamıyorsun kirayı sınırlıyorsun.

      Sil
    2. Bu arada tabii bu tür polisiye önlemlerle ekonominin yönetilmesi de mümkün değil.

      Sil
    3. Benim sitedeki 48 dairenin 9 tanesini bu sebeple ev sahipleri boş tutuyor.
      Kiraya vermiyorlar. Verenler de ancak İran, Ortadoğu ülkelerinden dönemsel çalışmaya gelen kişilere veriyor. 17-18bin TL kirayı onlar verebiliyor. Çıkmaları da kolay, sözleşme gününde çıkıyorlar. Türk kiracılar şimdi 9bin TL ye yasadan dolayı oturuyor. Hepsi ev sahibi ile mahkemelik.
      Konum Ataşehir.

      Sil
  9. Hocam aklınıza fikrinize sağlık kısa ve öz yazılarınız meraklısı için çok bilgilendirici oluyor. Yalnız yazınızdaki 23 eylül haftası itibarıyla eksi 55,5 milyar dolar olan net rezervler eskiyivermiş, öyle bir ülkede yaşıyoruz işte. Bugün Bloomberght deki habere göre 30 eylül haftası itibarıyla net rezervler eksi 59 milyar dolar oluvermiş. Yeni bir rekor. Zaten haberin başlığı da MB'nin net rezervleri rekor düşük düzeye indi şeklinde. Enflasyon net %85 brüt 160, geçen yıl kilosu 4,5 TL. olan toz şekerin bugün kilosu 25 TL. geçen yıl 8 TL.olan dolar 18,6 TL. İyi ki ülkeyi bir "ekonomist" yönetiyor. 80 milyon, 1 kişinin kaprislerine, inadına adeta esir olmuş sus pus oturuyoruz. Dünya üzerinde yok böyle bir ülke ya.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim. Her ekonomist ekonomi bilmez.

      Sil
    2. Merhaba Hocam.
      Sn.19:44’ün yorumunu ve sizin cevabınızı görünce,aklıma eski bir diyalog geldi.
      Biraz tebessüm için paylaşayım dedim:

      Küba’da devrim yapılmış, silahla yürütülen mücadelenin ekonomik atak safhasına geçme gereği doğmuştur. Devlet bakanlıklarına ve ekonomik gidişata ilişkin toplantıda Fidel kürsüden:
      "ekonomiyi düzeltmeliyiz, kaynakları etkin kullanmalıyız"
      yönünde söylev verirken
      "aranızda iyi bir ekonomist var mıdır?" der. Koca salonda bir tek Che'nin eli havadadır. Fidel bunun üzerinde Che'ye: "senin ekonomiden anladığını bilmiyordum" der. Che tarihi yanıtını verir:
      "ben senin: aranızda iyi bir komünist var mı? dediğini sanmıştım..."
      (Burada püf nokta İspanyolcada "economista" ile "comunista" arasındaki okunuş benzerliğidir.)

      Bizde de bir yanlış anlama var hocam.Ama bizimki fonetik kaynaklı değil gibi :))

      Sil
  10. Hocam,

    Belarus Reisi, bizim Reisin ekonomi bilgisini çöpe attıracak işler yapmış.

    Her kim fiyat artırırsa karşısında hükümeti bulur deyip, fiyat artışlarını yasaklamış, olayı kestirip atmış.

    Ne kadar mantıklı değil mi? Fiyat artmazsa, enflasyon da olmaz.

    Ekonominin kitabı yine yeni yeniden yazılırken, sizin kolay ekonomi dahil tüm kitaplarınız eskiyor.

    Yerinizde olsam, Kolay Ekonomi kitabınızı imzalaması için Belarus Reisine kargo ederim.
    Bi de mektup iliştirin, "bunca yılın ekonomistiyim, bişi biliyorum zannettim, tüm bildiklerimi altüst ettiniz, lütfen kitabıma bi imzanızı alabilir miyim" gibi bir şeyler.

    Bence hemen yapın, böyle giderse 3-5 yıla kalmaz elemanı sokakta parçalarına ayırırlar, siz de bi kahve içip tv den kitaptaki imzasına bakıp bi yazı yazarsınız, gelecek nesillere.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sayin adsiz, Belarus'ta uygulanan politikanin adi "Gelirler Politikasi"dir. Bunlar maliye politikalari icerisinde yer alir. Yeni bir sey degildir. Saygilarimla...

      Sil
    2. Belarus tamamen saçmalıyor, yakında karaborsa hortlar.

      Sil
    3. Hocam, Belarus u bilen biri olarak size şunu yazayım.
      O karaborsa dediğiniz de devlet başkanının adamları.
      Siz nasıl bir batakta olduklarını burdan çıkarın.

      Sn 10:36, gelirler politikası, güzel isimmiş. Putin kuklası Belarus Mafya Reisine de kısaca devlet başkanı diyorlar, bu da güzel isim.

      Sil
  11. Hocam vatandaşın bankalarda milyarlarca dolar parası yok mu? Bunlar da bizim paramız sonuçta. Hükümetimiz zor durumda kalınca seve seve onlara vereceğiz. Ülke batsa zaten sen o parayı nasıl harcayacaksın? O yüzden gerçek rezervimiz çok daha fazla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayir degil, zorunlu karsiligin ne oldugunu saniyorsun Cihan.

      Sil
    2. Cihan bey kurtuluş savaşımı veriyoruz.Hükümet zordaysa tasarruf etsinler.Birileri sarayda her gün 10 trilyon TL(sıfır atılmamış ) para ezerken,kim neyi seve seve verecek.

      Sil
  12. Hocam,
    Siz de olmasanız garibanız diye ağlayacağız.
    Sayenizde ülkenin hazinesi ve Merkez Bankasından daha zengin olduğumuzu görüp,
    Sokakta gururla dolaşıyoruz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Mahfi hocam hazine kasasına girmiş biri.
      Kasada borç senetleri var demişti.
      Öyle bi hazine ki satsan satılmaz.

      Sil
  13. Hocam Türkiyenin seçime kadar ödemesi gereken yaklaşık 50 milyar dolar açık var bu parayı nasıl bulup çevirir orası biraz zor.

    Ayrıca ekonomik durgunluk yani resesyon beklentisi var iken ancak sıcak paracı kısaca faiz lobisi lazım bizim ülkeye.

    Seçime kadar götürmek kolay değil ve seçimden sonrası ızdırabın başlangıcı olacak yeni hükümet atom bombası bırakılacak gibi uzun sürmeyen bir dönem sonrada yeniden seçim yolu görünür.

    YanıtlaSil
  14. Hocam bu swaplarda TL karşılığı alınan döviz brüt rezervin içinde sayılıyor mu?

    YanıtlaSil
  15. " Başarısızlığa Övgü " . Hocam artık size sadece Ekonomist olarak bakmayacağız, bilge bir insan olarak bileceğiz sizi. İyi ki varsınız.

    YanıtlaSil
  16. Doğru anlamış mıyım?

    Swaplar brüt rezervin içinde sayılıyor. Bu durumda swap hariç döviz rezervi 71,3 - 65 = 6,3 milyar dolar.
    TCMB piyasaya müdahale için kendisine ödünç verilen altın ve dövizi kullanıyor.

    Anlamadığım bankaların TCMB'de zorunlu karşılık olarak tuttukları TL neden döviz kabul ediliyor ve hangi kurdan çevriliyor?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. TL değil döviz ve altınların zorunlu karşılıkları rezerv sayılıyor.

      Sil
  17. Tabloda Brüt rezervlerin toplamına zorunlu karşılıklar ve diğerleri eklenmemiş görünüyor. Sadece altın ve döviz rezervi eklenmiş oysa tanımda hepsinin ekleneceği belirtilmiş.

    YanıtlaSil
  18. Vuslat Köseoğlu7 Ekim 2022 11:27

    Yazılarınızdan çok şey öğreniyorum. Böylesine berrak bir anlatım dili kullandığınız için çok teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  19. Hocam, net rezerv 0'in altinda kiyamet oluyor degil mi? "arka kapidan" satilabilecek bir 9,8 milyar dolar kaldi diyebilir miyiz?

    YanıtlaSil
  20. Saygıdeğer Eğilmez,

    Bakınız;

    Siz, epistemolojik olarak kopup gittiğiniz için TCMB'nin rezervlerini hâlâ ama hâlâ neoklasik iktisat sosuna bulanmış ortodoks perspektifle analiz ediyor, çuvallıyorsunuz.

    "Alfred Marshall çağı" bitti, "heterodoks çağ" başladı.

    En yakın zamanda nitelikli bir nöroloğa gidip muayene olmanızı önerir, iyi günler dileriz.

    Not: Rahip Brunson'ın serbest bırakılması, yapısal reformdu.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Siz meseleyi çözmüşsünüz o nedenle ne desem boş :)

      Sil
  21. Hocam Merhaba,
    Muhalefetin uzunca bir dönem dile getirdiği kayıp 128 milyar doları bu tablo da göremiyoruz sanırım. Hangi tabloda nasıl görülebilir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hepsi burada değil birçok tabloyu bir araya getirip birlikte bulmak gerekiyor.

      Sil
  22. Sevgili Hocam, sabrınız sabrımıza çok iyi geliyor. Öncelikle kocaman bir teşekkür. Birde lütfen, sizden ricam, burada soran ahaliye bir ülke için "kriz" nedir, "batmak" nedir, " temmerüte düşmek" nedir bir anlatıverin. Son çırpınışlar işe yaramaz, ülke tam takır kuru bakır duruncaya kadar mı kafamızı taşlara vuracağız???

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkürler. Ne kadar anlatsak anlamamakta ısrar ediyorlar. Yapacak bir şey yok.

      Sil
  23. Hocam peki bu eksi rezervlerin sonu yok mu ya hep satıyoruz bitmiyor mu? Doları bu şekilde tutmak bu kadar kolay mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sonu var tabii ama hemen olmuyor o işler. Para vermiş olanlar batmaman için elden geleni yapıyor çünkü batarsan o da batmış olacak.

      Sil
    2. O zaman elimiz kuvvetli sayılır hocam. Erdoğan çıkıp ödemiyoruz ulan borçlarımızı, bu millet benim arkamda topunuz gelin ne yaparsanız yapın dese hiçbir şey yapamazlar demek. Hepsi diz çöküp borçları yenilerler. Çünkü aksi durumda onlar da batar.

      Sil
    3. O işler öyle olmuyor, ambargoyu koydular mı ekonomin çöküp gidiyor. Hele şimdi tarım ürünlerini de ithal ediyorsun ki tam olur.

      Sil
    4. Bir şey olacağını zannetmiyorum hocam. Örneğin Rahip olayında kararlı ve dik duruşumuzu görmüşlerdi. Geri adım atmayacağımızı anlayınca döviz manipülasyonunu durdurmuşlar, biz de adamlarını bırakmıştık. Biz yeter ki her zaman böyle dik duralım.

      Sil
    5. Bunları espri olsun diye yazdığınızı tahmin ediyorum. Aksi doğru olsa bu blogu okumazdınız.

      Sil
    6. Seviyoruz sizi hocam. :)

      Sil
  24. Hocam sizce ekonomide yeni bir model acil gerekli mi, yoksa olan model üzerinde değişiklik mi önerirsiniz.

    YanıtlaSil
  25. Hocam iyi akşamlar,
    Hocam ben 2. Sınıf siyaset bilimi ve kamu yönetimi öğrencisiyim. Yazılarınızı geçen sene keşfettim. Bana çok şey kattı, hocam benim hayalim Türkiye Cumhuriyetine yakışır şekilde bir yönetici olmaktır. Ve bu hedef üzerine neredeyse 1 yıldır takribi 10 aydır kaymakamlık sınavına çalışıyorum. Sizce bu sınavı bir referansım olmadan kazanabilme şansım nedir efendim ? Ben Sivasta bir köyde yaşıyorum yani demek istediğim, kimseyle bir münasebetim olmadı ancak bir umutla çıktım bu yola. Ekonomi alanında kendimi geliştirmek istiyorum, mikro makro ekonomi öğrenmeye çalışıyorum. Bilir kişi olarak ekonomi alanında ve diğer hususlarda önerilerinizi öğrenmek istiyorum. Yazım hataları için çok özür dilerim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Değerli kardeşim, bu sınavı referansınız olmadan kazanma şansınızın ne kadar olduğunu ne yazık ki bilmiyorum. Benim gençliğimdeki koşullar olsa "eğer iyi hazırlanmışsanız kazanma şansınız yüzde 100" derdim ama artık bunu diyemiyorum. Yine de elinizden gelen her şeyi yapıp gerçekten iyi hazırlanırsanız sınavı kazanacağınıza inanıyorum. Çünkü ne kadar referans olsa da bileğinin hakkıyla kazanacak olanların bir kontenjanı vardır diye düşünüyorum. Kendinizi ekonomi alanında geliştirmeye çalışmanız çok doğru bir karar. Eğer zamanınız olursa muhasebe de öğrenmeye çalışın. Bu bilgiler size kaymakam olursanız da lazım olacak. Diyelim ki sınavı kazanamadınız ve başka işler arayışına girdiniz o zaman bu bilgiler daha da fazla lazım olacak. Başarılar dilerim

      Sil
    2. Teşekkürler hocam. Her zaman daha fazlasını yapmaya çalışacağım.

      Sil
    3. Bu kararlılıkla hazırlanırsanız emin olun yaşama çok daha iyi ve hazır başlarsınız. Dilerim hedefe ulaşırsınız, ama ulaşamasanız bile her yerde her zaman karşınıza çıkacak olan sorulara ve sorunlara çözüm üretirken size çok yarayacak olan bu bilgilerle donanırsanız başka bir yerlerde başarı olacağınızdan kuşkum yok.

      Sil
    4. Önerileriniz için çok teşekkür ederim hocam. Tecrübelerinize dayanarak söylemiş olduğunuz sözler bizler için bulunmaz bir nimet. Bu yolda illaki önüme engeller çıkacak ve ben bu engelleri çalışarak aşacağımı düşünüyorum. Sınav için önümde 3 sene var, çok uzun bir zaman. Öncelikle amacım sınavda soruların konular üzerine yoğunlaşmak ve ekonomi alanında kendimi geliştirmek. Bugün de sizin bir öneriniz oldu; muhasebe. Muhasebe alanına olabildiğince zaman ayıracağım. Hocam sınavda ingilizce sormuyorlar fakat, bir
      Dil bir insan. iki dil, iki insan demek. İngilizce çalışmayı da düşünüyorum sizce çalışmalı mıyım yoksa alanım olan ( ekonomi, muhasebe, idare hukuku, anayasa hukuku) konulara mı çalışmalıyım ?

      Sil
    5. İngilizceyi sınav için gerekmese bile mutlaka öğrenin. Sınav için çalışırken uğraşmasanız bile sonrasında mutlaka kurslara gidip öğrenin.

      Sil
    6. Teşekkür ederim hocam

      Sil
    7. Ah be güzel kardeşim, geç gördüm, inşallah beni okursun. Ben 30 senedir çalışıyorum ve bir sürü genç mühendis yetiştirdim. Ülkenin her halini gördüm, bu yüzden kesinlikle söyleyebilirim ki, çalışan, kendini geliştiren, okuyan kaybetmiyor. Belki başkaları gibi para kazanmıyor, mal mülk sahibi olmuyor ama sabreden, zaman veren, ümidini yetirmeyen bir şekilde değerini buluyor. Bknz: Mafi Hocam.

      Sil
  26. Okan Arıöz7 Ekim 2022 23:01

    Mahfi bey, finansal okuryazar olma yolunda bizleri aydınlatıcı yazınız için teşeklürler, eğer swaplar yani emanet aldığımız ve merkez bankasının döviz hesabındaki yabancı parayı çıkardığımız zaman merkez bankasının döviz cinsi elinde tuttuğu paranın neredeyse tamamı bize ait olmayan para bize ait olanı 1_2 milyar dolar tablodan anladığım kadarıyla, yanılıyormuyum

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Net rezervler TCMB'nin kendi rezervini gösteriyor. Ama swaplar çıkarılınca o da eksi 56 milyar dolar oluyor.

      Sil
  27. Hocam eksi reservin dis borctan ekonomiye etki olarak farki nedir? Sonucta ikisi de cevrilmesi gereken paralar degil mi? Swap haric net reserv +50b olsaydi da dis borc 100b daha fazla olsaydi mesela cok farkeder miydi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Swapın dış borçtan farkı vadesinin çok kısa olması ve sürekli yenilenmesi gerektiği. Hükümet, dış borç stokuna dahil edilmediği için ve daha kolay sağlanabildiği için bu yola gidiyor.

      Sil
  28. Hocam, sermayeyi kediye yüklemişiz. İlan edilmemiş moratoryum diyebilir miyiz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dış borçlarımızı ödediğimiz sürece moratoryum söz konusu olmaz.

      Sil
  29. Hocam merhaba ben Gebze Teknik Üniversitesi işletme 1.sınıf öğrencisiyim, okulda 2.yılım, 1 yıl hazırlık okudum, hazırlığı 80 ile geçtim, kısaca demek istediğim şey su, ekonomi hocamız ; daron acemoğlu, laibson, ve list adlı yazarların yazdığı ''mikroekonomi'' kitabını kullanıyor ve ek olarak örnekler kolay ekonomi kitabınızı hali hazırda okumaktayım .Kitap güzel yazılmış, anlıyorum, fakat iktisat okuyanlar kadar ekonomi görmüyoruz. Kendimi ek olarak ekonomi, hukuk, sosyoloji, psikoloji, tarih. vs gibi alanlarda kendimi geliştirmem gerektiğini düşünüyorum ve ayrıca not ortalamamı yüksek tutup iktisat ile çift anadal yapmayı düşünüyorum. Sizin görüşleriniz nelerdir ve sizce bu 4 yıl kendimi geliştirmek adına neler yapmamı önerirsiniz? Teşekkür ediyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok doğru bir karar. İktisat, bütün bu dalların anasıdır. Öğrenip kendi dalınızın yanına eklemenizde yarar var.

      Sil
  30. Sevgili üstat merhaba.

    Sayın Fehmi Koru “Şeytanla Monopoly Oynamak” kitabını konu ettiği bugünkü yazısı için yaptığı girizgah da Sn. Nurettin Nebati’nin yakınlarda sarf ettiği aşağıdaki cümlesini anlamaya çalışıyor.
    "Neoklasik ekonomi düşüncesinden epistemolojik bir kopuşu temsil eden heterodoks yaklaşım günümüzde giderek ön plana çıkan davranışsal ekonomi ve nöroekonomi ile daha fazla onem kazanmaktadır."
    Anlamını bilmediğim kelimeleri sözlüklerde araştırdım. Ancak yine de cümleyi bir bütünlük içinde anlayamadım.

    Sizin bir fikriniz var ve paylaşırsanız sevinirim.

    Çok selamlar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cümle anlaşılsın diye değil anlaşılmasın diye dizayn edilmiş. Ama ben 'faiz sebep enflasyon sonuç' denmek istediğini düşünüyorum.

      Sil
    2. Sn Nebati’nin bu tanımını 80’lerde duysam “icat çıkarma” derdik ama günümüzde daha derin kelimeler ile cümleler kurunca “adam biliyor kardeşim” oluyor.
      Adamın bildiği falan yok, faiz enstrümanı ortadan kalkınca ve de kamu harcamasından da baz geçemeyeceklerinden ellerinde ekonomi yönetimi adına bir halt kalmadığı için, “biz de bir şey biliyoruz da yapıyoruz herhalde” diyecek dolu dolu laflar etmekten öteye gitmiyor yaptığı bu tanımlamalar.
      Şair ne güzel söylemiş aslında;
      Kime sordumsa seni doğru cevap vermediler;
      Kimi hırsız, kimi alçak, kimi deyyus! dediler…
      Künyeni almak için, partiye ettim telefon:
      Bizdeki kayda göre, şimdi o meb’us dediler!..

      Sil
  31. Hocam merhaba,
    Brüt Rezervler = TCMB’nin kendi malı olan döviz ve altın rezervleri + Bankalara ait olup zorunlu karşılık olarak TCMB’de bulunan döviz ve altınlar + Bankaların TCMB’de bulunan mevduatları + IMF’nin tahsis ettiği özel çekme hakları (SDR)
    Olarak belirtilmiş ancak tabloda sadece döviz ve altın rezervleri toplamı alınarak hesaplanmış.Ben anlayamadım.
    Teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. SDR'ler 'döviz rezervi' başlığının içinde, zorunlu karşılıklar ve mevduatlar da 'zorunlu karşılıklar ve diğerleri' başlığının içinde yer alıyor.

      Sil
  32. Hocam merhaba sizce Türkiye de nominal döviz kuru reel döviz kurundan daha mı düşük ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Benim görebildiğim kadarıyla TL'nin dış değerine müdahale edildiği için dış değeri gerçeği göstermiyor.

      Sil
  33. Hocam ben ilk defa sitenize giriyorum. Yazılarınız için sağolun.
    Bu yazıyı ve konuyu genel olarak anlayabilmek için bir kitap tavsiye eder misiniz?

    YanıtlaSil
  34. Hocam, aciklamaniz icin cok tesekkur ederim. Sizin yaptiginiz hesabi yapmaya calistim ama MB Analitik Bilancosundan tam olarak sizin buldugunuz kalemleri bulamadim. Asagidaki bilanconun hangi kalemleri bize net reserv (Swap haric) gostermekte?

    Saygilar


    https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/portlet/IScH%2BA8YwOo%3D/tr

    YanıtlaSil
  35. Hocam doviz rezervinin ekside oldugunu sizin gibi iyi ekonomistler tarafindan iyice ogrendik . Ben ve herkesin merak ettigi simdi ne olacak ve ne zaman tikanacak cunku henuz bunu degistirecek ( en acisi da bu ) ortada bir girisim yada aksiyon da yok? Gun olarak tahmin beklemiyoruz ama ay yada ceyrek bazinda siz ne bekliyorsunuz ? Eger bu dolarin yukselmesi anlamina geliyorsa en az ne kadar olur ? bu kadar ekside olmanin baska hangi short term riskleri vardir ? Zahmet olacak ama bir iki cevap da yeter hocam . Saygilarimla Ekrem

    YanıtlaSil
  36. Hocam bu swap paraları geri istenirse ne olacak, karşılığında TL mi vereceğiz?

    YanıtlaSil
  37. Yine matematik bilgisi. Peki ya çözüm? Yok. Faiz artırımı gibi ezber lafları geçin. Bir deyin hele çözümü ne?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Türkiye ya gerçekten piyasa ekonomisi içinde olacak ve MB faizini doğru belirleyecek ya da bugünkü gibi kumanda ekonomisine girecek ve faizi düşük belirleyecek ondan sonra da fiyatlara, kurlara müdahaleyle gidebildiği yere kadar gidip sonunda duvara toslayacak. Faiz takıntısından kurtulamadığımız sürece çıkış yolu yok. Bu bir ezber değil, bu aklın yolu. Faiz düşürerek enflasyonu düşürmeye çalışmak gibi yanlış bir tezi kanıtlamaya çalışırken Türkiye ekonomisini batma noktasına getirdi. Çözümü defalarca söyledik. Ya okumuyorsunuz ya da işinize gelmiyor: Önce faizi artıracaksınız ardından hemen yapısal reformlara girişeceksiniz. Yapısal reformlar nedir derseniz onu da söyleyeyim: Son 2 yılda ekonomi politikası adına ne yapılmışsa iptal etmek ilk aşamada yeterli olabilir.

      Sil
  38. Hocam, bu bilanço verilerini TCMB.gov.tr de bulmak, bulsak da yorumlamak çok zor. Ancak trollerin gözüne sokabilmek için tüm rezervlerin son 5 senede nasıl yenip bitirildiğini gösterebilecek bir tcmb.gov.tr uzerinden link yok mudur?

    YanıtlaSil
  39. Hocam herseye evet dedik ama herseye…
    Simdi siz oldaniz dumenin basinda;
    Ne yapardiniz?usenmeden iletin kalem kalem ve lütfen kafada soru işâreti birakmadan…
    Ya da terk et durumundamiyiz

    YanıtlaSil
  40. Bugün açıklanan verilere göre net rezervler 2,3 milyar dolara düşmüş... Net rezervlerin eksiye düşme ihtimali var mıdır hocam? (Konunun tamamen yabancısıyım, saçma bir soru sormuş olabilirim, eğer öyle bir şey yaptıysam şimdiden özür dilerim) Eğer böyle bir durum yoksa önümüzdeki hafta şenlikli geçecek demektir, zira merkez bankasının piyasaya satacak doları kalmamış demektir... Bunun sonucu ise 1994 yılındakine benzer bir döviz krizi... Allah memleketi korusun...

    YanıtlaSil
  41. Rusya Çin Katar Azerbeycan gibi ülkelerin Türkiyenin batmasına izin vereceğini sanmıyorum. En son Rus gazının Türkiye üzerinden satışının konuşulduğu savunma sanayi şirketlerinin dost ülkeler ile anlaşma üzerine anlaşmalar yaptığı bir döneme girdik. Devlet üzerinde ağır yük oluşturan alt yapı çalışmalarında sona gelindi,doğalgaz ve petrol rezervleri (doğruluk payı var ise )ismini zikrettiğim ülkelerden destek almamızı kolaylaştırır düşüncesindeyim.İhracata dayalı bir ekonomi katma değeri yüksek ürünler toparlanmamızı destekler. Saygı ve dua ile.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi