Güvenli Liman: Altın ve Gümüş

Güvenli liman deyimi bir hukuk deyimidir. Uluslararası deniz hukuku gereğince fırtınadan veya kötü hava koşullarından korunmak isteyen ya da başka bir nedenle sıkıntıya giren bir geminin bir limana sığınması önlenemez. İşte bu tür sığınılan limanlara güvenli liman denir.

Güvenli liman deyimi finans alanında, risklerin arttığı, piyasaların karıştığı dönemlerde değerini koruması beklenen yatırım araçlarını tanımlamak için kullanılıyor. Altının güvenli liman olarak kabul edilmesi rezervinin az olması, istendiği kadar çoğaltılamamasından kaynaklanıyor. Dünyada bugüne kadar çıkarılmış altınların tamamının 250 bin ton dolayında olduğu tahmin ediliyor. Kıt olan her şey gibi altın da değerlidir ve riskler arttıkça insanlar diğer yatırımlarını elden çıkarıp altına dönerler. Son yıllarda gümüş de benzer bir duruma yükselmiş ve güvenli liman olarak altının yanında yer almış bulunuyor.

Aşağıdaki grafik dünya belirsizlik endeksindeki gelişmeyi gösteriyor.

Özellikle Trump’ın ABD Başkanı olarak göreve başlaması sonrasında belirsizlik inanılmaz bir hızla yükselmiş bulunuyor. Belirsizlik artışı risk artışı demektir. Risk artışı da güvenli limanlara sığınmayı artıran bir gelişme demektir. Bunun sonucu olarak altına ve gümüşe talep artmış görünüyor. Bu durumu aşağıdaki tablodan ve grafikten izlemek mümkün:

Altın ve gümüş fiyatları önümüzdeki dönemde nasıl seyredeceği konusunda farklı tahminler var. Dünyada belirsizlik devam ettiği sürece altın ve gümüşün prim yapmaya devam edeceğini öne sürenlerin yanında bu iki değerli metalde balon oluştuğu ve bir düzeltmenin mutlaka geleceğini öne sürenler de var. Aslına bakarsanız zaman zaman düzeltmeler zaten oluyor ama bunlar geçici düzeltme biçiminde kalıyor. Altın ve gümüş değerleri düştüğü yerden yeniden yükselişe geçerek bu düşüşleri kısa sürede telafi ediyor. Örneğin bu hafta Gazze sorunu barışçıl yollarla çözülmeye dönüşünce bu ikilinin fiyatları düştü. Ardından Trump’ın Çin’i yeniden yüzde 100 gümrük vergisi uygulamasıyla tehdit etmesi sonucu altın ve gümüşteki düşüşler hafta sonuna doğru yeniden yükselişe dönerek kayıpları telafi etmeye başladı. Trump işbaşındaysa riskler bazen düşse de genel olarak yükselecek gibi görünüyor.

Altın ve gümüş fiyatları dolarla belirlendiği için bu durum Türk yatırımcısı açısından ikili bir kazanca kapı aralıyor: (1) Altın ve gümüş fiyatları güvenli liman yaklaşımıyla arttığı için kazanç sağlanıyor. (2) Türk Lirası dolara karşı değer kaybettiği için oradan da kazanç sağlanıyor. Dolar düşer altın artarsa ya da altın düşer dolar artarsa kazanç var. İkisi birden artarsa doğal olarak daha fazla kazanç söz konusu oluyor. Ancak hem dolar kuru hem de altın ve gümüş fiyatları düşerse kayıp söz konusu olur ki bu da çok sık görülen bir durum değil.