Konut Fiyatları Buralara Nasıl Geldi?

Özellikle enflasyonun yüksek, faizlerin düşük, konut arzının düşük, nüfus artışının yüksek olduğu ülkelerde bir de göç alma olgusu varsa gayrimenkul bir yatırım aracına dönüşmekte, parası olanlar kendi ihtiyacı olan konutun yanında yatırım amacıyla ikinci, üçüncü konutlarını almaya yönelmektedir. Bunu yaparken iki amaçları vardır: (1) Oturdukları dışında aldıkları konutları kiraya vererek kira geliri elde etmek. (2) Yeterince değer kazandığına ve kendilerine ek kazanç getireceğini düşündükleri aşamada bu konutları satarak paraya çevirmek.

Türkiye’de sürekli olarak bir konut açığı vardır. O nedenle konut fiyatları artış eğimindedir, çoğu kez de enflasyonun oldukça üzerinde artar. 2021 yılında Merkez Bankası enflasyonun yükseldiği bir ortamda faizleri düşürmek suretiyle son derecede yanlış bir politika izlemeye başladı ve bu hamlenin sonucunda enflasyon ve kur yükselişe geçti. Yatırımcılar reel faizin çok büyük farkla negatif hale geldiğini görünce tasarruflarını gayrimenkul alımına yönlendirdi. Konut arzının zaten sıkıntılı olduğu bir ortamda bu şekilde ortaya çıkan talep artışı fiyatların iyice yükselmesine yol açtı.

Konut fiyatlarındaki artışı aşağıdaki tablodan izlemek mümkündür (kaynak: TCMB, Konut Fiyat Endeksi, TÜİK, TÜFE Enflasyonu Göstergeleri, TCMB faiz tablosu ve TCMB USD kuru tablosu):  

 

Yukarıdaki tabloyu bir grafiğe dönüştürürsek durumu daha net görmek mümkün olacaktır:

     

2021 yılının son çeyreğinde başlayan bu yanlış ekonomi politikası uygulaması bütün dengeleri bozmuş, yalnızca enflasyonu içinden çıkılması son derecede zor bir yere getirmekle kalmamış, gayrimenkul fiyatlarını ve kira bedellerini astronomik düzeylere taşımıştır. İki yılda yaratılan bu facia iki yıldan fazla zamandan beri düzeltilemiyor.  

Bir de OECD’nin konut fiyat endeksinde 2015 – 2024 arasındaki gelişmeyi gösteren uluslararası karşılaştırmalı grafiğini paylaşalım (2015 = 100, kaynak: OECD, Housing Prices):

Bu grafik, izlenen yanlış ekonomi politikasının yol açtığı faciayı uluslararası karşılaştırma temelinde çok daha net biçimde ortaya koyuyor. 

Ekonomi, kahvehanelerde konuşulan konuların deneneceği bir deneme tahtası değildir.  


Yorumlar

  1. Yazınız için teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  2. Ekonomi Erdoğan için bir deneme tahtasıydı maalesef.

    YanıtlaSil
  3. Merhaba Mahfi Hocam
    Kıyaslamada konut indeks artışını dikkate almak daha doğru olmaz mı?

    YanıtlaSil
  4. Mahfi Bey, alış fiyatı / yıllık kira oranlarına bakacak olursanız Türkiye'de ya kiralar çok düşük ya da konutlar çok pahalı. Saygılarımla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Konut fiyatlarına göre kiralar çok düşük evet. Bu fakirleşmenin sonucu. Pahalı olan konut fiyatları. Yanlış ekonomi politikası konut maliyetini etkileyen arsa malzeme işçilik gibi birçok faktörün de fiyatının ekstrem artışına sebep oldu.

      Sil
    2. Bence konutlar anormal pahalı.

      Sil
  5. Hocam " Ekim 10, 2025 tarihli yazınızda Yatırım Araçlarının Son 10 Yıldaki Getirileri Üzerine Bir Karşılaştırmada " Bitcoin bu araçlar arasında yatırımcısına en fazla getiri sağlamış olan araç olarak birinci sırayı açık ara ile alıyor. Onu altın ve konut izliyor. diye yazmıştınız . Konut her zaman değerini koruyor . 2023 yılında seçim öncesi 7,5 milyon konut talebi olmuştu . Bu miktar hiç azalmıyor . Bu kadar talebin olduğu bir sektörde fiyatlar grafikte görüldüğü üzere devamlı artar .

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız ama talebi yaratan büyük ölçüde faizin yanlış set edilmesi ve risklerin sürekli artması.

      Sil
  6. Konut kredisini açmayıp enflasyonu düşerecek hamle yaptıkları için Yeni sistem Emlak konut ve Toki projeleri ile Para basmadan milletin biriktirmiş olduğu altını ve dövizi piyasaya sürerek Bedava para ile konut yapmak istiyorlar

    YanıtlaSil
  7. merhaba hocam. altının düşüşü ile birlikte konut sektörüne yönelme olabilir mi? bu yöneliş tekrar konut fiyatlarını arttırır mı? yoksa altındaki aşırı yükseliş/düşüş bir servet transferinin işareti mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Olabilir ama faiz düşüklüğü kadar ani ve yüksek bir etki yaratmayacağını düşünüyorum.

      Sil
  8. Akla yatkın düşüncelerin kahvehanede konuşulması gerekirken, kahvehanede konuşulan akla hiç yatkın olmayan düşüncelerin, siyasi mekanizma tarafından, ülke ekonomisini belirlemesine bilinçli kötülük demekten başka bir şey bulamıyorum. Doğru olmayan kararlarla belki siyaseten başarılı olabilirsiniz, Ahmet'i Ayşe'yi kandırırsınız ama sofralarından çaldıklarınızı yerine geri koyamazsınız. Ahmet Ağa ve Ayşe Bacı bunun farkına ne zaman varır; ülkemiz doğru bir akılla yönetilmeye başlar. Umudum her zaman var. Akıl, alın teri ve meşakkatin üzerinden gelemeyeceğim hiçbir şey yoktur diye düşünüyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız. Ama işte haklı olmak neticeyi değiştirmiyor.

      Sil
  9. Vatandaş gelirini konuta aktarsın isteniyor. Geliri yoksa da gelecekteki gelirini konuta aktarsın isteniyor. Boş konut stoğu var. İhtiyaca yönelik olmayan lüks konutlar hem piyasayı yukarı çekiyor hem kaynakları boşa harcatıyor.

    Ülkenin merkezinde inşaat sektörü var.

    Teşekkürler

    YanıtlaSil
  10. Hocam seneye gene birşey denenecek ekonomide,bakalım bu sefer hangi kahvehaneciler kazana cak ;)

    YanıtlaSil
  11. Yazınız için sağolunuz. Paranın sığınacağı liman azalınca konutlar daha değerlendi. Yanlışlıklar sürdükçe belki de bu günler iyi günlerimizdir..

    YanıtlaSil
  12. Orman yangınlarından sonra konut arzı için kereste ihtiyacı nasıl karşılanır? Cari açığın nedeni nedir? Olan konutlar afetlere hazır mı?

    YanıtlaSil
  13. hocam sadece bir imla duzeltmesi oneriyorum: "ozellikle enflasyonun yüksek, faizlerin düşük, konut arzının düşük, nüfus artışının yüksek, olduğu ülkelerde bir de göç alma olgusu varsa.." -> cumledeki son virgul fazla olmus.
    Bir de anlatim biciminize dair olumlu bir elestiri ileteyim. iktisat yazininda datayi kaynagiyla sunan, aciklayan ve okuyucu dostu sekilde yorumlayan sizden baska bir yazar bulunmuyor. Esasinda okuyucular olarak bizim bu tarz ekonomi makalesi talebimiz yoktu, bu arzi siz yarattiniz. Saygilar :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim. Virgülü kaldırdım

      Sil
    2. Tartışma yaratmak amacı ile yazmıyorum lütfen bu şekilde algılamayınız. Söylemek istediğim şey bu İmla düzeltmesi takıntısı nedir bizim bu insanımızda. Yazmayacaktım ama dayanamadım. Sürekli imla düzeltme mesajları. Hocam da sabırla ve kibarca cevap vermesi de çok değerli. Bizler ülke olarak belkide esasta kalamayıp, şekilciliğe daha fazla önem verdiğimizden ilerlemekte zorluk çekiyoruz.
      Saygı ve Sevgilerimle.
      Cem

      Sil
    3. Sevgili Cem Bey, ben bu düzeltmeleri yapan birkaç arkadaşla yazıştım, bana dedikleri şu: "Sizin yazılarınız pek çok sitede, medya organında alınıp yayınlanıyor biz sizin yazınızda küçücük de olsa bir yanlışlık kalsın istemiyoruz." Ben de bu tür düzeltmelere saygı duyuyorum. Aslında yayınevleri biliyorsunuz bu tür düzeltmeler için editörler tutar. Benim yazılarımın editörü olmadığı için ister istemez gözden kaçanlarda okurlar gönüllü editörlük yapmış oluyor. Özetle ben bundan şikayetçi değilim tersine memnun oluyorum. Sevgiler.

      Sil
  14. Bence bu bilerek yapılan bir şeydi, bu şekilde İktidara yakın insanlar kazandı; çünkü, ancak Onlar ucuz krediye ulaşabildiler, ancak Onlar krediyi aldılar; bunun yanında İktidara yakın konut üretici firmalar muazzam para kazandılar, servet transferi; ucuz kredi veren, özellikle Kamu Bankaların zararını garibanların vergileriyle kapattılar. Bu bir oyun, ama kötü bir oyun, bu oyunların devamı gelir bence.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet bu iddiayı öne süren çok sayıda kişi var. Ben müfettişlik disiplininden geldiğim için elde kanıt olmadıkça bu iddiayı temel alamıyorum.

      Sil
  15. Üzülerek ifade etmek isterim ki gayrimenkul, kayıt dışı paranın saklandığı bir depo görevi gördüğü için bu hamle bilerek yapılmış ve son vurgun olarak tarihe geçmiştir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklı olabilirsiniz. Her taşın altından bu tür işler çıkıyoır.

      Sil
  16. Haberiniz var mı Mahfi bey?

    2034 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapacak olan Suudi Arabistan, "havada stadyum" inşa etmeye başladı!

    Bir gökdelenin tepesi, "stadyum" olarak dizayn edilmiş, ve maçlar burada oynanacakmış.

    2034'teki final maçı için bu stadyum hazırlanıyormuş:

    https://x.com/footballcritix/status/1982895823831896540

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. On binlerce insan hangi asansörlerle oraya çıkacak. Ne kadar boş bir yatırım. Az gelişmiş ülkenin gösteriş budalalığı.

      Sil
    2. Hocam dron araçlarla futbolcuların göklerden sahaya indirilmesi planlanıyor..

      Sil
    3. 60 bin seyirciyi de dronla indireceklermiş?

      Sil
  17. Hocam merhaba,

    Yazınızda Türkiye’de konut fiyatlarının geldiği noktayı çok açıklayıcı biçimde özetlemişsiniz. Benim merak ettiğim şu:

    Şu an konut fiyatlarının reel olarak ederinin çok üzerinde olduğunu düşünüyorum. Uzun vadede bu fiyatların bir şekilde “normalleşmesi” ve konut yatırımının bugünkü kadar kârlı olmamasını beklemek sizce doğru bir öngörü olur mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ancak büyük bir kriz olursa bu fiyatlar düşer.

      Sil
  18. Hocam çok haklı.Yaşayarak gördük bunu.Faiz düşüşünde ve dövizin düşüşünde zarar ederek aynen yaşadık.Üstelik bir de enflasyon yapıştı kaldı o günlerin hatırası.
    Ama filmdeki gibi"Sorun bir niye yaptılar?"
    Tamamen tekrar seçim kazanma uğruna.
    Seçime 1.5 yıl kalmış ileriye dönük göstergelerde büyüme ve istihdamın düşeceğini ve bunun da seçimi kaybetmelerine neden olacağını gfarkettiklerinden bu çılgınca Nass politikasını ortaya atıp uyguladılar.Vatandaş acısını çekti umutlarında da olmadı.Şimdi de toparlamaya uğraşıyorlar ama nafile.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok doğru. Çin Atasözündeki gibi: "Bin doğru adım bir yanlış adımı düzeltemez."

      Sil
  19. Ege bey'le küs müsünüz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne kadar saçma sapan sorular sorduğunuzun farkında mısınız?

      Sil
  20. Tüm bu istatistikler ne kadar kötü yönetildiğimizin ispatıdır. Algılara inanmak isteyenler çocuklarımızın geleceği için artık gerçeklerle yüzleşmelidirler. Her insanın kendisine şu minvalde bir soruyu sorması lazım. Diyelim ki benim bir fabrikam var. Sadece aynı zihniyette olduğum için fabrikamın başına neden işi bilmeyen birisini getireyim? Hadi diyelim ki işi bilmeyen birisini getirdim ve fabrikamın durumu da son derece kötüye gitti. Peki, bunu gördüğüm halde neden onda hala ısrar ediyorum? Neden çocuklarımın ve torunlarımın geleceğini ateşe atıyorum? Aynı zihniyette olabiliriz fakat işi bilmeyen birisiyle devam etmek istemem hiç de akıl karı bir karar değil. Sonuçta patron benim ve kendimin olduğu kadar çocuklarımın da geleceğini düşünmek durumundayım. Kısacası biz ideolojiyle uğraşıp bu çıkmazdan çıkamazken ve bu yüzden de algılara kanmak isterken, işi ehline verenler çoktan Üsküdar'ı geçmiş oluyorlar.

    YanıtlaSil
  21. Yüksek enflasyonda parası olan için kredi büyük bir nimet. Zengin daha çok zenginleşiyor.

    YanıtlaSil
  22. Mahfi bey, her zamanki gibi harika bir yazı. Teşekkür ederim. Tekin

    YanıtlaSil
  23. Hocam enflasyon oranında dolar kurununda artması gerektiğini düşünürsek sizin tablodan USD kurununda olması gerektiği seviyeyi hesaplayabiliriz.

    YanıtlaSil
  24. Maalesef ne yaşadık ve yaşıyoruz inanmak mümkün değil. 2020 yılında orta gelir ile güvenli hissederken 5 yıl içerisinde hayatta kalmak için çalışan bir lisans mezunuyum.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

İkinci Varlık Vergisi Faciasına Doğru

II. Abdülhamid ve Osmanlı Maliyesinin İflası

Osmanlı'dan Devraldığımız Borçlar