Orta Vadeli Program ve Gerçekler

2016 – 2018 arası 3 yıllık dönemi kapsayan Orta Vadeli Program (OVP) ile Orta Vadeli Mali Plan (OVMP) yayınlandı. Bu belgelerde yer alan 2015 gerçekleşme tahminleri ile 2016 – 2018 dönemini kapsayan gelecek 3 yıla ilişkin tahminleri aşağıda tablo halinde sunuyorum.

OVP
2015
2016
2017
2018
GSYH (Milyar TL)
1.928
2.141
2.376
2.640
GSYH SAGP (Milyar USD)
1.516
1.596
1.697
1.818
Kişi Başına Gelir (SAGP)
19.506
20.313
21.377
22.680
Büyüme (%)
3,0
4,0
4,5
5,0
Yurtiçi Tasarruf / GSYH (%)
14,6
16,1
16,6
17,2
İşsizlik Oranı (%)
10,5
10,3
10,2
9,9
İhracat (Milyar USD)
143,0
150,0
170,0
192,5
İthalat (Milyar USD)
208,4
216,3
239,6
265,6
Ham petrol (Brent) Fiyatı Varil/USD
54,3
57,6
58,3
58,1
Dışticaret Dengesi (Milyar USD)
-65,4
-66,3
-69,6
-73,1
Cari Denge (Milyar USD)
-36,7
-34,0
-34,4
-35,2
Cari Denge /GSYH (%)
-5,2
-4,9
-4,7
-4,4
TÜFE, Enflasyon (%)
7,6
6,5
5,5
5,0
GSYH Deflatörü (%)
7,1
6,8
6,2
5,8
OVMP (Merkezi Yönetim Bütçesi)
2015
2016
2017
2018
Harcamalar
503,0
540,9
586,2
630,4
   Faiz Dışı Harcamalar
449,0
485,9
527,2
567,4
   Faiz Harcamaları
54,0
55,0
59,0
63,0
Gelirler
478,5
525,4
571,4
619,3
   Vergi Gelirleri
405,8
444,1
490,1
541,1
   Diğer Gelirler
72,8
81,3
81,3
78,2
Bütçe Dengesi
-24,5
-15,4
-14,8
-11,1
Faiz Dışı Denge
29,5
39,6
44,2
51,9
Bütçe Dengesi / GSYH (%)
-1,3
-0,7
-0,6
-0,4
AB Tanımlı Genel Devlet Borç Yükü (%)
34,0
32,8
31,3
30,0

Yeni OVP’deki önemli değişikliklerden birisi satın alma gücü paritesine (SAGP) göre GSYH  kişi başına gelire yer verilmesidir[1]. Bunun gerekçesi olarak OVP metninde şöyle bir ifade yer alıyor: “Bu yıl Türkiye’nin de aralarında olduğu gelişmekte olan ülkelerin döviz kurlarında yüksek boyutta dalgalanmaların meydana gelmesi ve bu konjonktürde SAGP’ye göre yapılan hesaplamaların ülkelerin karşılaştırmalı refah düzeyini daha doğru yansıtması ve refah düzeyindeki eğilimi daha sağlıklı göstermesi.” Bana sorarsanız gerçek gerekçe GSYH’nın dolar cinsinden hızla gerileyerek gerek GSYH’nın gerekse kişi başına gelirin önemli oranda gerilemiş olmasının dikkatlerden kaçırılmaya çalışılması. Çünkü biliyoruz ki TL’nin hızlı değer kaybı Türkiye’yi GSYH açısından 16’ıncılıktan 18’inciliğe geriletirken kişi başına gelirinin de 10 bin Doların oldukça altına düşmesine yol açtı. SAGP’ye göre GSYH’ya ve kişi başına gelire bakarak insanlar orta gelir tuzağında giderek daha dibe gerilediğimizi görmeyebilirler.

Devlet, GSYH ve kişi başına geliri normal hesaplara göre değil de SAGP’ye göre yayınladığı için zorunlu olarak IMF’nin sitesinde yer alan büyüklükleri ele alarak gerçek GSYH ve kişi başına gelirimizi de görmemiz gerekiyor (World Economic Outlook Database, October, 2015.)

IMF
2015
2016
2017
2018
GSYH (Milyar TL)
1.985,8
2.199,4
2.414,7
2.648,5
GSYH (Milyar USD)
722,2
721,2
761,4
804,6
Kişi Başına Gelir (USD)
9.290,0
9.179,0
9.594,0
10.037,0
GSYH SAGP (Milyar USD)
1.576,3
1.641,0
1.731,3
1.828,4
Kişi Başına Gelir (SAGP)
20.277
20.889
2.183
22.810
Büyüme (%)
3,0
2,9
3,7
3,5
Yurtiçi Tasarruf / GSYH (%)
16,0
16,0
15,6
15,1
Nüfus (bin kişi)
77.738
78.559
79.366
80.159
İşsizlik Oranı (%)
10,8
11,2
10,9
10,9
Cari Denge (Milyar USD)
-32,7
-34,1
-39,4
-45,7
Cari Denge /GSYH (%)
-4,5
-4,7
-5,2
-5,7
TÜFE, Enflasyon (%)
8,0
6,5
6,5
6,5

Şimdi bu tablolarda yer alan bazı sayıların ve oranların üzerinden geçelim:
(1) SAGP esas alınmayıp da normal hesaplar esas alınırsa Türkiye’nin GSYH’sının hızla gerileyeceğinin tahmin edildiğini görebiliyoruz. 2015 yılında 722 milyar dolara gerilemesi tahmin edilen GSYH’mızın 2013 yılına göre (823 milyar dolar) yaklaşık yüzde 12 azalacağını görüyoruz. Bu azalma 2016 yılında da devam ediyor. 2017 yılından itibaren yeniden artış başlasa da 2018 yılında 2013 yılındaki düzeye gelmemiz mümkün olamıyor. Demek ki Türkiye, 2013 yılından sonra tam altı yıl GSYH’sını dolar bazında düşürmüş olacak.
(2) 2013 yılında 10.822 dolar ile doruk noktasına ulaşmış bulunan kişi başına gelir düzeyine, bu OVP süresince ulaşmamız mümkün görünmüyor. Bu iki gerçek Türkiye’nin 2023 tahminlerinin ne kadar realiteden uzak olduğunu bir kez daha yüzümüze çarpıyor.   
(3) Seçim öncesinde verilen sözleri ve yapılan taahhütleri dikkate aldığımızda bütçe dengesinin giderek daha da düşeceği şeklindeki görünüm gerçekçi görünmüyor. Bütçe açığının dönem boyunca artabileceğini düşünüyorum. Eğer bu tahminim doğru çıkarsa o zaman AB tanımlı genel devlet borç yükü de OVMP’de gösterilen oranların üzerinde olur.
(4) OVP ve OVMP’den çıkarmak mümkün olmasa da IMF tahminlerinden hesaplayabildiğim kadarıyla 2016 yılı ortalama dolar kuru 3,05, 2017 ortalama dolar kuru 3,17 ve 2018 yılı ortalama dolar kuru 3,29 olarak bulunuyor. Ben bu ortalama kurların gerçekçi olmadığını düşünüyorum. Dolayısıyla GSYH’mız ve kişi başına gelirimiz dolar cinsinden çok daha fazla gerileyebilir.
(5) OVP’de enflasyonda yıllar itibariyle gerileme ve sonunda 2018’de yüzde 5’e varılacağı öngörülmüş. Buna karşılık IMF tahmininde enflasyonun yüzde 6,5’dan aşağı düşmeyeceği öngörülmüş. IMF’nin tahminini daha gerçekçi buluyorum.
(6) OVP’de cari açığın da gerileyerek yüzde 4,4’e geleceği tahmini yer alırken IMF tahmininde büyümedeki artışa paralel olarak cari açığın da büyüyeceği öngörülmüş. Kısa sürede üretimin ve dolayısıyla büyümenin ithalata bağımlı yapısını değiştiremeyeceğimize göre IMF’nin tahmini çok daha tutarlı görünüyor.

Özetle söylemek gerekirse; 2016 – 2018 dönemini kapsayan OVP ve OVMP şimdiye kadar yapılan OVP ve OVMP’ler içinde en tutarsız ve gerçeklerden en uzak olanı gibi görünüyor. Ve özellikle de GSYH ve kişi başına gelirde yaşanan düşüşlerin üzerini yöntem değişikliğiyle örtmeye çalışmış bir program gibi duruyor.





[1] Satınalma gücü paritesi (SAGP); ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıklarını ortadan kaldırarak farklı para birimlerinin satın alma güçlerini eşitleyen bir değişim oranını ifade ediyor.  

Yorumlar

  1. hocam iktidarı süresince kaç kere önemli kriterlerle ilgili hesap yönteminde değişiklilk yaptı bu ekonomi yönetimi. enflasyon çıkmasın diye yarattıkları sepet yüzünden düşemedi bir türlü. neyse akıl falan hikaye. bence, benim gibi sizin gibi insanların arkasında 3. havalimanından korkan almanlar var. bu masallardan yürümek lazım.

    YanıtlaSil
  2. Hocam bu yılın Nobel ekonomi ödülünü alan Angus Deaton'un İktisat bilimine kazandırdığı teorinin içeriği tam olarak nedir? Ben kendisinin ismini ilk defa duydum, bu da bizim cahilliğimizden olsa gerek. Hoş Wikipedia'da rastlayamadım.
    Söz almışken mesajımı da paylaşayım sizinle. Hocam yıllardır sizi gerek kitaplarınızdan, gerekse bloğunuz ve tv programlarından takip ediyorum. Bize katmış olduğunuz değerler için teşekkürlerimi sunuyorum. Keşke zamanında Marmara Üniversitesi'ni değil de o sıralarda ders verdiğiniz Bilgi Üniversitesi'ni yazsaydım diye de hala hayıflanırım. Sırf o zamanlarda görülen özel üniversitesi algısı ve paranoyasından ötürü...
    Hürmetler Hocam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim.
      Marmara Üniversitesi iyidir.
      Angus Deaton, gelir eşitsizliği, gelir - türketim ilişkileri üzerine çalışan İngiltere kökenli bir iktisatçı. ABD'de Princeton Üniversitesinde görev yapıyor.
      Kendi adıyla anılan bir paradoksa işaret etmiş: Deaton Paradoksu: Gelirde meydana gelen keskin şoklar tüketimi aynı çapta etkilemeyebilir.

      Sil
    2. Hocam bu paradoksu bir örnekle açıklayabilirmisiniz....

      Sil
    3. Diyelim ki ayda 3.000 TL net geliriniz var. 1.500 TL kira veriyorsunuz ve 1.000 TL de diğer harcamalarınız var. 500 TL de tasarruf amacıyla bir kenara koyuyorsunuz. Yine diyelim ki gelir vergisi oranları artıyor ve çalıştığını yer bunu üstlenmeyeceğini ve size yansıtacağını söylüyor. Bunun sonucunda aylık ücretiniz 2.800 TL'ye düşüyor. Bu durumda önünüzde iki seçenek var: (1) Harcamalarınızı düşürebilirsiniz, örneğin daha ucuza bir eve çıkıp 1.300 TL kiralık bir yere geçersiniz ya da diğer harcamalarınızı 1.000 TL'den 800 TL'ye düşürebilirsiniz. (2) Tasarrufunuzu düşürüp 500 TL yerine ayda 300 TL biriktirmeye başlarsınız.
      Duesenberry ve Deaton'a göre gelirinizde ortaya çıkan bu 200 TL'lik azalma sizin harcamalarınızı hemen azaltmanıza yol açmaz. Yani tasarruflarınızı kısarsınız.

      Sil
    4. Kocaeli Üniversitesi'nde okuyorum. Sizi saygıdeğer Hocam sayesinde tanıdım. Çok teşekkür ediyorum, sayenizde hiç tanımadığım bir kişiyi tanıttığınız için :) Bugün ne öğrendim? Soruma bir cevap daha kazandırdınız :) Makalelerinizi okumaya severek devam edicem :)

      Sil
  3. Hocam 2016 Kişi başına gelir (SAGP)'de sanırım bir hane hatası var.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Düzelttim, çok teşekkür ederim.

      Sil
    2. Hocam sanırım 2017 Kişi Başına Gelir (SAGP)'de de küçük bir düzeltme gerekecek. Elinize sağlık.

      Sil
  4. Hocam tahvil fazinin değişimini, dolardaki değişim gibi mi düşünmek gerekiyor? Tahvil arz ve talebinin, normal talep ve arz eğrilerinden farklı olduğunu biliyorum ve karıştırıyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tahvil farklı. Tahvilde hem faiz var hem de fiyat var. Tahvil fiyatı ile faizi ters yönde işler.

      Sil
  5. SAGP de nereden cikti hocam? Gelirimiz nasil ikiye katlandi bir anda? Sihirbazlik mi yapiyorlar, duzenbazlik mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. SAGP öteden beri kullanılıyor ama bu tür hesaplarda kullanılmıyordu. Bakıldı ki normal hesapla işler onbin doların altına gidiyor bunu kullanmaya karar verdiler anlaşılan.

      Sil
  6. Hocam saygılar,

    OVPyi hazırlayan Kalkınma Bakanlığı, yani eski DPT, en köklü kurumlarımızdan biri. Onlar da bile böyle bir manipülasyon çabası varsa diğer Kurumların halini siz düşünün. Bu durumda hep bahsettiğiniz reformları zaten nasıl yapabiliriz ki?!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yapamayız. Çünkü reformun önce zihinlerde, anlayışlarda yapılması gerekiyor.

      Sil
  7. Hocam, Fed faiz artırımı yerine tekrar genislemeye giderse bu ulkemiz ve dunya ekonomisi için nasıl sonuçlar doğurur?
    Bugün Fed uyerlerinden biri genislemeden bahsetti kafamizi iyice karistirir oldular

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Genişleme sadece bir fantezi bence.

      Sil
    2. Yanıtınız için çok teşekkür ederim hocam, borsa piyasası 4 gözle bunu bekliyor, Fed ise artirmayarak kendi kredibilitesini azaltıyor. Genisleme olduğu zaman dunya ekonomisine etkisi kısa vadede bolluk peki sonra ozellikle bizim gibi ulkelerde, hocam Fed kapsamlı yazınız oldu mu acaba, takip ederim sizi ama şuan hatirlayamadm.

      Sil
    3. Bu yazıma bir bakın: http://www.mahfiegilmez.com/2015/09/fed-faizi-artr-m.html

      Sil
  8. Merhaba Hocam,

    İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesinden tanıdığınız öğretim görevlileri var mı?

    Çok değerli hocalarımız var, merakımdan soruyorum.

    İyi günler.

    YanıtlaSil
  9. hocam, orta vadeli programın tutması için öncelikle içeriğinde tutarlılık olması gerekir... mesela tasarrufların GSYH ye olan oranı artarken makro ekonomik büyümede artırılmış!.. türkiye ekonomisi büyüme - tasarruf arasında çok yüksek bir negatif fazlı korelasyon vardır!.. ayrıca önümüzdeki 3 yıl ihracat ve ithalat artışı öngörülmüş!. bir kere küresel talep hacmi artık daralma eğilimine girmeye başladı ki çin gibi büyüme motoru dış talep olan bir ekonomi bile artık %9 - 10 gibi büyüme hedefi koyamaz hale gelmiştir.. a.b pazarı daralıyor ve Ortadoğu pazarlarındaki ülkelerle de maalesef yanlış politikalar nedeniyle ticaretimiz artık geriliyor.. büyüme rakamları, cari açık beklentileri, kamu bütçe dengesizliğinin düşük beklenti içine sokulması,işsizlik yani hemen hemen programın tamamı kanaatimce hem içsel hem de dışsal gelişmelerle asla paralel değil dolayısıyla rasyonel de değil!... bunu yapanlar galiba 2003 - 2013 arasındaki döviz ve sermaye bolluğunun mucizevi nbiçimde geri döneceğine inanıyor olsa gerek.. saygılar hocam......

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet ne yazık ki programın içsel tutarlılığı bile yok bu sefer.

      Sil
  10. Hocam bir kaynakta reflasyon ile ilgili şöyle deniliyor: reflasyon, fiyatlar genel düzeyinde artışa neden olmaksızın, talep hacminin genişlemesi olarak tanımlanabilmektedir. Bu konjonktürde, artan talep kapasite kullanımında artış ile karşılanarak, fiyatlar genel düzeyinde bir artışa neden olmamaktadır.

    Sanki burda yanlışlık var gibi. Ben reflasyonu, daha önceden azalmış enflasyonun tekrar makul bir seviyeye çıkması olarak biliyorum. Acaba ben mi yanlış yapıyorum?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Siz doğru biliyorsunuz. Blogda reflasyon diye bir yazım var.

      Sil
  11. Saygıdğer hocam İyi akşamlar bu konu ile alakalı değil ama sizin görüşünüzü çok merak ediyorum cevap verebilirseniz çok sevinirim.

    Hocam kısa bir süre önce ‘Merkez Bankasından Döviz borcu olan şirkete 2.70 TL’ye dolar satın’ önerisi getirilmişti ve ekonomi kurmayları ‘Kriz sinyali verir, kredi notu düşürür’ yorumunu yapmıştı..

    Bu konu hakkında siz ne düşünüyorsunuz şimdiden teşekkür ederim.

    İyi akşamlar dilerim.
    Saygılarımla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu öneriyi TCMB kabul etse ve satsa yarın öbür gün birileri çıkıp 3 TL'ye aldığı dövizleri özel sektöre 2,70'den sattı, milletin parasını peşkeş çekti dese ne olacak? Bunlar saçma sapan öneriler.

      Sil
    2. Onun yerine döviz riski nasıl yönetilir diye kurumlara adam göndersin koca koca kuruluşlar bunu söylüyor hayret ediyor insan. illa döviz riski ile ilgili özel şirtket yasasımı çıkarmak gerekiyor...

      Sil
  12. Hocam bir de gazi iibf nin en iyi iibf lerden olduğu ve mulkiyeyi geride bıraktığı hakkında ne düşünüyorsunuz ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bilmiyorum ama bana sorarsanız Mülkiye diye bir okul yok artık. Mülkiyeyi Mülkiye yapan şey öğrencilerin ilk iki yılı ortak okuyup 3 te bölümlere ayrılmalarıydı. Böylece ekonomi okuyan hukuk, siyaset bilimi öğrenir, siyaset bilimi okuyan ekonomi öğrenirdi. Böyle bir şey kalmadı artık. Onun için artık iş okulda değil öğrencide.

      Sil
    2. Hocam dediğiniz sistem İstanbul Üniversitesinde ugulanıyor iktisat fakültesinde. Ama o kadar verimli olmadığını söyleyebilirim.

      Sil
    3. İktisat Fakültesinin sistemi de Mülkiye ile aynıydı. Orada bu sistem sürüyor biliyorum. Ama üniversite özerkliğinin kalmamış olması üniversiteleri üniversite olmaktan çıkardı. Türkiye, 1980'lerden sonra üniversitesinden korkan bir ülke haline geldi.

      Sil
  13. Hocam bir mulkiyeli bihun bir odtu ,bogazici ogrencisi kalitesini yakalayabilmek icin neler yapabilir? Tavsiyeleriniz nelerdir? Yani genel olarak ogrencilik adina da tabiki ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu blogdaki tavsiyelerimi okuyun. Onlara uyarak geçireceğiniz 4 yıl sizi hepsinin önüne geçirebilir.

      Sil
  14. Hocam bugün gençlerin kendilerini yetiştirebilmesi , geliştirebilmesi için neler tavsiye edersiniz ? Özellikle sizin alanınızda.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu blogda bunları defalarca yazdım. Geçmiş yazılarımı karıştırın.

      Sil
  15. Don’t let the Nobel prize fool you!

    Economics is not a science!

    The award glorifies economists as tellers of timeless truths, fostering hubris and leading to disaster!

    (Joris Luyendijk)

    http://www.theguardian.com/commentisfree/2015/oct/11/nobel-prize-economics-not-science-hubris-disaster

    YanıtlaSil
  16. Tesekkur ederim hocam.Blogunuzu yeni buldum.Hepsini büyük keyifle okuyacağım

    YanıtlaSil
  17. Hocam kısaca şunu sormak isterim, son günlerde TC gelen meydana gelen olaylar ve siyasi istikrarsızlık USD'nin değerlenmesine katkı sağlarken, diğer taraftan ABD'den gelen istihdam ve enflasyondaki gibi olumsuz veriler FED'in faiz artışını geciktirebileceği beklentisi USD'nin TL karşısında değerlenmesine engel oluyor gibi, sizce hangisi ağır basmaktadır, kısa vadede USD TL karşısında artar mı?

    Saygılarımla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Arttı bile. Bütün dünyada düşerken Türkiye'de önce düştü sonra arttı.

      Sil
  18. Tüketici güven endeksi mi, yurttaşın yaşam güven endeksi mi?

    İktisatçı Yalçın Karatepe yanıtlıyor:
    https://www.youtube.com/watch?v=CpEL1LnQIEo

    YanıtlaSil
  19. Sayın hocam aydınlatıcı yazılarınız için teşekkürler. Elinize emeğinize sağlık. Hocam kolay maliye ve bu blogda yazdıklarınızı içeren kitaplarınız ne zaman okuyucuya ulaşır tahmini olarak. Özellikle kolay maliye kitabınızı dört gözle bekliyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkürler.
      Şimdi sırada Mikroekonomi var. Sanırım on gün içinde kitapçılarda olacak.
      Kolay Maliye de yıl sonundan önce çıkabilir.

      Sil
  20. hocam dolar yükseldiği için bizim hem normal hem kişi başı gelirimiz düşüyor.Burada sadece SAGP kullanılarak algı yönetimi yapılmış.Peki hocam olaylara bir bilim adamı gibi bakmaya çalışırsak bu SAGP sistemi nasıl tam olarak gerçeği yansıtmıyorsa doların bir anda bu kadar artmasıyla dolar cinsinden gelirimizin düşmesi de önemli bir veri olmakla beraber ülkeler arası mukayeseyi iyi yansıtsa da ülkemizdeki insanların cebine baktığımız zaman tam olarak gerçeği ifade edemiyor gibi geldi bana.Yani dolar cinsinden gelirimiz bu kadar düşüyor ama cebimizden o kadar da azalmıyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok doğru ama aynı şeyin USD/TL kurunun uzun süre sabtleşmesinin yarattığı dolar cinsinden gelirimizin artmasına nden olduğunu da dikkate almalıyız. 2003 - 2010 yıllarında bu etkiyle cebimizdeki gelir o kadar artmazken artmış görünmesine de aynı şeyin tersi neden olmuştu. O zaman SAGP yi kullanmamıştık.

      Sil
  21. Merhaba hocam, Ingiltere'den yaziyorum. Yazilarinizi surekli takip ediyorum. Kizim bu sene Ekonomi BA universite egitimine basladi. Universitesinde dersler major ve minor seklinde alinabiliyor ayni Amerikan universitelerinde oldugu gibi. Kizim matematik konusunda minor yapmak istiyor. Bu grupta Game Theory, Diferansiyel denklemler ve Financial Maths gibi dersler var. Ben de sizin "Muhasebe ogrenin, muhasebe bilmeyen ekonomist cantasinda ingiliz anahtari olmayan tamirciye benzer" oneriniz uzerine Finans minor'u yapmasini onerdim. Finans minor'de accounting, managerial accounting ve corporate finance dersleri var. Kizim akademik kariyer yapmak istemiyor. Bu durumda, is bulma kolayligi acisindan hangi paketi onerirsiniz. Tek kelime bile yazsaniz yeter. Matematik veya Finans minor paketi gibi. Selamlar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kızınıza başarılar dilerim.
      Eğer akademik kariyeri seçmeyecekse finance minor iş seçme konusunda çok daha fazla işine yarayabilir diye düşünüyorum. Matematik daha çok akademik kariyer için gerekli.

      Sil
  22. Mahfi bey, ingilizceyi nasıl öğrendiniz ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu konuda bir yazım var: http://www.mahfiegilmez.com/2014/11/ingilizce-ogrenmek.html

      Sil
  23. Hocam siz SAGP esas alınmayıp da normal hesapları esas alıyorsunuz ya şunu çok merak ediyorum. 2016 yılında Dolar 1 Lira olsa siz gene normal hesaplama yönteminimi kullanacaksınız yoksa kişi başı milli gelir arttı siyasi düşüncelerime ters deyip farklı bir yöntem mi seçeceksiniz :) Neden Ali Babacan'ın yıllardır ekonomiyi yönettiği ve sizinde yorum yaptığınız ortadadır. Ali Babacan bir partinin üyesi ve bakanı sizin kadar siyasi konuşmuyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili kardeşim OVP'yi yıllardır aynı hükümet hazırlıyor ve SAGP'ye göre değil normal GSYH'ya göre hazırlıyor ve sunuyor. Bunu değiştiren ben değilim. İşler kötüye gidince normal hesabı bırakıp SAGP'ye geçen de hükümet. Siz bunu benim yaptığımı sanıyorsunuz çünkü taraftarsınız, olaylara objektif bakamıyorsunuz.
      Size bir tavsiye. Bu tür göz boyamaları kim yaparsa yapsın karşı çıkın. Aksi takdirde sizi aptal zanneder ve kandırmaya devam eder.

      Sil
    2. Hayatinda SAGP verisi gordun mu? Ben ilk defa goruyorum da ondan sordum. Neyse bosver. Sen cebindeki 20000 dolari harcamana bak SAGPye gore, takma burada yazilanlari kafana.

      Sil
  24. Hocam merhabalar,

    TÜİK'in SAGP ile refah düzeyini duyurmaya başlamasının asıl amacının algı yönetimi olduğu açık. Ancak şunu net olarak anlamak gerek ki;

    - yapmaya çalıştıkları yönetim bozulmaya temayül eden algıların geri toparlanması mı?
    - yoksa gerçeği takip eden algıların birilerinin istediğini görmesini amaçlamak mı?

    SAGP, bir yılbaşı sepetinin (aynı ürünleri içeren) Amerika'da ve Türkiye'de kaça alınacağının saptandığı bir oran değil midir? O halde, elbette kurlarda yaşamakta olduğumuz bu hızlı yükseliş aynı oranda (henüz) cebimize yani tezgaha yansımadı, ancak böyle giderse yansıyacak. Dolar maliyeti had safhada bir ülkeyiz nihayetinde. Dolayısıyla TÜİK'in başvurduğu metod şuan için nispeten doğru ve savuşturucu olsa da, orta vadede (ki konu OVP) fiyatlar genel düzeyinin artışı kur artışına yakınsayacağından SAGP de benzer düşüşü yansıtmak zorunda kalmayacak mı? Öyle ise, TÜİK'in tek çaresi kurlarda geri esneme beklemek zira 3 bandında bir Dolar SAGP taktiklerini de yere serer. Değil mi?

    Saygılarımla,

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İşler son 3 - 4 yıldır kötüye gidiyor. Son dönemde kötüye gidiş hızlandı. Bu çaba da onu illüzyonla saklama çabası gibi duruyor.

      Sil
  25. Hocam kişi başına gelir hesaplanırken ülkenin geliri nüfusuna bölünüyor. Suriyeden göç eden 2 milyon kişi büyük ihtimal vatandaş olmadıkları için bu hesaplamada paydada yer almıyorlar. İlerleyen dönemde bu kişiler Türk vatandaşlığına geçmeye başlayacaklar. Bu durumda zaten büyüme rakamları da düşükken, kişi başı gelir daha da hızlı azalacak diyebilir miyiz?

    YanıtlaSil
  26. Sevgili hocam ovp yi değiştirenlerin amacı kendi medyalarından kendi kitlesine zenginleştik mesajı vermek bizleri kandıramayacaklarını zaten biliyorlar ne diyelim bu tür oyunlar gün gelir yapanı tırmalar

    YanıtlaSil
  27. Hocam merhaba bu yazıyı en güzel yine sizin kitabınızdan bir yazı özetliyor.'İllüzyon,çeşitli hilelerle aslında olan bir şeyi yokmuş ya da olmayan bir şeyi varmış gibi göstermeye çalışan bir çeşit sunum tekniği' GSYH yerine SAGP örneği bu tanıma sanırım çok güzel örnek oluşturuyor.

    YanıtlaSil
  28. hocam, kişi başına gelir hesaplama yöntemini değiştirmekle kişi başına düşen gelirin patlatılması gerçekten ne kadar uzaklaştığımızı ve artık sanallığa ne derece bağımlı hake geldiğimizi gösteriyor maalesef. ancak iktisattan biraz anlayanlar biraz aklını kullanma ilkesini benimseyenler açıkçası bizlerle dalga geçilmeye çalışıldığını anlarlar.. ben kendimle dalga geçirtmem!... bu aciz ve sanalcı hükümeti ve onun çağdışı anlayışını kınıyorum... artık yeter!...

    YanıtlaSil
  29. IMF'nin kur tahminini gerçekçi bulmadığınızı belirtmişsiniz. Sizin beklentiniz cari dengeyi sağlayacak kur seviyesine göre bir beklenti mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayır IMF'nin 2016 kur tahmini 3,05 bana gerçekçi gelmiyor. Ben 2016'da kurun daha yüksek olacağını tahmin ediyorum.

      Sil
    2. reel kur seviyesi tarihi düşük seviyede iken, TL'de neden daha fazla değer kaybı bekliyorsunuz?

      Sil
    3. Çünkü TR değer kaybediyor.

      Sil
  30. Hocam,

    Bu vatanı kurtaranlardan biri de siz olmalısınız!

    Ülkeyi ne zaman 'ehil' insanlar yönetmeye başlayacak!

    Biliyoruz, 'siyasete niye girmiyorsunuz?' sorusuna hep olumsuz cevaplar veriyorsunuz. En azından 'alanının ehli olmak ne demek?', 'ehillerin öngörü, tavsiye ve uyarılarını dikkate almayı niçin istememeye başladık?' konulu bir yazı yazmanız; özellikle şu son acılı günlerimizde büyük ihtiyaç gibi gözüküyor Hocam! EMİN OLUN, 'EĞİTİM' KONUSUNDA DA, SİZ 'EHİLLİKTEN' BAHSETTİĞİNİZDE DUYARGALARIMIZ CANLANACAK!

    EĞER BİR KALP DOKTORU, 'YAĞLI YİYECEKLERİ AZALTIN! TEKRAR KALP KRİZİ GEÇİREBİLİRSİNİZ!' DİYE BAS BAS UYARIYORSA, BİZLER, NİÇİN BU KALP DOKTORUNUN UYARISINI DİKKATE ALMAMAYA BAŞLADIK!

    ÇÜNKÜ BU KALP DOKTORU Y CEPHESİNİN DEĞİL DE; X CEPHESİNİN DOKTORU OLDUĞU YANILGISINA SAHİP OLDUĞUMUZ İÇİN Mİ?

    BİZLER HANGİ CEPHELERİN NEFERLERİ İSEK, KENDİ CEPHEMİZİN DOKTORUNU KÖRÜ KÖRÜNE SAVUNMAYA ALIŞTIĞIMIZ İÇİN Mİ?

    YanıtlaSil
  31. hocam kişibaşı dolar gelirin düştüğünü söyleyeceksiniz ama ithal malların ucuzladığınıda yazacaksınız.yazmazsanız eksik olur yanıltıcı olur.ithal mallar dolar bazda 2014e kıyasla yüzde 15 ucuzladı.yani ithal malları satın alma gücünde bırakın azalmayı artış var.arasıra ithal malların birim değer endekslerine bakmanızı tavsiye ederim.bu hükümet cingözdür aslında sagp gibi skeptikleri ayaklandıracak bişey yerine ithal mallar ucuzladı,bu senenin 100 dolarıyla geçen yıla göre daha çok mal alabiliyoruz filan diyebilirdi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bize ne ki dolardan? Biz dolar mı basıyoruz? Siz elinize geçen TL ile bu yıl daha çok ithal mal alabiliyor musunuz?

      Sil
  32. Öğretmenim,

    Boynunuzdaki zedelenmenin nekahetinden sonra, şimdi durumunuz nasıl? Kontrole gidiyor musunuz? İlaç kullanıyor musunuz?

    Servet Bey'e diğer gözünüz için de katarakt ameliyatına gireceğinizi söylemiştiniz. Sonra sonucunu bildirmediniz. İki gözünüzde de katarakt operasyonu tamamıyla bitti mi? Şimdi durumunuz nedir?

    Gözlük kullanıyor musunuz? Kullanmaya devam edecek misiniz? Lens kullanıp kullanmamak ile ilgili görüşleriniz nedir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İlginiz için çok teşekkür ederim.
      Boyunluk takıyorum, sadece tv programında çıkarıyorum. 15 gün sonra gidip bir kez daha tomografi çektireceğim. Sonra da sanırım fizik tedavi başlayacak. İyiye gidiyor. İlaç mümkün mertebe almamaya çalışıyorum. Durulmayacak kadar ağrım yok. Biraz artarsa minoset gibi bir ilaçla geçiştiriyorum.
      İki gözümün ameliyatı da tamamlandı. Sadece yakın için gözlük kullanıyorum. Devamlı gözlük takmayacağım. Lens hiç kullanmadığım için bilmiyorum.

      Sil
  33. Hocam bütün dünya tek bir para birimi kullansak ne olur?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bizler Yunanistan gibi batarız.

      Sil
    2. cari açık verenler , cari fazla verenlerin sömürgesi olur

      Sil
    3. ABD ve İngiltere cari açık veriyor.

      Sil
  34. hocam şu mantık doğru mudur? bugünkü durumu düşünerek ve yapısal reformların yapılmadığı bir ortamda diyelim ki büyük kriz çıktı ya da darbe falan oldu yabancının parası kaçacağı için kişi başına milli gelir inanılmaz düştü ve enflasyon oldu diyelim. sonraki bir kaç sene içinde gerek siyasi istikrarı gerekse enflasyonu baya düşürdük diyelim. bu durumda asıl kaybımız sagp ye göre milli geliri tl yi değerli yapacak şekilde artırdık diyelim. burada esas kaybımız sagp ye göre milli gelir olur değil mi? artması gerekirken belki azalabilir değil mi hocam?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Karışık bir soru olmuş. Tam olarak neyi kasdettiğinizi anlayamadım.

      Sil
  35. hocam ükemizin nabza göre yerine göre sagp yerine göre dolar bazında milli gelir hesaplamalarını yapmadığını düşünelim.normal şartlarda hangi yöntem gerçeği daha iyi yansıtır.ikisinin de gerçeklik durumu ne vaziyettedir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İkisi de iyi ölçüler. İkisi de kullanılabilir. Ama yıllarca diğer hesabı yayınlayıp da birden onu bırakır SAGP'ye geçerseniz en hafif ifadeyle ayıp olur. BU gibi durumlarda bir kaç yıl ikisi birlikte yayınlanır.

      Sil
  36. Merhaba hocam seçim sonrası tek parti çıkarsa veya çıkmazsa banka faiz oranları tahmini ne olur saygılar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tek parti de çıksa olay Fed'e bağlı. Fed faizi artırırsa bizde de artar.

      Sil
  37. Hocam hukumetin 2071 hedefi vardi sizce 2071 hedefi ekonomik olcekte tutar mi?

    AKPliler 2071de ulkemize bolluk bereket rizik gelecegini iddia ediyor siz bu hususda AKPnin 2071 hedefi hakkinda ne dusunuyorsunuz_? Ya da 2071 hep birlikte yasayip gorecegiz mi dersiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 2071 mi!... daha önündeki 3 yılın iktisadi planlarını bile tutarlı yapamayanlar 56 yıl sonrasını mı hesaplıyor..en ufak bir rasyonellik var mı allah aşkına!.. ayrıca akp nin bu dış politikası ve vizyonsuzluğuyla korkarım 2071 de türkiye cumhuriyeti diye bir devlet kalmaz....

      Sil
    2. AKPlilere sormak lazim 2071 diye tutturmus. Bir de Hocamiza malum bilim adamlarinin bu gibi futurist hususlarda dusuncelerini ilginc bulunur

      Sil
    3. 2071'den önce 2023 vardı benim bildiğim. Daha 2015 bitmeden o hedefler çöpe atıldı gitti. 2071'e hedef koymak kim öle kim kala demekle aynı şey. Adama "sen önce şu her yıl koyduğun yüzde 5'lik enflasyon hedefini bir tuttur da sonrasına bakarız" demezler mi?

      Sil
  38. Bu palavraların sorumlusu Babacan ve ekibi midir, yoksa daha değişik odaklardan dürtme mi gelmektedir!

    YanıtlaSil
  39. Mahfi bey, kiş başı gelir bazında kendimizi dünya ile nasıl karşılaştıracağız. SAGP mi yoksa daha önce kullanılan yöntem ile mi? SAGP yöntemi ile kişi başı gelirimiz yaklaşık iki katına çıktı, dünya sıralamamız da değişti mi? Dünya ülkelerini birbiri ile karşılaştırırken bir standart olduğunu tahmin ediyorum,

    YanıtlaSil
  40. Mahfi bey, SAGP yöntemi sonrası diğer dünya ülkelerine göre kişi başı gelir sıralamamız da arttı mı acaba? Dünya ülkelerini kişi başı gelir bazında karşılaştırırken aynı yöntemin kullanıldığını tahmin ediyorum.
    ABD ve EU ülkeleri hangi yöntemi kullanıyorlar acaba? Cevabınız için şimdiden teşekkürler....

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sorunuzun yanıtı burada: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_GDP_(PPP)_per_capita
      Oradan görüleceği gibi SAGP ye göre kişi başına gelir sıralamasında 61. sıradayız. 2015'de biraz daha geriye gitmiş olacağız.

      Sil
  41. Hocam bende kocelide okuyorum arkadasimin dedigi gibi sizi cok degerli bi hocam sayesinde tanidim surekli takip ediyorum ve ogrendim ki mikro iktisat kitabiniz yayinlanmiş en yakin zamanda alip okumak istiyorum :)

    YanıtlaSil
  42. Merhaba Hocam, bu yazıdaki tabloları güncelleyip 1-2 cümleyi değiştirsek sanırım 2018-2020 YEP'inde de aynı şeyler geçerli gibi...
    Yine çok enteresan bir dolar kuru beklentisi çıkıyor...
    Saygılarımla,

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi