Para Politikası Ne Kadar Başarılı?
Merkez Bankası’nın para
politikası uygulamasının tek amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Banka’nın, hükümetin
uygulayacağı büyüme ve istihdam politikalarını desteklemesi, bu politikaların fiyat
istikrarını sağlama amacıyla çelişmemesine bağlıdır. [i]
Fiyat istikrarı denildiğinde
anlaşılması gereken şey enflasyona ya da deflasyona yol açmayacak yani Türk
Lirasının satın alma gücünü bozmayacak bir istikrarın sağlanmasıdır. Merkez
Bankası, bu amaca ulaşmak için uzun zamandır enflasyon hedeflemesi denilen ve
dünyada birçok ülke tarafından uygulanan bir model çerçevesinde enflasyonu
denetlemeye çalışıyor. Hedef olarak seçilen düzey yüzde 5 oranındaki
enflasyondur. Merkez Bankası, zaman içinde büyüme politikasını destekleyecek
adımlar atmış olsa da bu hedef hiç değişmemiş durumda. Dolayısıyla değişmeyen
bu hedefi para politikasının temel hedefi olarak almamız, bir başka ifadeyle Merkez
Bankası’nın fiyat istikrarını sağlamak amacına yüzde 5’lik enflasyonla ulaşmayı
esas aldığını kabul etmemiz doğru bir yaklaşımdır.
Aşağıdaki grafik 2016 başından bu
yana Merkez Bankası’nın enflasyon hedefini (yüzde 5’lik Hedef, siyah kırıklı
çizgi), enflasyonu (TÜFE, kırmızı basamaklı çizgi) ve Merkez Bankası’nın
ortalama faizini (MBOFM, mavi eğri) gösteriyor.
Grafiğe göre Merkez Bankası, yüzde
5 olarak belirlediği enflasyon hedeflemesine 2016 yılı başından bu yana
yaklaşamamış bulunuyor. TÜFE çizgisiyle hedef arasındaki açıklık bize bunu net
biçimde gösteriyor. Hatta 2016 sonlarından itibaren Merkez Bankası, koyduğu
hedeften giderek uzaklaşmaya başlamış görünüyor. Merkez Bankası’nın uyguladığı
para politikasının aracı olan ortalama faiz ise grafiğe göre hedefe değil
mevcut enflasyona uyum göstermeye odaklanmış görünüyor. Buradan Merkez
Bankası’nın para politikasını, fiyat istikrarı hedefi olarak kabul ettiği yüzde
5’lik hedefe göre değil, hükümetin büyüme ve istihdam politikalarını
desteklemek amacına göre kullandığı sonucu çıkıyor.
Merkez Bankası’nın, para
politikasını, fiyat istikrarını sağlamak konusundaki uygulamasında başarısız
olduğunu yukarıdaki grafik net bir biçimde ortaya koyuyor. Acaba Merkez
Bankası, para politikasını fiyat istikrarını sağlamak yanında hükümetin büyüme
ve istihdam politikalarını desteklemekte kullandığında orada bir başarı söz
konusu oluyor mu?
Aşağıdaki grafik 2016 yılının
işsizlik oranlarını (kırmızı) ve büyüme oranlarını (mavi) üçer aylık veriler
halinde gösteriyor (son çeyrek büyüme oranı henüz açıklanmadığı için yüzde 2
olarak tahmin edilmiştir.)
Her ne kadar büyümede bir
toparlanma bekleniyor olsa da yüzde 5’lik potansiyel büyüme oranının
yakalanamayacağı gerçeği karşısında grafik bize bu iki alanda da başarı
olmadığını gösteriyor.
Para politikasındaki bu
başarısızlık maliye politikasının para politikasına geçmiş 30 yılda vermediği
kadar büyük destek verdiği bir ortamda yaşanıyor. Bütçe açığı 2015 yılında GSYH’nın
yüzde 1’i, 2016 yılında ise yüzde 1,1’i olarak gerçekleşti. Bu oranlar gerek diğer
ekonomilerle gerekse Türkiye’nin geçmiş dönemleriyle karşılaştırıldığında düşük
sayılabilecek oranlar. Maliye politikasının sağladığı bu büyük rahatlığa karşın
para politikasında hedeften giderek uzaklaşılması açıklanması zor bir durum
olarak karşımızda duruyor.
Özetle söylemek gerekirse Merkez
Bankası, enflasyon hedeflemesi modelini esas alarak yürüttüğü para
politikasının kullanımında; asıl amacı olan enflasyonu hedefe yaklaştırmakta başarılı
olamadığı gibi yardımcı amaç olarak aldığı işsizlik ve büyümeye destek olmak
konusunda da başarılı olamamış görünmektedir. Merkez Bankası’nın uyguladığı
faiz oranıyla hedeflediği enflasyon oranı arasında açık bir tutarsızlık olduğu görülüyor.
Merkez bankası, eğer yüzde 5 enflasyon hedefinde ısrarlı olacaksa faiz oranını
yükseltmek, eğer uyguladığı faiz oranında ısrarlı olacaksa enflasyon hedefini
yükseltmek durumundadır.
Para politikasının ve araçlarının ayrıntılarını merak
edenler şu yazıma bakabilirler:
http://www.mahfiegilmez.com/2012/09/guncel-para-politikas.html
[i]
14.1.1970 Tarih ve 1211 Sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu
‘Temel görev ve yetkiler
Madde 4-
(25/4/2001 tarihli ve 4651 sayılı Kanun ile değiştirilen şekli) Bankanın temel
amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Banka, fiyat istikrarını sağlamak için
uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını
doğrudan kendisi belirler.
Banka, fiyat istikrarını
sağlama amacı ile çelişmemek kaydıyla Hükümetin büyüme ve istihdam
politikalarını destekler.’
Para politikasında başarılı değil ama dış politikada acaip başarılı.D))
YanıtlaSilDis politikada itibarimiz bes paralik maalesef!
Siliyi ya iste besi tutturduk hic olmazsa dis politikada
Silİyi de hocam, enflasyon hedefini yükseltmesi doğru olur mu ki? Fiyat istikrarını sağlayamadıktan sonra bu kurumu işin uzmanı veya değil herkes yönetir zaten, mesele amacı gerçekleştirmek değil mi?...
YanıtlaSilFaizi artırma konusunda eli serbest değilse o zaman hedefi bu kadar düşük tutmak hata olur.
SilHocam diğer hedeflemelerde kullanılan döviz kuru, burada hedeflenen enflasyonun da içerisinde olduğu bir formül ile hesaplanıyor değil mi? Eğer bildiğim doğru ise bu hedef diğer hedeflemeleri de yanıltmış oluyor. O yüzden istenilen değil gerçekleşmesi muhtemel olan bir hedefin konulması doğru olur kanımca.
Sil"Grafiğe göre Merkez Bankası, yüzde 5 olarak belirlediği enflasyon hedeflemesine 2016 yılı başından bu yana yaklaşamamış bulunuyor. "
YanıtlaSilTCMB enflasyon hedeflemesine basladi baslayali en son ne zaman hedefe yaklasti ki? Politika iletisimi rezalet, eger enflasyonu %5'e cekmek icin gerekeni yapmayacaksan hedefi degistir.
Simdi gecelik faizler ve repo faizi hep 7-9 bandindayken gec likidite uzerinden faiz artirmak nasil bir politika iletisimidir?
Turkiye'nin buyumeye iliskin sorunu TCMB'nin veya herhangi bir merkez bankasinin cozebilecegi bir sorun degil. Para politikasiyla buyume sorununu cozemeyiz, orayi astik coktan. Benim suphem o ki potansiyel kirilmasi yasamis olabiliriz, tabi analiz etmedim ama sanirim 5-6 yil sonra daha genis bir dataya sahip oldugumuzda gozleyebilecegimiz bir sekilde potansiyel buyumemiz 5'ten 2-3 bandina dusmus olsa gerek.
http://m.gercekgundem.com/guncel/264077/sosyal-medyada-nutuk-yasagi-isyani
YanıtlaSilBu Haberi gördükten sonra para politikası çokta şaşırtmaz değil mi?
Hocam emeğinize sağlık..
YanıtlaSildöviz arzını oluşturan unsurlar bunlar mıdır hocam? merkez bankası rezervi, bankaların döviz tevdiat hesaplarında yer alan dövizler, döviz büfelerindeki dövizler ve borsadaki döviz..
bunların dışında varmıdır?
bir de hocam döviz talebinin arttığını gösteren bir gösterge varmıdır, ülkede döviz talebinin arttığını nasıl anlarız?
Yastık altındaki dövizleri de katarsanız tamamdır.
SilBankalardaki döviz tevdiat hesaplarına bakarız.
Merkez banakalrinin tum dunyada gorevi finansal ve parasal istikrari saglamaktir. Bunun icin de en onemli konu fiyat istikraridir. Fiyat istikrari ulkemiz icin %5 belirlenmistir. Bu hedefe yururken merkez bankasi politikalari devletin ekonomi politikalariyla uyumlu olmak hatta esgudumlu olmak zorundadir. Mesela memur maaslarina en fazla refah payi ile %6 zam yapmak gibi vergi ve harclara %5 zam yapmak gibi. Bu acidan bakildiginda Ben merkez bankasinin yalniz birakildigini dusunuyorum.
YanıtlaSilMerkez bankasi bu hedefe yonelmesi icin faizi arttirmaktan baska caresi yoktur. Hukumetin de buyumeyi saglamak adina dogru duzgun vergi indirimleri dis politikada kavgasiz gurultusuz iyi reklam yapmasi sarttir. Iste o zaman enflasyon istenilen seviyeye gelir buyume ise %5ler seviyesine ulasir. Hukumetin basta sanayi dallari ve tarim olmak uzere Ciddi vergi indirimleri Memura yuksek zam yapmasi buyumeye katki saglar Merkez bankasi da faiz artislari ile bu durumu absorbe eder ve disaridan para girisini saglar reel faizlerin %2 olmasi icin cabalar. Su an Turkiyede reel faizler negatiftir. Negaif reel faizlerin oldugu bir ulkede normal kosullarda piyasada hareket issizlikte dusme buyumede hareket olur. Bizde tam tersi olmaktadir. Buna istinaden negatif reel faizler dovizin yukselmesine enflasyonun kademe arttirmasina sebeb olmaktadir tum bunlarda buyumeyi dusuren etkileri harekete gecirmektedir. Bu baglamda Hukumetin derhal arz yonlu politikalara yonelip memura ciddi zamlar yapip ekonomide hareketin saglanmasina calismaladir. Merkez bankasi ise faiz arttirimlarina baslayip her ay 50 baz puan faizleri arttirmali. enflasyon hedefine ulsana kadar bu faiz arttirimlarina devam etmelidir.
dis politikada kavgasiz gurultusuz iyi reklam yapmasi sarttir.
SilBU YORUM BOMBA KARDES KIM YAPACAK bu reklami dis politikada bizi adam yerine koyan var mi gun gecmiyor ki kavga etmedigimiz ulke kalmasin. Bakiniz avrupalilara nazi mazi dedik avrupali daha evine ugrar mi senin nazi nemdek bir avrupali icin biliyor musun adama kufur etmek gibi bisey. sonra israil bil bu lafa kizdi bulgaristanla papaziz su an kimsemiz kalmadi iran her hafta bir uyari metni yayinliyor. rusya ile papaziz ulkenin itibari maalesef yerlerde. bu ulkede hayir da ciksa memleket kafadan 30 yil kaybetti.
Rusya ile aramizda gerilimin tirmanmasi hakkinda ne dusunuyorsunuz. Bu sene Rus turistler gelir mi
YanıtlaSilAvrupa kapisi kapandi turizmde ispanya portekiz yunanistan turistleri kapacak gibi
Bu sene turizm ne olur 2016dan kotu olur mu
Bu yıl Rus turist sayısı geçen yıla göre artar ama muhtemelen eski yıllardaki düzeye gelmez. Avrupalı turist sayısı çok düşer.
SilHocam hangi verilere göre rus turist artar diyorsunuz bilmiyorum. Fakat Avrupa ile ilgili birkac Kücük Bilgi vermek isterim
Sil2014 = 36 milyon
2015 = 35 milyon
2016 = 25 milyon
son 3 yil ülkemizi ziyaret eden yabanci sayisi. (sadece turizm amacli gelenler degil)
Bu rakamlarin icinde Bulgaristan yunanistan ve Gürcistan veya diger sinir kapilarindan ticaret ve alisveris amacli giris yapanlar dahil.
2016 genel durumu su andaki durumdan daha iyi durumdaydi. Kaldi ki gecen yilin büyük bir böümünde Avrupa ile iliskiler normal sayilabilecek seyrindeydi. ayni Zamanda yaz ve sonbahar rezervasyonlari önceden yapildigindan bircogu maliyetinden dolayi iptal edilememisti.
Bu arada sunu da belirtmek isterim, özellikle Almanyada yurtdisinda tatil yapmak isteyenler yaz rezervasyonlarini Ocak, subat, Mart döneminde yaparlar.
Bu yil Turizmimizin lokomotifi Almanya,Avusturya ve Hollanda daha sonra Ingiltere ile olan iliskilerimiz gecen yildan cok daha kötü oldugu malumumuz oldugu üzere,
sadece Almanya icin birkac gercek rakam vermek istiyorum. yorumu da size birakiyorum.
Dünyanin ve özellikle Avrupanin en büyük turizm Fuari Berlin ITB fuaridir.
Burada aciklanan Bilgi su sekilde.
Aciklayan Almanya Otomobil kurumu ADAC
Konu: 2017 Alman Halkinin Tatil tercihleri hangi ülkelere ne miktarda.
Sirasiyla
%31 Almanya icinde tatil yapacak.
%17 uzak mesafeli seyahat yapacak (kitalar arasi)
%12 Ispanya
%10 Italya
%4 Yunanistan
%4 Avusturya
%3 Fransa
%3 Ingiltere
%3 Hirvatistan
%3 Benelux
%3 Dogu avrupa
%2 Danimarka
%2 iskandinav ülkeleri (Danimarka haric)
%3 TÜRKIYE
yukaridaki tabloya bakildiginda Türkiyeye Turist gönderen diger Bati avrupa ülke tercihlerinin hangi seviyede olabilecegini tahmin etmek zor olmasa gerek.
Bu ülkelerden sadece Turizm amacli gelen Toplam Turist sayisinin ortalama 10-15 milyon oldugu düsünülürse üzülerek söylüyorum ki bu yil 20 milyonu bulabilirsek öpüp basimiza koymaliyiz.
Aslina bakarsaniz, 2017 icin yapilan rezervasyonlarin %80-90 inin tamamlandigini varsayarak az bir yanilma payi ile gelecek turist sayisini belirleyebiliriz.
Hocam,para politikasının iflas ettiği ortada ama tek suçlu merkez bankasıdır demek haksızlık olur kanımca.Soruna bütüncül yaklaşmak daha doğru değil mi?Sonuçta siyasi irade kendine güdümlü bir para ve maliye politikası uygulatıyor kurumlara.MB'nı yönetenlerin bence tek hatası,kuruluş kanunlarına muhalif bu anlayışa tepki göstermeyerek bu zillete razı olmaları ve istifa etmemeleri diye düşünüyorum.
YanıtlaSilAynı kanıdayım.
Silben değilim istifa edeceklerine kanunda yazılan gibi uygun faiz politikasını uygulamaları gerekiyordu. istifa etseler, yerlerine kuklalar gelecek, etmezlerse en fazla mb kanunu değiştirilir ama en azından doğruyu yaptıkları için içleri rahat olur, takke düşer kel görünür aşırı negatif ayrışma çok daha önceden görülür ve geri adım attırılırdı. bugünkü ortamın temel sorumlusu Mahfi hocadır istifa etmese ve diretse belki bugün daha farklı bir mb olurdu, mesela Japon mb gibi. Unutmayalım güç doğru insanların elinde değilse, yanlış insanların elindedir demektir.
SilTepki gösterse ne yazar dostum. Adamlar en ulaşılmaz insanları bile yerinden etti. Bir iki ekonomi teknikerini mi dize getiremeyecek.
SilUlkede darbe girisimi hic olmamis gibi ekonomi yorumlamak ne guzel. Iste ben ulkemin insaninin bu yonunu seviyorum.
YanıtlaSilDarbe girişiminden önceki para politikası uygulamasının sonuçlaru burada yazılandan çok farklı değil. Aynı başarısızlık son 10 yılda devam ediyor.
SilMahfi Hocam merkez bankasının para politikası bana hep şu fıkrayı hatırlatır bilmem sizcede denk gelir mi? Adamın birinin başı ağrıyormuş doktor sol kolun yüzünden kesersek geçer demiş başı çok ağrıyan adam tamam demiş kol gitmiş fakat baş ağrısı geçmemiş bunun üzerine yine doktorların tavsiyesiyle sağ kolunu ve iki bacağınıda kestirmiş ama çare olmamış. Adam bitik bir hale gelmiş ama yapacak bir şey Yok hayatta devam ediyor nitekim bu adam terziye gidip durumuma uygun pantolon yaptırayım bari demiş terzi adamın ölçüsünü almış ve adama pantolonunuzun ağını hayalarınızı sağda mı solda mı bırakacak şekilde dikeyim deyince adam bıkkın ne farkeder demiş terzide olur mu abi ters tarafta olursa dayanılmaz baş ağrısı yapar demiş ?
YanıtlaSilMerkez bankası, eğer yüzde 5 enflasyon hedefinde ısrarlı olacaksa faiz oranını yükseltmek, eğer uyguladığı faiz oranında ısrarlı olacaksa enflasyon hedefini yükseltmek durumundadır.
YanıtlaSilPeki Hocam faiz oranını yükseltmesi de diğer yandan maliyet enflasyonuna yol açmaz mı?
Merkez Bankasının bir araştırmasına göre faizin maliyetlerdeki yeri sadece % 3. Öte yandan maliyetleri asıl artıran unsur kurdaki yükselme. Faizi artırarak kurdaki yükselmeyi engelliyorsak faiz artışı enflasyonu da düşürecek demektir.
SilHocam faizin maliyetlerdeki etkisi % 3 ise merkez bankası neden faizi %14 e çekip kuru düşürmüyor ? Bizde talep enflasyonundan daha çok maliyet enflasyonu yok mu ? bunu iktidara anlatmak çok mu zor .
SilÇok zor çünkü faiz ekonomik bir konu olarak değil dinsel bir konu olarak ele alınıyor.
SilYeni bir faiz arttirimi fed icin tahmininiz hangi ay haziran eylul
YanıtlaSilHaziran şimdilik sanki daha olası görünüyor.
SilHocam, keşke birinci grafiğe dolar kuru eğrisini de ekleseydiniz. Gerçi bu yazının konusu değil ve daha önceki bir yazınızda o grafiği verip faizle dolar kurunun ilişkisini göstermiştiniz ama burada dolar eğrisi olmayınca gerçekten faiz sebep, enflasyon sonuçmuş gibi görünüyor. Birazdan sevgili troll kardeşlerimiz gelip "biz demedik mi, işte faiz yükseldikçe enflasyon da yükselmiş" diyebilirler. Saygılar...
YanıtlaSilYazdığınız gibi bir önceki yazıda da o var.
SilMerhaba sayın mutavazi hocam ;
YanıtlaSilÖzel veya kamu nun döviz bazlı ödemesi (diş borcu) her ay düzenli olarak ödenmek zorunda mı ? Saygılarımla ...
Borçlarının taksitlerine ve vadelerine bağlı.
SilMerhaba Mahfi hocam
YanıtlaSilM.b şuan dövizde çok başarılı görünüyor ?
Çünkü doların alıp gitmesini durdur su gibi !...
Bundan üç ay önce USD/TL 3,19 idi bugün 3,61. Bunu durdurmanın bedeli faizi 8,28'den 11,33'e çıkarmak.
Sil16 nisandan sonra baskilamayi gör rezerv kullanarak faiz artirarak anca 3.6 kadar indi faiz artirim belli bir süreden mecburi yoksa kurdaki artiş kaçinilmaz gibi
SilHocam yazınız için teşekkür ederim. Konu açılmışken mb ile ilgili bu aralar çalışırken kafama takılan soruları size sormak isterim. Cevaplamasanız da canınız sağolsun.
YanıtlaSil1- tcmb api ile alım/satım yaparken bankalar menkul kıymetleri alıp/satmak zorunda mıdır? Bankalar bu işten karlı çıktıkları için mi bunu yaparlar?
2- tcmb bankasının bilançosunda pasifinde bulunan apinin (-) olması nasıl yorumlanmalı?
3- yazınızla ilgili olarak merkez bankasının enflasyon hedeflemesini son enflasyon rakamlarının 1-2 puan altında belirlemesi daha gerçekçi,ulaşılabilir ve güven verici olmaz mı?
4- konudan bağımsız Emre Mor'u nasıl buluyorsunuz ? :)
1. Evet APİ ile işlemde menkul kıymet alım satımı var. Bankalar bunu likidite ihtiyacı duydukları için yaparlar.
Sil2. MB'nin APİ'den verdiği aldığından fazla demek.
3. Daha gerçekçi olur ama o zaman da bu hedef çok gevşek bir hedef olacağı için hedef olmaktan çıkar.
4. Emre Mor inanılmaz yetenekli ve izlemesi çok keyifli bir oyuncu. Ama şimdilik bir takım oyuncusu değil. Messi'yi izlese sorunu çözecek.
İlk kez enflasyon ve kriz paketi konusunu gördüğümde (5 Nisan kararları 1994) çocuk aklımla Devletin bu kadar güvenlik gücü var.Neden zam yapanı vur emri verip Enflasyonla Silahlı mücadele yapmıyor diye düşünmüştüm.Maliyet enflasyonuyla parasal mücadele ile,silahlı mücadele arasındaki fark neki diye sormuştum kendime.Biz daha,hala aynı yerdeyiz ve aynı şekilde,neyi çözmeye çalıştığımızı anlamamak için diretiyoruz galiba Hocam ? Ne şiş yansın ne kebap.hem İsa'ya yaranalım,hem Musa'ya.
YanıtlaSilHocam enflasyon hedeflerinin düşük tutulmasının sebebi, ücretli çalışanlara az zam yapılabilmesi değil mi?
YanıtlaSilBenim tahminim o yönde.
SilHocam, Yanlışlık tam da burada... Talep enflasyonunun olmadığı yerde asgari ücret yada çalışan ücretleri baskılanarqak enflasyon hedeflemesi yapılmaya çalışılıyor. Doğru vergi politikaları, üretim ve istihdam uygulamaları ve maliyet enflasyonunu önleyici politikalarla çözüme gidilmeye çalışılmalı.
SilEğitim,
Tarım,
Sanayi 4.0
Teknoloji
İnşaatla büyümeye çalışma ülkeyi bitirecek.
Hala ücretli üzerinden kaynak sağlamaya çalışılıyor. (Otomatik Bes!!!!)
Benim anladığım para politikası uygulayıcısı olarak ne şiş yansın ne kebap derseniz kebap da şiş de yanıyor.
YanıtlaSilÇok doğru. Bu sadece para politikasında değil yaşamın birçok yönünde geçerli.
SilMerhaba Mahfi Hocam,
YanıtlaSil1.sorum
Referandum sonucu dolar uzerinde etki olusturur mu?
2.sorum
Amerika'da saglık reformu oylaması ertelenmesi ve Trump hakkındaki guvensizlik TL ye olumlu etkisi ne duzeyde olur?Sizce alım fırsatı olusturur mu?
3.sorum
Odeabank stratejik planlama müdürü yıl sonu dolar beklentisini 3.35 olarak acıklamıs.Bu durum hakkında hocam elinizde veri mevcut mudur.Bu kişiler bu tahminleri yaparken hangi argumanları kullanıyor bilgi verirseniz sevinirim.
Hocam blogunuz guncel tutmanızdan ve bilgilendirmeleriniz için çok tesekkür ederiz.Hergun merakla sayfanızı ziyaret ediyorum :)
1. Referandum sonucunda bir etki oluşur ama asıl etki sonrasında oluşur.
Sil2. Bu soruyu yanıtlamakta biraz geç kaldım galiba. Çünkü zaten oluşturdu ama uzun sürmedi. Daha fırsatlar çıkar.
3. Bu tahmini neye dayanarak yaptığı hakkında bilgim yok. Kullandığı varsayımları açıklamayanların tahminlerine bakmıyorum ben. Bir iktisatçı bir tahmin açıklarken hangi varsayımlara dayanarak bu tahmini açıkladığını belirtmiyorsa size tavsiyem o tahmini ciddiye almamanızdır.
İlginize çok teşekkür ederim
ahmet amca ve ayşe teyze soruyor. Benim bankada param yok banane faizden. Asıl şu sebze meyve fiyatı düşsün diyor. Ne diyelim nasıl açıklayalım??
YanıtlaSilAhmet amca ile Ayşe teyzeye selam söyleyin faiz doğru dürüst ayarlanamazsa sebze meyve fiyatının düşmesini daha çok beklerler.
SilHocam merkez bankasının kendi sitesinde bulabileceğiniz bir çalışmaya göre mb nın umursadığı iki amaç olan fiyat istikrarı ve finansal istikrar arasında bir ödünleşme ( trade off ) yoktur. Ben mbnın politika kararlarına bir de bu perspektifle bakılması taraftarıyım. Bol likidite döneminde ülkeye giren sermayenin dövizi düşürüp cari açığı sürdürülemez seviyeye çıkarması ve kredi büyümesinin kayda değer artış göstermesi mb mızı asimetrik faiz koridoru politikasıyla faiz belirsizliği oluşturmaya itmişti.finansal istikrarın fiyat istikrarını desteklemesi ve mb nın büyümeye katkısının bu iki kanalla olmasının en sağlıklı tercih olduğu göz önüne alınırsa mb nın politika kararları daha iyi anlaşılır diye düşünüyorum . Yazıda da belirttiğiniz gibi kurun maliyetlerde önemli bir payının olması mb nı dalgalı kur modelini benimsemiş olsak da kur hareketlerine karşı kayıtsız kalmasına engel oluyor. Bizim gibi demokratik ve iktisadi kurumların güçlü olmadığı bir ülkede mb mız yenilikçi belki bir miktar kompleks olduğu için piyasa dostu olmayan bir politika izleyerek kendine manevra alanı sağlamaya çalışıyor
YanıtlaSilOlabilir ama bu koşullar altında bu tür politikalar piyasa sistemiyle uzun süre yürümez. Bu durumda biz demokratik olmayan bir sistemdeysek o zaman piyasa sistemi de yürümeyecek demektir.
Sil#Adsız27 Mart 2017 23:46 2011-2014 arası için söylediklerinizin geçerliliği olabilir ama 2014-2016 sonu arası MB'nın faiz politikasının ana belirleyicisi kur/enflasyon vb.değişkenler demek çok zor, zaten döneme ait grafikler/rakamlar bunu gösteriyor.
SilSiyasallaşan MB nin geldiği nokta bana göre piyasa ile beraber bazen piyasanın önünde bazen arkasında sürüklenmek denebilir.
Merhaba saygıdeğer Hocam, bir sorum var; Merkezin şuan koridora dönmemesinin sebebini enflasyon görünümündeki bozulmayı geçiçi addettiğini ve para politikasının yapısal reformlarla eş zamanlı olarak hayata geçmeyeceğini varsayalım. ''TCMB konvansiyonel olmayan bu araçlardan uzaklaşarak dönüp dolaşıp önünde sonunda normalleşerek koridora geri dönmek zorunda mıdır ?'' Nisan ve Mayıs' ta da kuvvetle muhtemel kendisini %11' in üzerine atacak olan bir enflasyonla birlikte $/TL: 3.90 seviyesinde olursa yinede koridora ya da ortodoks politikalara dönmeyebilir mi merkez ? Kur yeniden 3.90, açmıyorum repo ihalesi, dönmüyorum koridora var mı itirazınız diyebilir mi ?
YanıtlaSilHoşçakalın hocam, saygılarımla.
Önemli olan bizim itiraz edip etmeyeceğimiz değil MB'nin yüzde 11'in üzerine çıkacak bir enflasyonla mücadelede bu tür istisnai uygulamaları ne kadar sürdürebileceği. Bankaların buna ne kadar dayanabileceği.
SilHocam TCMB son yaptığı PPK toplantısı açıklamasına ilişkin, "fonlama faizindeki yükselişe karşın kredi faizleri ılımlı seyretmekte" yazmış fonlama maliyetini yükseltirken bankaların kredi fazilerinin ılımlı olarak arttırmasını nasıl sağlıyor. Bankaları buna nasıl ikna ediyor.
YanıtlaSilSiyasal baskı.
SilDeğerli hocam selamlar ...
YanıtlaSil1)Yabancı ekonomistlerin MB nin hareket tarzi ile ilgili yorumlarını da takıp ediyormusunuz?
2) yabancı yatırımcı borsamiza tahvilimize sizce nasıl bakıyor ve gelecek planları nedir sizce yabancinin ?
3)sizce ekonomi yi takip edebileceğiniz tarafsız objektif sanal medya varmı isim verebileceginiz ?....Teşekkürler
1. Ediyorum sayılır. Hepsini izleyemesem de.
Sil2. Yabancıların bizim piyasalara bakışı kısa sürede para kazanmaya yöelik bir bakış.
3. Project Syndicate
Her yeni gelen mb başkan'ı , selef'ine göre dizginleri daha sıkılaştırılmış halde para politikasına yön vermekle uğraşıyor . Yazınızdan ve alttaki yorumlarınızdan bunu çıkardım.
YanıtlaSilEmekleriniz için teşekkürler Mahfi Bey
YanıtlaSilAkbank meselesi ve s.sayek böke nin dile getirdiği bazı bankaların g.kurullarini mart sonu yapmaları gerekirken yapma ma lari bir sıkıntı isaretimi dir gerçekten !? Neler oluyor hocam sizce ! Hürmetler...
Bu konuda bilgim yok.
Silhttp://www.diken.com.tr/akbankta-greve-iliskin-ilan-ve-haberler-mahkemece-yasaklandi/
Silsanki herşey bu kadar kolay,, , ,ama değildir. enflasyon salt para politikasıyla alakası yok,
YanıtlaSilEvet enflasyonun salt para politikasıyla alakası olmayabilir ama bunu yanlış kurgularsanız enflasyon uçup gider.
SilBulgaristanda yasayan bir Turkum bizde secimler olmustu. AKPnin destekledigi DOST partisi havayi aldi.Secimler, DOST partisi icin kafalarina inen balyoz etkisi yapti. bir daha toparlanamazlar. Bizim partimiz var Hak ve ozgurlukler partisi.Gerekirse Bulgar milliyetcilerle isbirligi yapip Dostu bu topraklardan silecegiz.
YanıtlaSil"silmek" ne demek yaaa... Başkalarının fikirlerine saygı duymak ve adil rekabet etmek gerekir. Birlikte yaşam kültürü önemli.
SilDost partisi, AKP tabanli bir parti rakimiza kulturumuze kuzu cevirmemize karisiyor. Dost partisi akp ile isbirligi yaparak huzurumuzu bozuyor asil onlar bizim kurmaya calistigimiz birlikte yasam kulturu icin tehdit. Zaten secimlerde baraji gecemediler. Bulgar turkleri AKP ve uzantilarina siyasal islmacilara izin vermez bir balyoz gibi tepelerine cikariz burda, AKPye bulgaristanda yer yok ekmek yok! Burgasdan selamlar saygilar
SilAKp ye atis yapicam diye söylediklerinizi kulaklarinizin da duymasi gerekmez mi.? Ben de Türkiyede AKP ve politikalarina karsiyim. Her türlü mücadeleyi yaparim. Fakat bu mücadeleýi yaparken PKK ile DEAS ile empryalistler ile Türkiye düsmanlari ile isbirligi yaparim asla demem. Sen kalkip gerekirse bulgar milliyetcileri ile isbirligi yaparim diyorsan, Ben de sana Jivkov u hatirlatirim. yanlisi baska bir yanlis ile sivazlamamak lazim.
SilEn iyisini yaparsınız. Bunlar birazcık güçlendi mi oralarda, size de huzur kalmaz.
SilAdsız28 Mart 2017 22:39
SilBizim derdimiz AKP degil. AKPnin derdi biziz bizim huzurumuz birligimiz toplumsal barisimiz.
Biz bulgaristanda yasiyoruz Turkiyede nasil turk milliyetcileri varsa Bulgaristanda da bulgar milliyetcileri var.
Ve saniyorum ki bu bulgar milliyetcilerini ne ISIDle ne PKK ile Ne de emperyalistler bir tutmak abesle istigaldir.
Bulgar milliyetcileri Bulgaristanda yasayan insanlardir ellerinde silah yoktur ya da herhangi bir grubun adami disarinin disaridan destekli bir ulkenin insani degildir. Tipki Turk milliyetcileri gibi.
Bulgar milliyetcileri ile isbirligi yapmak birbirmizi anlamak ayni topraklarda oldugumuzu bilmek bizim icin onemlidir.
Asil AKP denen parti ile isbirligi yapmak vatanimiz bulgaristanda AKPnin huzurumuzu bozmasina ses cikarmamak baska yabanci unsurlarla isbirligine girer kendi ulkemiz bulgaristana ihanete girer.
AKPye uzantilarina karsi bulgaar milliyetcileri ile isbirligine devam. AKP ve uzantilari bizim icislerimize karisiyor cunku
JIvkova karsi da eger o gunlerde yasasaydim Emperyalist dediginiz insanlarin yaninda yer alirdim. Onlarla isbirligi icerisine girerdim. Bulgaristanda yasanan Jinkov zulmune karsi dostumuz ABD ve Avrupadan destek almaya bakardim. Emperyalist dediginiz insanlar kotu insanlar degildir. AB sayesinde turk azinlik anadilinde konusabiliyor egitim alabiliyor bir cok haklara kavustu.
SilAdsız28 Mart 2017 16:35
Siliyi de zaten demiyor ki bulgaristan dusmanlari ile isbirligi yapacam diye... bulgar milliyecileri ile isbirligi yaparim diyor. hatirlatmak gerekir ki bulgaristandan bir yazi turkiyeden degil turkiyeden akpye karsi cikmiyor kendi vatani bulgaristandan akpye karsi cikiyor
Hocam eline, diline sağlık.
YanıtlaSilHocam
YanıtlaSilABD dolar endeksi düşüyor. Malum Trump fiyaskosu sebebiyle. Fakat herşeye rağmen bugüne bakarsak dolar endeksi düşerken bizde dolar yukarı ivmelenme isteğinde. Hükümet 250milyat TL Kobilere kredi vereceğim dedi ama verilmiyormuş. Demek ki bankalar buna yanaşmıyor. %11.30 civarı faizle para alıp %15 ile kredi vermek olamıyor demek ki. Referandumdan sonra sonuç ne olursa olsun daha da iştahsız olacaklardır. Banka bilançolarındın %65i kredilerden oluştuğuna göre burdaki olası zararlar bankaları mahveder. Üstelik GLT ile para alınınca bunun referandumdan sonra iptal edileceğini düşünüyor olabilirler. (Benim kanaatımda öyle) Size sorum şu şekilde.
Eğer MB GLT ile para vermeyi kesip politika faizini revize etmeyi öngörürse
1-Enflasyonu dizginlemek amacını öne çıkartırsa uygulaması gereken faiz min kaç olmalıdır?
2-Eğer resesyon tehlikesini gözönüne alıp kurları 2.ci plana atmayı öngörür ve ona göre bir faiz çalışmasına gitmeyi düşünürse hangi faiz oranının üstü resesyon tehlikesi yaratır?
3- Eğer sadece büyüme üzerine strateji kurmaya niyetlenirse hangi faizi uygulaması gerekir?
Saygılar
1. Sanıyorum olay MB nin faizi meselesinden öteye gitti. Onun için bir dizi önlemle birlikte faizi 2 puan artırarak işe başlamak gerekebilir. Sonra düşürülür.
Sil2. An itibariyle faizin böyle bir etkisi görünmüyor. Yani faizi 8'e de indirse yatırımları fazlaca etkilemeyecek.
3. Bu aşamada faiz ne olursa olsun yatırım hevesi bulunmuyor. Faizi düşürürse kur fırlayacağı için yatırımcı yatırım yap(a)mayacaktır.
Hocam, Merkez Bankası brüt döviz rezervi ile net döviz rezervi arasındaki fark nasıl hesaplanıyor? Resmi rezervin diğer rezervlerden farkı nedir? Teşekkürler!
YanıtlaSilResmi rezerv MB'nın rezervidir. Bankaların kendi rezervleri buna dahil değil.
SilNet rezerv brüt rezervlerden döviz yükümlülükleri düşülerek hesaplanıyor.
Diyelim ki hipotetik olarak dusunuyorum para politikasi basarili oldu hangi ulke basarili para politikasiyla kalkinmis dunyada bana ornek gosterin, cari acigin asil nedeni basarili veya basarisiz para politikalari degil , Turk ekonomisi marka yaratamamis tekelci taseron sermaye uzerinden emek ihracati uzerinde temeli olan bir ekonomide para politakasi yapsa ne yazar ?kara deligin tanimi nedi bilirmisinz , yapisal sorunun ta kendisi , iki degiskenin de ayni gosterdigin andir, yani para politikasi basarili olsada olmasad yapisal sorun tamir edilmedikce sonuc hep ayni olur , bunu burda hepimizden daha iyi bilmeniz gerekir diye dusunuyorum
YanıtlaSilPara politikası kalkınmak için değildir. Para politikası fiyat istikrarını sağlamak ve dengelere yön vermek için kullanılır. Dünyada para politikasını doğru kullanarak kalkınmış ülke yoktur ama para politikasını yanlış kullanarak batmış ülkeler vardır. Mesela Osmanlı İmparatorluğu.
Silhocam hilafet kaldırılmasaydı bugünkü islam ülkelerinin durumu nasıl olurdu... onlarda papa var bizim niye halifemiz yok diyorlar...
YanıtlaSilHilafet varken islam ülkelerinin durumu nasıl idiyse öyle olurdu. Bakınız Osmanlı'nın son 200 yılı. Öte yandan Osmanlı Padişahının halifeliğini islam ülkelerinin hepsi kabul etmiyordu zaten.
SilBakiyoruz ve Ingiltere'yi savasta yenebilmis bir Osmanli goruyoruz.
SilKut ül Amareyi kastediyorsunuz sanırım. Bir yıl sonra orayı aynı İngilizlere yenilerek kaptırmış bizim halife. İngiltereyi buralardan kovanlar ise halifeye ihtiyaç duymayan Mustafa Kemal ve Türkler olmuş.
SilIyi o zaman, Mustafa Kamal gibi komutanlar yetistirebilen bir Osmanli goruyoruz.
SilBozuk saat bile günde 2 kere doğruyu gösterir..
SilOsmanlı'ya bir şey dediğimiz yok. O komutanları yetiştiren geleneğin hilafetle bir ilgisi yok. O gelenek orta asyadan beri gelen bir gelenek. Türkler, dinleri şaman diniyken de iyi komutanlar yetiştirmişler.
SilAyrıca asıl olan komutan yetiştirmek değil bilim adamı, buluş yapabilen insanlar yetiştirmek.
Gelecek için anladığım şu. MB faiz arttırmaya devam etmek mecburiyetinde. Önlem, reform vs. konusunda herhangi bir adım hatta plan ve düşünce dahi olmadığına göre dövizde artmaya devam etmek zorunda. Borsa dolar bazında yatay devam etmek zorunda.
YanıtlaSilSonuç:Faiz-döviz kolkola rap rap rap yukarılara gidecekler gibi gözüküyor. Soru nereye kadar bu şekilde devam eder? Faizler her ay yarım puancık artsa yıl sonu %14-15 olabilir. Dolar aynı oranda artar desek 3.80-3.90 ı gene yakalayabilir. İştahsız olan yatırımcı parasını (TL faiz-döviz) fon sepetine yatırarak daha iyi kazanır. Demek ki asıl korkulacak zaman 2018 olabilir. Hele bide erken seçim gündeme gelmişse katmerli olabilir. Karşı tezi olan var mı?
"3. Bu aşamada faiz ne olursa olsun yatırım hevesi bulunmuyor. Faizi düşürürse kur fırlayacağı için yatırımcı yatırım yap(a)mayacaktır "
YanıtlaSilDemissiniz yukarda , peki yatırım hevesi olmadığını nasıl anlarız...
Yabancilar buna "wishful thinking" diyor.
Silhocam şu an ki türkiye durumuna baktığımızda kesin olarak stagflasyon durumu olduğunu söyleyebilir miyiz?
YanıtlaSilBanka sorusu. Bir Turkiye bankasi dusunelim. Hisselerinin bir kismi halkin elinde. Bankanin elindeki hisselerde yabanci bir bankaya satilmis durumda olsun.
YanıtlaSil1-Turkiyedeki bu bankanin batmasi sahibi yabanci bir banka olduguna gore mumkunmu?
2-Eger isler iyice ters giderde hukumet mevduatlara el koymaya kalkarsa bu bankadakimevduatlarada kanunen bu islem uygulanabiliyormu?
Bir sirketin batmasi, sirketin borclarini odeyememesi anlamina gelir. Borcunu odeyemeyen her sirket teknik olarak batmistir.
SilHaliyle bir bankanin sahibinin yabanci olup olmamasi batmasi konusunda bir fark olusturmuyor.
Isler ekonomik olarak ters gitmiyor. Ihracat artiyor, ulkede durgunluk gibi bir sorun gorunmuyor, dolarin enflasyon geciskenligi azaliyor bu da faizlerin hizli bir sekilde artmasini gerektirecek bir durum olusturmuyor. Yani ters giden tek sey iktidara allerjisi olanlarin gelecek planlari. Onlar da her zaman oldugu gibi hapsirip, tiskirir baska zararlari olmaz merak etmeyin.
hahahahahahahahahahahaha.tş ederim çok aydınlandım
Silygsde 181 aldim baraji kilpayi gectim sikinti yok lysye girmeye hak kazandim. Olursa ozel bir universitenin ucretli isletme bolumunde okumak istiyorum sonra kismet olursa MBA nasip olursa tabii merkez bankasina girmek istiyorum. Nasip kismet.
YanıtlaSilHocam merhabalar, ekonomi uzmanlık alanım değil ancak yazdıklarınızla tanıştığımdan bu yana fena halde ilgimi çeken bir konu oldu.
YanıtlaSilMüsaadenizle bir soru sormak istiyorum, var sayalım ki, merkez bankası yöneticilerin faiz takıntısı ve piyasa şartları yüzünden referandum sonrası aofm'ni düşürecek, tabii bu da dövizin fırlamasına sebep olacak. Peki yükselen bu kur karşısında hükümet, bankalardaki döviz hesaplarını dondurma, kendi belirlediği bir kura sabitleme gibi tedbirler alabilir mi? Yani yapar mı diye sormuyorum, teorik olarak böyle bir şey mümkün müdür? Ülkemizde ya da dünya'da örnekleri var mıdır? Saygılarımla,
Teorik olarak mümkün tabii. Ama bunu bir kere yaparsanız bir daha buraya kimse para getirmez. Bunu bilmeyecek kadar cahil bir yönetim olmaz.
Silhocam, para politikasıyla maliye politikasının ciddi derecede örtüşmesi para politikasının da pro-aktifliğini artırır diye biliyorum. hocam, son zamanlarda maliye politikalarında da genişleme emareleri görülmeye başladı. bu hem para politikasının etkinliğini ileride daha da zayıflatacak hem de bütçe açığını kamçılayarak tasarruf açığını daha da artıracak ve kurların daha da yukarıya gitmesi kaçınılmazdır. sıkı para politikası ile genişleyen maliye politikası ciddi bir makro dengesizlik zemini yaratabilir ki önümüzdeki süreçte ekonomimizde bu risk primi ciddi derecede artmaktadır.
YanıtlaSilHer şeye rağmen bütçe açığı yüzde 1,5'u geçmiyor. Kamu borç yükü de yüzde 35 dolayında. Bu durumda maliye politikasının para politikasını desteklemediğini söylemek mümkün değil.
Silhocam ben şu an için söylemedim sanırım yanlış anladınız... ben, ileriye dönük olarak kamu maliyesinde genişlemeler devam ederse enflasyonist baskılarda artış yaratarak para politikasının etkinliğini daha da zayıflatacağını ve makro iktisadi bozulma sürecini hızlandırabileceğini söylemeye çalışıyorum. bilmem anlatabildim mi?. saygılar...
Silmerkez bankasınıda varlık fonuna devretsek ne olurki? Şimdiden daha iyi mi, daha kötü mü yönetilir? Ne olur ???
YanıtlaSilMüthiş olur.
SilHocam merhaba AB ülkelerinin sadece euro kullanması onlara ne gibi avantaj sağlıyor? Farklı para birimlerinin olduğu bir bölgesel entegrasyon olsa olmaz mı?
YanıtlaSilOlur tabii ama sonuçta varılacak nokta bir Avrupa Birleşik Devletleri olacaksa o zaman para birliği şart.
SilDin ve Bilim , bu konudaki düşünceleriniz neler? sizce Dinler bilimi ve bilimsel gelişimi kısıtlar mı ?
YanıtlaSilHocam biyografinize göre 1997 Yılında hazine müsteşarlığı daha sonra da YÖK üyeliği yapmışsınız ama kısa süre içinde ikisinde de istifa etmişsiniz. Çok özel değilse sebebini öğrenebilir miyim? Çoğu insanlar bu mevkiler gelmek için can atıyor , sizin istifa etmeniz garibime gitti o nedenle sordum.
YanıtlaSilSayın Hocam,
YanıtlaSilBuradaki yorumunuzdan aklıma gelen bir soru var. Döviz ya da altına bir şekilde yatırım yapmış insanların bu paralarını bankalarda tutmaları ne kadar mantıklı? Sonuçta bu nesnelere yatırım yapanlar değeri artacak beklentisi ile bunu yapıyorlar. Bunları bankalara emanet ettikleri zaman küçük bir faiz ya da kar payı karşılığında aslında piyasaya sunmuş ve değerinin artmasına engel olmuş olmuyorlar mı? Bir başka deyişle döviz ya da altını olanın mantık olarak bu değerleri yastık altında tutması daha doğal değil mi? Cevaplarsanız sevinirim.
Güzel ve bilgilendirici yazılarınızın devamını dilerim.
türk tipi başkanlık geçerse, cumhurbaşkanı ekonomiyi tek başına eline alsın ve yiyorsa fazi sıfırlasın ve 3-lere 4-lere düşürsün .bizde uygulamalı olarak görelim neler olacak.faiz nasıl oluşur ,ülkelerin ekonomik durumundan,jeopolitik risklerinden,ülkedeki adalet,güven ortamından ve ülkenin sosyal durumununun komple göz önüne alınmasıyla oluşur.bu riskler ne kadar azsa faizde okadar düşük olur.elin oglu senin riskin yüksekse niye düşük getiriden faiz istesin.madem tayyip bey faiz sonuç degil sebebtir diyor,faizi düşürşünde görelim tayyip beymi haklı yoksa,bunun tersini savunanlarmı haklı.
YanıtlaSilFaiz arttıramaz bi süre daha malum MB bagımsızlıgını yitirdi sahipleri izin vermez.
YanıtlaSilHocam saygilar..
YanıtlaSilMb analitik bilancosunun pasifine baktigimizda Merkez bankasi parasinin payi bilanco buyuklugunun %22 si. Geri kalan %78 lik kisim ise toplam döviz yükumlulukleri. Bu tablo merkez bankasinin para politikasi gucunu nasil etkilemekte ve bu yapinin banka bilancolarina etkisi nasil olmaktadir.
Tesekkur ederim
Hocam merhaba. Bildiginiz üzere
YanıtlaSilMerkez bankasi zorunlu karsiliklar icin (politika faizi-400 bp) %4 faiz ödemekte. Son dönemde uyguladigi piyasayı GLP den fonlama politikasinda ısrarcı olmasinda zorunlu karsiliklara ödedigi maliyeti artirmak istememesi gibi bir sebep olabilir mi? Saygilarimla S.Bagci
Hocam Yapısal Reform'lar dan kast ettiğiniz şey nedir, Sürekli bu ifadeyi kullanıyorsunuz bunun tam olarak içeriği nedir?
YanıtlaSilsevgili hocam öncelikle yine elinize, emeğinize sağlık. açıkçası sizin de sık sık altını çizdiğiniz gibi TCMB'nin üzerindeki siyasi baskı her türlü hissediliyor. ABD seçimlerinden sonra TL'de başlayan değer kayıplarının önüne geçmek için politika faizinde yapılacak sert bir faiz artırımı yerine kaçak göçek atılan sıkılaştırma adımları her ne kadar TL'yi desteklese de istenilen sonucu vermedi ve hem kurların hem enflasyonun durumu ortada. peki amacı fiyat istikrarını sağlamak olan TCMB'nin bu yaptığı kendi misyonundan çıkmak değil midir? reeskont kredilerinin TL ödenmesi, bankaların geç likiditeye yönlendirilmesi, döviz depo ihaleleri vs vs gibi alternatif yollar piyasayı ne kadar tatmin edecek? Korkak bir MB gören piyasa er ya da geç cezayı kesecektir hatta kesti bile. hep dış mihraklar dış mihraklar diyoruz ya, biraz da kendimize bakmamız lazım bence. ülkede kurumların bağımsızlığı olmadığı sürece ne dış mihrak eksik olur ne de problemler
YanıtlaSilHocam bu durumda stagflasyon oluşması gerekmiyor mu?
YanıtlaSilHocam merhaba Merkez bankası %5 hedefini hiç tutturamadı ancak neden hep %5 te ısrarlı ?
YanıtlaSil