Merkez Bankasının Altınları Meselesi

Kamuoyunda bilen bilmeyen herkesin üzerinde konuştuğu konular var. Bunlardan birisi de Merkez Bankası’nın altınları. En çok konuşulan konu da bu altınların nerede olduğu meselesi En çok sorulan soru ise bu altınların niçin Merkez Bankası kasalarında saklanmadığı sorusu. 28 Aralık 2017 tarihli ve “Merkez Bankası’nın Altınları Nerede?” başlıklı yazımda Merkez Bankası’nın 500 ton dolayındaki altın rezervinin yaklaşık onda birinin Merkez Bankası kasalarında kalan kısmının İngiltere Merkez Bankası ve Fed’de saklandığına değinmiştim. Yazımda ayrıca altınları bu bankalarda saklamanın güvenlik önlemi dışında swap işlemlerinde de kullanılmak için oralarda tutulduğunu da açıklamıştım. Merkez Bankası’nın 2017 yılı Faaliyet Raporunda yer alan finansal tablolara baktığımızda 2017 yılı sonu itibariyle durumda değişiklikler olduğu görülüyor. Bu konuyu ve ortaya çıkan değişiklikleri ele alalım.

Merkez Bankası’nın Altın Rezervi
Merkez Bankası’nın altın rezervleri, kendi kasalarında, yurt dışı bankalarda ve BİST (Borsa İstanbul) nezdinde tutulan altınlardan oluşuyor. Bu altınların bir bölümü uluslararası standarttadır, bir bölümü bu standartta değildir.[i] Merkez Bankası’nın altın rezervleri, altının alım tarihinde geçerli fiyatı üzerinden kayda giriyor ve izleyen dönemlerde de gerçeğe uygun değer üzerinden değerleniyor.[ii]

2017 yılsonu itibariyle Merkez Bankası’nın elindeki altın rezervinin dökümünü 2016 yılsonuyla karşılaştırmalı olarak aşağıdaki tabloda gösterelim (Kaynak: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yıllık Faaliyet Raporu 2017, sayfa 73.)

Altın/Ton
2016
2017
Fark
2017 (%)
Toplam Altın Mevcudu
380,3
567,8
187,5
100
Uluslararası standartta
377,1
564,6
187,5
99,4
   TCMB malı altın
116,1
199,4
83,3
35,1
      İngiltere MB nezdinde
53,7
109,8
56,1
19,3
      Fed nezdinde
28,7
0
-28,7
0,0
      BIS nezdinde
0
18,7
18,7
3,3
      TCMB kasalarında
33,7
33,7
0
5,9
      BİST nezdinde
0
37,2
37,2
6,6
  Bankaların zorunlu karşılık altınları
259,4
361,4
102
63,6
      İngiltere MB nezdinde
226,1
264,3
38,2
46,5
      BİST nezdinde
33,3
97,1
63,8
17,1
  Finansman şirketleri zorunlu karşılık altınları
1,6
1,3
-0,3
0,2
      İngiltere MB nezdinde
1,6
1,3
-0,3
0,2
  Hazineye ait altınlar
0
2,5
2,5
0,4
      BİST nezdinde
0
2,5
2,5
0,4
Uluslararası standartta olmayan altınlar
3,2
3,2
0
0,6
   TCMB malı altın
2,8
2,8
0
0,5
   TCMB malı koleksiyon altını
0,1
0,1
0
0,0
   Hazineye ait altınlar
0,3
0,3
0
0,1

Buna göre 2017 yılsonu itibariyle Merkez Bankası’nın elinde 564,6 tonu uluslararası standartta olan ve 3,2 tonu da uluslararası standartta olmayan toplam 567,8 ton altın bulunuyor. Toplam 567,8 tonluk altının 199,4 tonu (yüzde 35,1’i) Merkez Bankası’na, 2,5 tonu (yüzde 0,5’i) Hazine’ye, 361,4 tonu (yüzde 63,6’sı) bankalara, 1,3 tonu (yüzde 0,2’si) finansman şirketlerine ait bulunuyor. Merkez Bankası nezdinde bulunan bankalara ve finansman şirketlerine ait altınlar bunların Merkez Bankası nezdinde altın olarak tuttukları zorunlu karşılıklardan oluşuyor.

Merkez Bankası, gerek kendi sahip olduğu gerekse çeşitli nedenlerle kendisine tevdi edilmiş olan altınların yüzde 6,5’ini kendi kasalarında saklıyor, yüzde 24,1’ini İstanbul Borsası (BİST) kasalarında tutuyor, yüzde 69,4’ünü ise yabancı bankalarda bulunduruyor. Merkez Bankası altınlarının 375,4 tonu (yüzde 66,1’i) İngiltere Merkez Bankası’nda, 18,7 tonu (yüzde 3,3’ü) BIS’de (Uluslararası Ödemeler Bankası)[iii] saklanıyor.

2016’dan 2017’ye Değişenler
Tabloda dikkati çeken bazı konular var. Her şeyden önce Merkez Bankası’nın altın rezervlerini artırdığı görülüyor. Toplam altın mevcudu 187,5 ton artmış durumda. Merkez Bankası’nın sahip olduğu altınlar 83,3 ton, bankaların zorunlu karşılık olarak bulundurduğu altınların miktarı da 102 ton artış göstermiş bulunuyor. Bazı merkez bankalarının altın rezervlerini arttırma politikası izlediği 2017 yılında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın da benzer bir politika izlemesi normaldir.

İkinci konu Merkez Bankası’nın ABD Merkez Bankası’nda (Fed) bulundurduğu 28,7 ton altını 2017 yılı sonu itibariyle tamamen çekerek bir bölümünü BIS’e kalanını da kendi kasalarına ve İngiltere Merkez Bankası’na aktarmış olmasıdır. Uzun yıllar boyunca Fed nezdinde altın bulundurmuş olan Merkez Bankası’nın altınlarını Fed’den çekmiş olmasının nedeni büyük olasılıkla ABD’de İran ile yürütülen ekonomik ilişkiler nedeniyle açılmış bulunan davalardır.

Merkez Bankası’nın Altınları Niçin Yabancı Bankalarda Tutuluyor?
Son olarak kamuoyunda çokça sorulan “Merkez Bankası’nın paraları niçin yabancı bankalarda tutuluyor sorusunu bir kez daha yanıtlayalım: TCMB, yabancı bankalarda tutulan altın rezervleriyle swap işlemleri yapabiliyor. Swap yoluyla altınlar verilip belirli vadeyle döviz alınıyor, vade dolduğunda tersi yapılarak dövizler iade edilip altınlar geri alınıyor. Merkez Bankası bu yolla bütün diğer merkez bankalarının yaptığı benzer işlemleri yaparak ihtiyacı olan dövizi, ihtiyaç duyduğu süreyle elde etmiş oluyor. Altın swapı yapılırken altınların fiziki olarak aynı depo içinde yer değişimi yapılıyor. Altınları veren ülkenin deposundan alınıp altınları kabul eden ülkenin deposuna taşınıyor. Bu taşıma bilgisi İngiltere Merkez Bankası tarafından ilgili ülkelere bildirildikten sonra swap işlemi gerçekleşiyor. İngiltere Merkez Bankası burada iki tarafın da güvendiği bir yeddiemin (trustee) görevi görmüş oluyor. TCMB, altınları Türkiye'de tutsa bu altınlar yastık altında tutulan altından farklı bir konumda olmuyor. Oysa bunları İngiltere'de tuttuğunda bu değindiğimiz swap işlemini yaparak ihtiyacı olduğunda dövizle değiştirebiliyor zamanı gelince de dövizi iade edip altınları geri alabiliyor. Geri alındığında aynı taşıma işlemi bu kez ters yönde tekrarlanıyor.  




[i] Uluslararası standartta olan altınlar 0,995 ayarında, yaklaşık 10,3 ile 14,3 kilo arasında ağırlığa sahip, külçe şeklinde, uluslararası kabul görmüş kuruluşların damgasını ve seri numarasını taşıyan ve uluslararası işlemlerde ödeme aracı olarak kabul edilen altınlardır. Uluslararası standartta olan altınların bir kısmı TCMB’ye ait olup, diğer kısmı ise zorunlu karşılık tesis eden bankalara ve finansman şirketlerine ait bulunmaktadır. Söz konusu altınlar, TCMB kasalarında, BİST nezdinde ve yurt dışındaki bankalar nezdinde muhafaza edilmektedir. Uluslararası standartta olan altınlar, TCMB tarafından döviz rezervlerinin bir parçası olarak tutulmaktadır. Rezerv yönetimi politikası kapsamında son yıllarda TCMB tarafından altın alım satımı yapılmamaktadır. Uluslararası standartta olmayan altınlar, uluslararası standarttaki külçe niteliğine sahip olmayıp, darphane tarafından eritilerek 0,91666 ayarına getirilen altınlardır. Söz konusu altınların bir kısmı TCMB’ye, bir kısmı da Hazine’ye aittir ve tamamı TCMB kasalarında muhafaza edilmektedir.

[ii] Gerçeğe uygun değer, haftanın son iş gününde ve ay sonunda Londra Altın Borsasında saat 10.30 ve saat 15.00’de kote edilen altın fiyatlarının ortalaması ve 1 ons altın = 31,035 gram esası üzerinden hesaplanmakta, bu değerler üzerinden TL’ye çevrilerek Merkez Bankası bilançosunda gösterilmektedir. 

[iii] BIS, merkez bankaları ve diğer kurumların parasal ve finansal istikrarı sağlamak amacıyla aralarındaki işbirliğini artırmak üzere 1930 yılında kurmuş oldukları uluslararası bir organizasyondur. Merkezi, İsviçre’nin Basel kentindedir.



Yorumlar

  1. Hocam bizim MB da farklı ülkelerin altın stoğu mevcut mudur?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Öyle bir şey olması için bir MB'nin swap merkezi olması lazım.

      Sil
    2. Bu konuda yorumunuzu bekliyordum, teşekkürler

      Sil
    3. "İngiltere Merkez Bankası burada iki tarafın da güvendiği bir yeddiemin (trustee) görevi görmüş oluyor."

      Sil
  2. Hocam yazınız her zamanki gibi çok açıklayıcı olmuş.
    Hocam sorum konu dışı olacak ama hedonik fiyat endeksi nedir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Hedonik Konut Fiyat Endeksi (HKFE): Konutların gözlemlenebilen özelliklerine bağlı kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla, hedonik regresyon yöntemi kullanılarak Türkiye genelini temsil etmek üzere oluşturulan fiyat endeksidir.

      Sil
  3. Elinize sağlık sayın hocam ;
    1- 25 milyar tl lik mb altın rezervleri söylediklerinizin tümüne mi karşılık geliyor ?
    2- ayrıca 2013 yılında altın ihracatında dünyada 1. Sırada oluşumuzu nasıl değerlendiriyorsunuz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      1.Hesap şöyle:
      1 ons altın = 1.323 USD (23.04.2018)
      1 ons = 31,035 gram
      1.323 USD / 31.035 = 42,63 USD/Gram
      42,63 x 1.000.000 = 42.630.000 USD / Ton
      42.630.000 USD x 568 Ton = 24.2 milyar USD.
      Demek ki 2017 sonundan bu yana biraz daha altın alınmış.

      2.Ben altın karşılığında petrol doğal gaz aldığımızı düşünüyorum. Yani bu gerçek bir ihracat değil. Altın verip petrol veya doğal gaz aldığımızda ithalat kadar ihracat yapmış görünüyoruz.

      Sil
    2. Hocam hesabınız yanlış. 2017 yılı sonu 1 ons altın 1345 dolardı. Altının dolar karşısındaki değer değişmesinden dolayı 25 milyar değil de 24.2 milyar dolar çıkıyor.

      Sil
  4. Hocam yaziniz icin cok tesekkur ederim, her zamanki gibi aciklayici-bilgilendirici olmus.

    Size sorum, 2017 yilinda MB odemeler dengesine giren altin ihracati ve ithalati rakamlari neden onceki yillara gore cok buyuk farklilik gosteriyor? Ugur Gurses bir yazisinda bu konuya deginmisti ama ana nedeni belirtmemisti. Sizin acik sozlulugunuze binaen soruyorum, bir ulke baska bir ulkeden kulce kulce altini neden ithal edip ayni ulkeye geri ihrac eder?

    Saygilarimla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Ben bunun bir ihracat olmadığını altını dolar yerine kullanarak petrol ve doğal gaz aldığımızı düşünüyorum. Altınla alınca altın da ihraç edilmiş gibi oluyor ve böylece açık azalıyor.

      Sil
    2. hocam merhaba. Ugur Gurses'in yazisinda verdigi bilgiye gore sadece 4,9 milyar dolarlik kulce altini Birlesik Arap Emirliklerinden ithal etmisiz, yine sadece onlara 5,4 milyar dolarlik kulce altin ihrac etmisiz. Bu gercekten garip degil mi? Baska ulkelerden kulce alip ilgili ulkeye odeme karsiligi ihrac etsek yine biraz mantikli olur, ama bu hesap pek mantikli gelmiyor.

      yazinin tamami su linkte: http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/ugur-gurses/turkiyenin-hesabi-karisik-altin-defteri-40728798

      Saygilarimla

      Sil
  5. Peki diğer ülkelerin ingiltere de tuttuklari altin mevcudu nedir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bizimkini bile zor öğreniyoruz onları hiç öğrenemeyiz.

      Sil
    2. Merhaba Hocam, degerli yaziniz icin cok tesekkurler.
      Asagidaki linkler belki ise yarar, birinci linkteki 4. tablo, ulkelere gore Ingiltere'deki(Bank of England) altin rezervlerini gosteriyor.

      Link1: 4. Tablo, Ingiltere Merkez Bankasi rezervleri
      https://www.bullionstar.com/blogs/ronan-manly/central-bank-gold-at-the-bank-of-england/

      Link2: Her ulkenin toplam altin sahipligini gosteren bir Excel var. Once siteye uye olmak gerekiyor. (Kolayca uye olunuyor, uye olup baktim, Turkiye 11. sirada)
      https://www.gold.org/data/gold-reserves

      Link3: Eger yukaridaki siteye uye olmakla ugrasmak istemez iseniz, daha az sayida ulkenin listelendigi asagidaki link ise yarayabilir. (Bu da toplam altin rezervlerini gosteriyor, sadece Bank of England degil!)
      http://uk.businessinsider.com/countries-with-the-biggest-gold-reserves-2016-8/#11-turkey-7


      Sil
  6. Hocam elinize sağlık. Altınların ülkemize taşınmasının sebebi gelmekte olan küresel finans krize karşı tedbirdir. Zira sorumsuzca basılmakta olan Dolar güven kaybetmektedir. Aynı şekilde çin ve Rusya da altın rezervlerini arttırma yoluna gitmektedirler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. ABD Dolarları geri çektiği için aslında Doların değer kazanması lazım ama Trump sayesinde bu olmuyor.

      Sil
    2. Hocam,Trump ne yapiyorda dolarin deger kazanmasini engelliyor.Bu konu arz talebe bagli degilmmi

      Sil
  7. Hocam,bu altınlara karşılık İngiltere MB’ndan dolar ya da Euro takas edebiliyormuyuz peki?Sterlini nerede bu kadar çok kullanıyoruz ki Fed’de rezerv tutuluyorken bile daha çok altın gönderilmiş.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Altınla dilediğiniz dövizi swap edebiliyorsunuz.

      Sil
  8. Hocam selamlar,
    bir süredir yazılarınızı takip ediyorum.
    İşin aslı sıkça bu soruya maruz kalmış olma ihtimalinizi düşünerek biraz da çekinerek soruyorum.
    Bir süre önce dolar almıştım ve kar-zarar dengem düzeldi diyebilirim.
    25 Nisanda PPk toplantısı yapılacak; Malum, eğer faizler arttırılırsa, artış kuvvetine göre dolarda düşüş yaşanacak.
    Eğer yapılmazsa muhtemelen daha da kuvvetlenecek.
    Yarın kritik gün ve benim için sizin görüşleriniz çok önemli.
    Yarın dolarda kalıp kalmamaya karar vereceğim.
    Sizin görüşlerinizi öğrenmek mümkün müdür?
    Teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Açıkçası ne yapacaklarını da bilmiyorum. Sadece faizi artırmaları gerektiğini biliyorum. Ama üzerlerinde farklı baskılar olduğu için ne yapabilecekleri konusunda bir fikrim yok.

      Sil
    2. Eger Faiz oranlari yükselirse Eeyy Faiz lobisi. Eeeyy fetöcü CHP zihniyeti .. Bize faizi yükseltemeyeceksiniz.. naralari ne olacak.

      Sil
  9. ppkda en az 0,75 baz puanlik artis yapilmali glpde
    politika faizinde de 0,25lik artis olmali
    aksi halde dolar atak yapabilecek gorunen o ki siyasette tansiyon yuksek belirsizlik artmis durumda bi referandum oncesi gibi gecen seneki kosullar yok
    ayrica merkez bankasi faizleri arttirmazsa artamis petrolle birlikte doviz etkili maliyet kaynakli enflasyon hasebiyle %15li rakamlari rahat gorebiliriz diye dusunuyorum.yine diyorum ocak 2017deki ocak 2014deki kosullar yok! o donem petrol emtialar yuksek degildi siyasi belirsizlik yoktu iki donemde de secim arefesi olmasina ragmen bu kadar belirsiz ortam yoktu.Ona ragmen merkez bankasi faiz arttirarak riskleri bertaraf etti. suanda yapmasi gereken faiz arttirarak riskleri bertaraf etmesidir bunun yoluda en az 0,75 artistir.

    YanıtlaSil
  10. Hocam Cumhurbaşkanı altınla borçlanalım derken altının dolar ile alındığını bilmiyor mu gerçekten?Bunun mantıklı bir açıklaması bar mı?

    YanıtlaSil
  11. Hocam iyi çalışmalar. Yurt içi yerleşiklerin,çeşitli kamu ya da özel bankalarda açtırdığı altın mevduat hesapları da bu rezervlerin içinde bulunuyor mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yok bunlar MB, Hazine ve bankaların altınları.

      Sil
    2. Zorunlu karsilik tutari bu rezervlerin icinde bulunuyor. Zaten bankalarin da cogunlukla fiziksel altin tuttuklarini sanmiyorum, onlar da buyuk ihtimalle gene Londra'daki ETF'lerden kagit aliyorlardir altin mevduati karsiligi. Cunku altinin alinip, satildigi yer orasi, verdikleri fiyatlar kapali carsi fiyatlari degil, global fiyatlar.

      Sil
  12. Hocam merhabalar. Reza zarrab davasından olası bir ceza çıkması halinde amerika ingilteredeki altınların bir bölümüne el koyma hakkına sahip midir yoksa türkiyenin cezayı ödemeyip sonuçlarına katlanma özgürlüğü var mıdır ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cezayı ödeyince el koyma filan söz konusu olmaz. Tabii ceza çıkıp çıkmayacağını da bilmiyoruz.

      Sil
    2. El koyma senaryosunu cezayı ödemediği durum için söylemiştim.

      Sil
    3. Reza zarrap davasi diye bir dava kalmadi. Atilla davasi olarak degistirildi. Reza su anda özgürlügün tadini cikariyor.

      Bu davadan bir sey cikmayacak. Ceza da yok.. Cezayi yine Türk milleti ödeyecek. usul usul.. zamana yayilarak. kokusu da 10 yil sonra cikar artik. Atilla ABD nin elinde rehin, Papaz ve Büyükelcilik calisani da Türkiyenin elinde. Secim karari verildi her iki taraf da davanin kararini erteledi.

      Böyle bir davada ABD,secimlerde AKP ye calisacak. Elindeki tek koz bu. Altlarda ne pazarliklar var bilinmez. 3-5 yil sonra ciktiginda birileri yine At ile üsküdari gecmis olacak... Atilla davasi AKP nin yumusak karni. Suriye, Ege, Kibris, Akdeniz.. tavizleri iyi takip edin. tabii ki muhtesem milli medyamizin algi operasyonu gözlügü ile degil.

      Not.. secime Kadar Pensilvanyadaki Fetö ile ilgili AKP lehine sürprizler yasanirsa kimse sasirmasin.

      Sil
    4. Atilla rehin mi ??? ABD Almanya neden güçlü çünkü bu ülkelerde anayasa var bağımsız yargiclar var 3 . Dünya ülkelerindeki gibi yargı yürütme ve yasama tek adama bagli değil.Onun için Trump ,atillayi zarrabi tutuklayıp rehin alin deme haddine sahip değil pazsrlik meselesi yapmaya yetkili değil.adalet mülkün temelidir Hz Ömer'in bu sozu hiçbir islam ülkesinde geçerli değil ne acıdır ki beğenmedimiz batili devletlerde gecerli.batili devletler ysrgilari bagimsiz olduğu için güçlü.

      Sil
    5. Bana kalirsa Tayyip Erdogan'in burokrasiden sikayet etmesinin sebebi Hakan Atilla davasi sonrasi gelismelerdir. Artik hicbir burokrat her an emir verenler tarafindan satilabilecegini gordugu icin yazili cizili bir sey gormeden is yapmiyor. Eskiden korunabilecegine aldananlar gerek FETO davalariyla yurt icinde gerek Hakan Atilla davasiyla yurt disinda bu iktidarin guvenilmez oldugunu gorduler. Bugun ak denilen yarin kara oluyor. 17-25 aralikta siyasiler gormustu her an satilabileceklerini simdi burokratlar da eli ayagi cekti. Iktidarin umudu simdi siyolardan, 'is adamlarindan' vali, mustesar yapip beraber is yaptiklari ile 'calismak'. Onlarin kayis yakmasi da cok uzun surmez sayet gerceklesirse.

      Birileri zengin olacak diye 'devlet terbiyesi' yuzunden 10 yil yatmak acinacak bir durumdur.

      Sil
  13. Hocam Türkiye ABD de olan altınları tamamını geri çekti herkes zarrab davası sebebi ile olduğunu ve gelebilecek cezaya karşı yada yaptırımlara karşı böyle bir geri çekme olduğu düşüncesinde hem fikir.
    Fakat almanyada ABDde olan altınlarını şubat 2017 de geri istedi ve 2020 yılına kadar geri çekme tamamlanmış olacak dedi. En son Almanya Fransadaki tüm altın stoklarını geri çekmesi ve ABD de olan altınların geri alınması olayı ticaret savaşları içindeki yeri nedir. Bildiğimiz gibi ABD karşılıksız para basan ülke ve karşılığını göstermek zorunda değil ve 2000 yılından sonra bol miktarda piyasaya sürdüğü para var bu paraların karşılığı tabiki altın değil. Uluslararası ticarete konu olan paralar ve karşılıkları konusunda altın tekrar tek belirleyici ve tüm ülkelerin buna uyması gerekliliği olabilirmi sizce.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Olmaz, dünya artık o kadar küçülemez. Altın standardı kalktıktan sonra dünya GSYH'si 2 kat arttı. Bunu tersine çevirmek düşünülemez.

      Sil
    2. De-facto altin standarti var zaten. Altin para bilirimleri arasindaki denge gorevini goruyor.

      Sil
    3. Bence altın standardı gelir ve varlık transferi sırasında hantallık yaratıyordu. Altın standardı olsaydı altına göre mal ve hizmetlerde hızlı devalüasyon yaşanır, varlıklarda ise fiyatın (altın arzı ve toplam varlık ilişkisi) az çok sabit olması beklenebilir. Şu anki sistemde piyasaya karşılıksız kredi (para) verilerek bol avans ve yüksek rakamlar oluşturuldu, gelir ve varlık hızla sınırlı bir grupta toplandı. Ne altın standardı, nede mevcut para sistemi olanı geri çeviremez. Dünya ultra zenginler ve zavallılar olarak hızla ikiye ayrılıyor, orta sınıf yok oluyor. Altın standardı olsaydı bu ayrışım bu kadar hızlı gerçekleşemeyebileceğini düşünüyorum.

      Sil
  14. vaktinizi de almak istemiyorum ama
    hazır sizden cevap almışken şunu da sorayım istedim.
    25 nisanda arttırım yapsalar bile sonbaharda tekrar yukarı yönlü
    bir ivme alacak sanırım.
    hele ki herhangi bir ekonomik paket açıklanmamışken..
    en son IMF'nin tablodaki öngörülerini de hatırlayarak sormak istedim.
    sene sonu için dolar konusunda bir öngörünüz var mı?
    henüz erken ve çok sayıda değişken var ama
    siz bize kıyasla fazlasıyla konuya hakimsiniz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. ustadim, cari acigi son derece yuksek ve kaliteli sekilde karsilanmayan enflasyonu yukselen trende girmis olan ve en flasyonu yuksek olan diger rakip ulkelere kiyasla ve euro ve dollar gibi uluslarasi dovize sahip ulklerle arasinda enflasyon farki olan bir ulkede doviz artar. Bu doga kanunu gibi bir sey fizik kanunu gibi...
      Bir de bizim farkli risklerimiz var en basta tasarruf yatirim acigimiz var bu acigi disaridan borclanarak ya da kaydi ucuz para basarak KGFlerle besliyoruz bu da faizin ve dovizin artmasi demek.
      Yil sonuna dogru dolarin 5TL ustu rakamlari gorme olasiligi yuksek diye dusunuyorum.bu blogda bazi hesaplamalar yapmistim o hesaplamalarin arkasindayim 5 uzeri bir rakam yil sonu olmasa da onumuzdeki sene baslarinda gorulmesi muhtemel.
      Ancak ciddi bir ekonomik program olur merkez bankasi arac ve teknik bagimsizliga kavusur o zaman dovizde stabilizayon olusabilir. Su an oyle goruluyor ki ki oyle zaten secim sathina girdik bu satih da oyle 24 haziranda bitecege benzemiyor bunun ikinci turu var ittifaki var koalisyon surecleri var vsler vsleri var kisaca eylul sonuna kadar en iyi ihtmalle secim atmosferinde yasayacagiz.malum sonucta sadece 2014de oldugu gibi 2017de oldugu gibi tek secim yek secim yok..... meclis secimleri de var mecslis cogunlugu cumhurbaskanligi kim tartismalariyla turlarla bu surec uzar.

      uzun sozun kisasi 2018 kaybedilmis bir yildir
      (hocam bu soze katilir misiniz)

      Sil
    2. Bu kadar değişken bir ortamda böyle bir tahminle sizi yanıltmak istemem çünkü ben de yılsonu kur tahminlerimi neredeyse her hafta yenilemek durumunda oluyorum.

      Sil
  15. Elinize sağlık yazılarınızı zevkle okuyorum. Bilgilendirmeniz önemli malum ortalık cahil kaynarken, abuk sabuk varlık vergisi söylentileri varken, sağolun.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ortalığın cahil kaynadığı doğru da, varlık vergisi söylentilerinin abuk sabuk olduğundan çok emin olmayın. Seçim sonrası emekli maaşlarının, memur maaşlarının düşürüleceği de söyleniyor ve ekonominin durumuna bakıldığında bunların hepsi olasılık dahilinde, bir KHK ile de yapılabilir. Bahane ise hazır: Dış mihraklara karşı yeni bir istiklâl savaşı veriyoruz, söz konusu olan vatansa gerisi teferruattır !...

      Sil
    2. Her yer demokrasi, milli, hukuk, vs. kulağa hoş gelen ne varsa bol bol olacak ama sonunda her şeyin sahibi kim/kimler olacak bilin bakalım.

      Sil
  16. Guncel haber:
    https://tr.sputniknews.com/columnists/201804231033147832-turkiye-abd-altin-rezerv-ingiltere-fed-zarrab-yaptirim/

    YanıtlaSil
  17. Emeğinize sağlık

    YanıtlaSil
  18. Hocam konu dışı ama bu kur nolur sizce

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yükselir..

      Sil
    2. 1 doların 1.8 tl olduğu günleri görebilecek miyiz tekrar?

      Sil
    3. Dolarin 1.8 TL oldugu gunleri gorebilecegiz. Bu gunler adim adim yaklasiyor zaten. Enflasyon ve kur artisi ile dolar fiyati artar. Hukumet serbest kambiyo rejimine son verir. Dolar karaborsaya duser fiyari 1800 TL'ye cikar. TL'den 3 sifir daha atilmak zoruda kalinir (Ekononomide basari olarak soylenebilecek birsey kalmamistir, yeni hikaye lazimdir). Dolar 1.8 TL olur. Bu kadar da olmaz mi diyorsun? Acaba? Secimde bukunki ekip yeniden kazanirsa gidisatin bugunkunden daha iyi olmasi icin bir sebep var mi? Varacagi yer bu yukarida yazdiklarim olacak, bekle gor.

      Sil
  19. Hocam sizce şuan ekonominin durumu uluslararası sorunlardan dolayi mi dıs guclerin etkisi mi yoksa ekonomimi kötü sizce bu ekonomideki dalgalanmalar neye bağli hocam..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İkisi de ama ikincisi daha ağırlıklı.

      Sil
    2. http://www.mahfiegilmez.com/2018/04/tldeki-deger-kaybnn-ne-kadar-dsardan-ne.html?m=1

      Bu yazıyı okumanı tavsiye ederim. Herşey ortada.

      Sil
  20. Sayın hocam emeginize saygilar.
    Bankada ki altın hesabının fiziki altın almaya göre riski nedir? Altında asiri bir şekilde yükselme yasansa o günün değerlerine göre.Banka hesap sahibine ödeme yapamada sorun yaşanırmı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaşanmaması lazım. Aynı şey bankadaki para için de geçerli.

      Sil
  21. Hocam, piyasada bir devaluasyon lafıdır gidiyor. Dalgalı kurda devaluasyon olmayacağını defalarca yazdınız, ben bile öğrendim artık :). O zaman bu devaluasyon söylentileri nedir, sizin bilginiz var mı? Sabit kura geçmek için ortam mı hazırlanıyor bu şekilde?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cahillikten öte bir anlamı yok. Devalüasyon her an her saniye otomatik olarak oluyor zaten. Dalgalı kur bu demektir.

      Sil
    2. Devaluasyon milli para söylemleriyle belli oldu. Bu arada sert devaluasyon sonucu dalgalı kurda negatif yönde ciddi kırılmalar görülebilir.

      Sil
  22. hocam siz fed deki altınlari sıfırlama işlemini sebep,sonuc olarak nasıl yorumluyorsunuz??

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dava sonuçlarından kaçınma olarak görüyorum.

      Sil
  23. Hocam, Engin deneyim ve birikiminizi bizimle anlayabileceğimiz lisan ve seviyede paylaşmanız takdire şayan. Teşekkürler Allah sağlık afiyet versin, sevgiler saygılar. Müteşekkirim

    YanıtlaSil
  24. merhaba hocam,
    emisyonu milli gelire orani %2 olan türkiyede talep enflasyonu olması mümkün müdür?

    YanıtlaSil
  25. Hocam, rusya, çin, iran, türkiye para transfer aracı olarak altını kullanabilirler mi? Altın en global para birimi değil mi?

    YanıtlaSil
  26. Rusya ve Çin altın üreticisi ama Türkiye ve Iran altını Dolarla satın alıyor. Bu durumda bizim açımızdan değişen bir şey olmaz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam altının ons fiyatı nasıl belirleniyor ya da pariteler çok merak ediyorum cevaplarsanız sevinirim

      Sil
    2. Adsiz 00:01, altin fiyati kendiliginden arz talebe gore belirleniyor. Londra altin borsasi gibi buyuk borsalarda birileri su kadar satiyorum diyor, birileri su kadar veriyorum diyor satan da kabul ediyor ya da satmiyor. Buna spot yani anlik piyasa da deniyor. Boylelikle fiyati olusmus oluyor. Londradaki altinla baska yerlerdeki altin birebir ayni oldugu icin de fiyati her yerde ayni oluyor.

      Londra altin borsasinda senede 170bin ton altin alinip satiliyor. Bu altin insanlik tarihinde maden olarak cikartilmis tum altin miktarindan daha fazla. Londra altin borsasi dunyadaki tek altin borsasi degil, talebin fazlaligini ve arzin sinirliligini siz hesap edin.

      Sil
  27. BAE’den yapılan altın ithalat ve ihracatı altın leasingi olabilir mi ve döviz swapı yapılıp rezervleri leasing süresince arttırmakta kullanılabilir mi, işlem ödemeler dengesi hesabında bilanço dışı yerine ithalat ihracat gibi muhasebeleştirilebir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bilmiyorum ve ne yazık ki bunu açıklayan da yok.

      Sil
  28. Hocam enflasyonun yüksek olmasi altının az olması mi

    YanıtlaSil
  29. Hocam, selamlar. Erdoğan'ın "Erken seçim kararı bir depreme hazırlık faaliyetidir" cümlesinden ne anlıyorsunuz? Seçimden sonra tıpkı İran'ın yaptığı gibi dolar kurunu sabitleme ihtimali nedir? Döviz birikimimizi bankada mı tutalım yoksa yastık altında mı saklayalım? Teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir defa daha yazayim.. Altin al kardesim. Konut balonu patladiktan sonra TL ye cevir Bugünkü fiyatlardan %50 daha ucuza istedigin konutu al güle güle otur. Geriye kalan parayi da faize yatir. Dolarmis, Euroymus. riske girmeye gerek var mi? Altin en güvenilir Liman. Baska birsey demiyorum.

      Sil
    2. Ben bu konuda bir şey diyemem çünkü sizden fazla bilgim yok.

      Sil
    3. @Mahfi Eğilmez Teşekkür ederim Hocam!

      @Adsız 24 Nisan 2018 09:43 Üzerine bastınız, tebrik ederim. Birikimim, TOKİ'den bir ev alabilmek için. Konut balonu var ise ve o balon patlar ise de TOKİ konut fiyatlarında pek bir değişim olacağını sanmıyorum.

      Sil
  30. Merhabalar,
    Hocam neden faizi artırmaları gerektiğini kısaca söyleyebilir misiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Enflasyonu ve onu artıran kuru düşürmek için.

      Sil
  31. Hocam bu yaşar okuyanın dediği varlık vergisi nedir?

    http://www.yurtgazetesi.com.tr/m/gundem/eski-bakan-canli-yayinda-agladi-h88925.html

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Varlık vergisi 1942 yılında çıkarılan bir kanunla zenginlerden alınan bir vergidir. Daha çok gayrı müslimlerden alınmıştır.

      Sil
  32. Hocam,Son çıkan kitabınız 'Değişim Sürecinde Türkiye' Mallof' D&R'da kalmamış az mı geldi acaba?

    YanıtlaSil
  33. Hocam selamlar, elinize sağlık. Müsaadenizle aşağıda birkaç tane sorum olacak:

    1- Yukarıda bir arkadaş da bahsetmiş, Uğur Gürses'e göre ihraç edilen altın petrole ve doğal gaza gitmiyor. Aksine Dubai'ye ihraç ediliyor, sonrasında ithal ediliyor. İlginç değil mi sizce de? Reza Zarrab'ın ABD'de tutuklanmasının ardından Dubai üzerinden İran ile böyle bir alım-satım işlemi yapıldığına yönelik senaryolar da söz konusu. İlaveten Uğur Gürses bir de Türkiye'nin altın takas merkezi olması yönünde adımlar attığına yönelik belirlemeleri mevcut. Hatta bu nedenle cumhurbaşkanı altını kullanın diye öneriyor ve Nihat Zeybekçi'nin sanayi komisyonundaki "Biz, Türkiye olarak bir rezerv tutulan bir merkez hâline gelmek istiyoruz(...)" açıklamasına denk geliyoruz.

    ilgili yazıya buradan: http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/ugur-gurses/altin-defterindeki-sis-aralaniyor-40807231

    2- Sanal para gibi, bankaların kasasında da sanal altın bulunuyor mu? Yani ben şimdi 1 gram altın alsam, banka gidip 1 gram altını almak zorunda mı kalıyor? Yoksa sanal para gibi öyle benim hesapta bunu sanal olarak bulunabiliyor mu? Sanal olarak yaratmıyorsa nereden gidip alıyor ve kasasına nasıl taşıyor? Sanal olarak yaratıyorsa bu her bankanın altın yaratması demek olur ve sistemi yanıltmaz mı? Aynı sorular DTH'lar için de geçerli mi?

    3- Cumhurbaşkanının elinden ödül alan iş insanı tanıdıklarım var. Onlar bile artık ekonominin çok kötü olduğunu belirtiyorlar. Hatta yine onlara göre, CB'nin, geçtiğimiz günlerde 'parasını yurtdışına kaçıranlar var' şeklindeki açıklamasında bahsedilen para dahi Murat Ülker'in yurtdışına kaçırdığı paralarmış ve dünya çapında bir şirketi almasını istemiş fakat almamış ve bu yüzden küsmüşler. Onun haricinde çok büyük şirketler borç yapılandırıyorlar ve aslında bu şirketlerin de paralarını yurtdışına kaçırmalarından dolayı borç ödeyemeyecek duruma geldikleri söyleniyor. Peki önümüzde nasıl bir korkunçlu senaryo olabilir ki insanlar böyle para kaçırıyor? (benim görebildiğim tek senaryo bankalardaki DTH'ların zorunlu olarak TL'ye çevrilmesi senaryosu, ki buna Türkiye'nin intiharı olur diye cevap vermiştiniz yanlış hatırlamıyorsam)

    4- Hazine müsteşarı olmanızın akabinde, uygulanan politikaları beğenmediğiniz için 'toplantıya gidiyorum' diyerek ayrıldınız ve kimse geri dönmeyeceğinizi bilmiyordu. Bu ilkeli davranışa ben günlük tabirle 'delikanlılık' diyorum. NTV'deki geri sayım programınızda bu delikanlılığı sergileyebiliyor musunuz sizce? Çünkü NTV'nin yayın politikasını hepimiz biliyoruz. E pek tabii sizi de tanıyoruz. Ben eminim ki bazı problemleriniz de vardır. Hükümetin yanlış ekonomi patikasına karşı fikirlerinizi geri sayım'da söylerken zorlandığınızı da düşünüyorum ve görüyorum, çünkü çok önlemli ve dikkatli bir şekilde bu fikirlerinizi beyan ettiğinizi düşünüyorum. Hele ki şu Başakşehir muhabbetinden sonra? (Başakşehir'in de CB tarafından arka çıkıldığını hatırlatalım). Ufukta NTV'den ayrılma ihtimaliniz olur mu?

    5- Son olarak yeni kitabınızı size nasıl imzalatabiliriz?

    Çok uzun oldu, affedin.

    Ailecek severek okuyoruz, izliyoruz.

    Selamlar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 200 milyar dolar DTH için MB bankasında % 10 gibi karşılık olarak tutulan dövizler dışında Türkiye de döviz var mı. DTH ların %90 ı dövize referanslanmış TL değil mi. Eğer öyleyse DTH lar liraya çevrilerek, Tl nin değer kaybına uğramasına (enflasyona) sebep olan politikalar sonunda zarara uğramak istemeyenlerin elinden kalkan alınmış olur.

      Sil
    2. (1) Maalesef bu konuda kimse net bir şey bilmiyor ve yine maalesef devlet de ne yapıldığını açıklamıyor. Yani bu konuda şeffaflık yok.
      (2) Büyük ölçüde bunlar sanal.
      (3) Evet böyle bir şey 1 yılda 235 milyar Dolar dış kaynak bulması gereken Türkiye için intihar olur. Bu olay Varlık Vergisinden çok daha kötü sonuçlar doğurur.
      (4) Bunu bilmiyorum. Ama ben kendi blogumda kendi görüşlerimi özgürce anlatıyorum. Burası benim blogum ama orası benim ekranım değil.
      (5) Bir imza günü yaparız belki.
      Teşekkür ederim.

      Sil
  34. Hocam benim sorum biraz utopik olacak ama gulmezseniz şunu sormak istiyorum: Diyelim ki Turkiye'de bir bankada veya benzeri bir yerde fiktif bir TL hesabi yaratıldi ve TL'ler USD'ye cevrildi, sonra da bu hesaptan yurtdisinda bir bankaya swift yapildi. Hesap yetkilisi gonderilen parayi USD olarak bankadan nakit cekti. Bu islem teorik olarak yapilamaz mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bunu yapabilmek için ABD'deki bankada o kadar hesabınız olması lazım. Onlar sanal değil.

      Sil
    2. Kendi bankamdan yurtdisindaki bankadaki hesabima usd gonderince zaten hesapta para olusmadi mi? Disaridaki bankanin Türkiye'de bu usd'in tl karsiliginin olup olmadigini bilme sansi var mi?

      Sil
    3. Teorik olarak yaptığınız bu işlem ülke ekonomisine bir faydası yok zararı var.

      Yurtdışına gönderdiğiniz usdler yoktan yarattığınız değil cari açık veren bir ülke olduğumuz için borç karşılığında aldığımız usdler. Borcun vadesi geldiğinde ne yapacaksınız?

      Bizde borç çok, bu kadar talep yaratırsanız TL den USD ye, kur artar biliyorsunuz. Bir noktada elinizde TL de kalmaz ya da çok az USD alabilir hale gelirsiniz tabi ekonomi diye bir şey kalırsa.

      Sizi yanlış anlamadıysam, şu açıdan da düşünün, yerel bir para ile sorun yaratmadan istediğiniz kadar döviz yaratılabilseydi bu yöntem herkez tarafından uygulanıyor olurdu. Cari açık diye bir sorun kalmazdı, döviz borçları önemsenmezdi. İyi ekonomi kötü ekonominin de bir anlamı kalmazdı.

      Sil
    4. Vostro ve Nostro hesaplar var..sizin bankanin abd bankadinda de abd nin de sizde hesabı var..

      Sil
  35. Hocam OHAL kaldırılırsa Şirketler İflas açıklayabilirler doğrumu?
    Hükümet değişir ve gerçek verileri açıklarlarsa KUR artar yaklaşık 5 TL civarını bulur ABD faiz artırımları ve seçimin ikinci tura kalması yatırımların beklemeye alındığı ve belirsizliğin yaz sonuna kadar uzadığı süreçte 4,5 TL ile 5 TL normal değer kabul görür ve sonuç olarak ekonomi alanın elinde patlamış bomba olur. Çok fazla belirsizliğin içinde Çok az bilinen gerçekler varken sonunu bilemediğimiz ve tahmin edemediğimiz bir zaman dilimine doğru yolculuk yapmaya devam ediyoruz. Hükümet değil sistemi değiştirmekte ayrıca cabası bu işin belirsizliğin emri vakinin sonucu ciddi KAOS ortamına doğru gidiliyor ve itiliyor. Gözle görünen tek gerçek şuan hükümet ciddi çıkmazın içinde ve bunu aşamadıklarıda ortada. yani yeni politika yapıcılar ve siyasete yön verecekleri bekleyen bir türkiye gerçeği ile geleceğe dönük ekonomik tahmin yapmak yanlış olur.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Öyleymiş ben de bu mevzuatı o kadar bilmiyorum.
      Belki bu dedikleriniz olur ama gerçekler de sonsuza kadar saklanamaz.

      Sil
    2. Şirketler iflas açıklayabiliyor, iflas erteleme başvurusu yapamıyor.

      Sil
  36. Hocam İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi'nin kurulacak olan İbn-i Sina Üniversitesi'ne bağlanması söz konusu. Öğrenciler ve mezunlar olarak fakültemizin 50 yıllık tarihinin ve marka değerinin yok yere silinmesine tepkiliyiz. Twitter'da sesimizi duyurmamıza yardımcı olur musunuz?
    https://twitter.com/isletmeliler/status/988000696917164032?s=19

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 15 univ.ler kuruluyor gurur duy.yeni fak.yapiliyor aciliyor sevin.oley demeliyiz sukur etmeliyiz

      Sil

    2. Adsız24 Nisan 2018 13:47

      Istikrar OLEY istikrar Sukur

      Sil
    3. Bu tepkide haklısınız. Ama bu ülkede 150 yıllık Maliye Teftiş Kurulu bir kararnameyle kapatıldı da kimsenin gıkı çıkmadı.

      Sil
    4. http://www.radikal.com.tr/yazarlar/mahfi-egilmez/maliye-teftis-kurulu-kapatilmalidir-878333/

      Sil
    5. Hocam 10 yil once siz yazmissiniz iste, hukumet de sizin istediginizi yapmis :)

      Sil
    6. Mahfi egilmez guzel bir ironi yapmis bende gercekten boyle birsey soyledigini dusunmustum

      Sil
  37. Degerli Hocam Yeni Kitabınız Hayirli Olsun hemen bugun alacagim

    YanıtlaSil
  38. Mazot zammı çiftçiyi karasabana geri döndürdü

    http://www.hurriyet.com.tr/mazot-zammi-ciftciyi-karasabana-geri-dondurdu-40813388

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dua edin karasabana zam gelmedi.

      Sil
    2. Karabasan Istikrar oley ciftlik suruyoruz istikrar oley

      Sil
    3. istikrar sursun ciftci saban sursun turkiye buyusun.

      Sil
    4. Karabasan bedava zaten, 16 yildir yasiyoruz bunu.

      Sil
    5. Boyle derler, secimde oy verirler, cok kafaya takmayin. Bu arada svihs...

      Sil
  39. Sayın hocam,
    Yazılarınızı büyük ilgi ve zevkle okuyorum. Teşekkür ederim.
    Bildiğimiz gibi bazı medya kuruluşları özellikle ekonomi haberlerini taraflı yayınlıyor.
    Tarafsız olarak ekonomiyi takip edebileceğimiz, önerebileceğiniz günlük web siteleri var mı?
    Saygılar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. Tarafsızlık deyince işler karışıyor.

      Sil
  40. Erdoğan'ın bugün ortaya attığı "yerli ve milli para" sözü ve son zamanlarda altınla ilgili gelişen olaylar, altın standardına geri dönüş olarak algılanabilir mi? Altın standardına dönüş mümkün müdür? Altın standardına dönüşün muhtemel sonuçları neler olabilir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir aklıevvel Venezuella'nın yeni dolaşıma soktuğu Petro gibi digital bir para birimi akıl etmiş olabilir. İsmi Reco olabilir meselâ....

      Sil
    2. Altını Dolarla ithal eden bir ülkenin altın standardına dönmesi ile TL yerine Dolar kullanacağım demesi arasında fark yoktur.

      Sil
    3. Cumhuriyet Altin'i hali hazirda gecerli bir paradir. Milli'dir de yerlidir de. Kanunlarla da resmi madeni paradir (legal tender). Kullanmak isteyen kullanabilir, ama kotu para iyi parayi kovdugu icin piyasada kullanilmiyor.

      Yok sayet TL'nin altin karsiligi olmasi ise bahsedilen... Neyin ne oldugunu azicik bilen birisi boyle bir seyden bahsetmez, simyada ilerlediysek bilemiyorum tabi.

      Sil
    4. Yabanci para borcum cok, alacagim az iken TL'nin karsisina ne koyarsak koyalim sonuc degismez ki. Karsidaki para biriminin degerini biz belirleyemeyiz aslinda, bizim ustunde duracagimiz sey kendi para birimimiz. Baska turlusu mumkun mu?

      Sil
    5. Uzun un her lafina bakmayin, o bile ne dedigini bilmiyor. Etrafindakiler de he yav he he deyip geciyorlar, kimsenin umurunda degil dedikleri.

      Sil
  41. DW TÜRKÇE’den Aram Ekin Duran’a konuşan TÜRKONFED Başkanı Tarkan Kadooğlu, “Şu anda firmaların çoğunda çok ciddi kur zararı var. Bilançolar zarar yazıyor. Bu durum sürdürülebilir değil. Son bir ayda TL’de yaşanan yüzde 8 civarında değer kaybı, ne yazık ki Türkiye’nin siyasi huzursuzluğundan kaynaklanan bir durum” diye konuştu.

    YanıtlaSil
  42. Hocam peki dolar kurunu düşürmek için swap işlemiyle altın karşılığı dolar alıp ülke içerisinde dövizi yaygınlaştırma politikası izlenirse nasıl olur ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sonra vadesi dolunca o dolarları iade etmek gerekiyor.

      Sil
  43. Hocam bizim ekonomimiz cok dalgalı faizler artarsa doları frenleriz diyorsunuz bu ne kadar surer, yani frenleme faizler artarsa

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Uzun sürmez. Çünkü asıl olan o dalgaların nedenini bulup onları çözmek.

      Sil
  44. Hocam bir ticaret bankasının sahip olduğu altınlara nereden bakabiliriz? Bilançoya baktım da göremedim

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Finansal tablolarında bir yerde açıklamalarda vs gösterilmesi lazım. Faaliyet raporunda veya denetim raporunda olmalı.

      Sil
    2. Adsiz, altinlari nerede tuttuklarini da ogrenmek ister misin? Senin niyetin biraz bozuk galiba. Tunel filan?

      Sil
  45. Hocam merhaba, konudan bağımsız olarak kafam biraz karıştı. Makroekonomi derslerinde bahsi geçen, klasik görüşün öne sürdüğü uzun dönem çıktı seviyesi nedir? Ulaşılabilir bir yer midir? Ütopik bir düşünce midir? Çıktının sabit kalacağı zamanı görmeye insan ömrü yeter mi? Ve bu soruların ışığında, aslında 'sürekli' bir kısa dönemin içinde değil miyiz? Bu kısa dönemden çıkış nasıl oluyor da uzun döneme geçiyoruz..? (Kitaplarınızı ve blogunuzu ilgiyle takip ediyorum, size saygım sonsuz, teşekkürler)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Uzun dönem genellikle 5 bazen 10 yıl olarak tanımlanıyor. Ama kısa dönemde sürekli başka şeyler olduğu için bu uzun dönem her seferinde yeniden başlıyor ve bir türlü sonuna erişilemiyor gibi düşünmek gerekir.

      Sil
  46. Hocam merhaba iktisat son sınıf öğrencisiyim. Malumunuzdur bölümden çıkanlar genellikle ticarete atılıyor.Bende bir ticari faliyete atılmak istiyorum lakin şuanki piyasada korkuyorum.Yorumlarda sorulmuş bir soru var yıl sonu dolar öngörünüzü sormuş değerli okurlar sizde cevap vermemişsiniz.Lakin affınıza sığınarak rica ediyorum sayın hocam yapacağım iş tamamen dolar bazlı önümüzde seçimler var sadece diyin ki bu sene beklemede kal veya durulacak gibi görüyorsanız diyin ki ticaret yap sıkıntı yok.
    Tekrardan çok teşekkür ediyorum hocam

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Seçimlerin sonucunu ve hemen sonrasında neler yapılacağına ilişkin adımları görmekte yarar olabilir.

      Sil
  47. Mahfi bey

    Siz niye böylesiniz?

    Ülkemizde sizin gibi güvenilir kişilerin siyasette olması gerekirken, siz ısrarla uzak duruyorsunuz!

    Açık konuşayım: Sizi TV'de her izlediğimde güven veren bir yapınız var. Bu nedenle sizi siyasette desteklemeye hazırım, 100.000 imza.

    Ne dersiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim. Burada bir çelişki var. Siyasete girsem güvenilirliğim kaybolur. Ben siyasette olmadığım için güveniyorsunuz.

      Sil
    2. Süper bir fikir

      Sil
  48. Mahfi hocam biraz alengirli soru olucak. Yeni milli gelir serisinde biliyorsunuz baz yılı 2009 ve zincirlenmiş hacim endeksi yani baz yılı sürekli ölçülenden bir önceki yılın dikkate alındığını düşünürsek baz yılı herhangi bir yılın olduğunu varsayarsak büyüme oranlarını etkilemez cümlesi doğru olur mu? Yani baz yılı 2010 olsaydı yine 2010 sonrası büyüme oranları şuankiyle aynı olmaz mıydı ? Neden? İyi akşamlar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Böyle olduğunu öne sürüyorlar. Her ne şekilde olursa olsun 2009 gibi bir yılın baz yılı alınması doğru bir yaklaşım değil. Avrupa Birliği standartlarına göre revizyon yapılıyor. AB ülkeleri 2010 yılını baz almış biz niye 2009'u baz aldık. Bunun yanıtı yok. Öte yandan bir ülkenin GSYH'sı yapılan düzeltmeyle artarsa geçmişe doğru da aynı düzeltmelerle artar. Bu durumda büyüme niçin bu kadar fazla etkileniyor? Bu soruların yanıtını TÜİK verebilmiş değil.

      Sil
  49. Mahfi hocam sorular konu dışı olcak ama yardımcı olabilirseniz sevinirim.
    Ilk olarak Türkiye nasil bir ticaret politikası izlemeli (ihracat teşviki , ithal ikame yada ticaret serbestlestirme bakimindan hangisi daha iyi neden?) diger soru ise ithalat ikamesi ihracat teşviki politikalari birbirini tamamlayan mi yoksa ikame den alternatif politikalar mi dir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Türkiye'nin en azından enerji ithalatını karşılamak için döviz kazanmaya ihtiyacı olduğuna göre ihracata yönelik bir dışticaret politikası izlemeli. Bununla birlikte dünya ile rekabet edebileceği bazı ürünlerde veya sektörlerde kısmi ve geçici bir ithal ikamesi politikası da izlemesinde yarar var. Çünkü buradan çıkacak ürünler sonunda ihracata konu olur.
      Bu iki politika dediğim gibi kullanılırsa birbirini tamamlar. Aksi takdirde birbirine rakip olur.

      Sil
    2. Teşekkürler mahfi hocam

      Sil
    3. Hocam bir sorum daha olacaktı, ticaretin serbestleştirilmesi ve ihracat teşviki ayni anlama gelmeli midir?

      Sil
    4. Hayir ayni anlama gelmez. Ticaret sadece ihracat degil.

      Sil
  50. Ekonomistlerin görevi kapitalizmi açıklamak mı yoksa refah çalışması yapmak mı?Bence çoğunluk yanlış anlıyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kapitalizm sanıldığından çok daha eski bir sistem. 1990'lardan itibaren de artık tam anlamıyla bir dünya sistemi haline gelmiş bulunuyor. Ve artık kavramlar, kurumlar hep onun içinde oluşuyor. Dolayısıyla kapitalizmi açıklamak neredeyse ekonomik, hatta siyasal sitemi açıklamakla eş anlama gelir oldu.

      Sil
    2. Bir de,

      "Kapitalizm, bir ideoloji midir? Hayatın olağan akışı içinde doğan, günümüze kadar gelen bir şey midir?

      Kapitalizmin kurucusu, kurucuları, ideologları kim veya kimler?

      Kapitalizmin tarihi, kurulduğu zaman dilimi belli mi, değil mi?

      John Locke, Adam Smith, John Stuart Mill, Thomas Robert Malthus gibi isimler, kapitalizmin kurucusu, ideoloğu değildir, onlar sadece olan-biteni açıklamaya çalışmış kimselerdir o kadar.

      Kapitalizm, 'kapital' kelimesinden türemiştir. Bu sebeple, dünyadaki 'herkes' kapitalisttir. Çünkü sermayesiz (kapitalsiz) insan yoktur, sermayesiz (kapitalsiz) insan olamaz. 'Herkes, kapitalisttir.'

      Kapitalizm, 'Sosyal Darwinism' ile açıklanır. 'Survival of the fittest' sadece hayvanlar için değil, insanlar için de geçerlidir. Kapitalizmin temeli budur."


      ifadesini de söyleyenler var.

      Siz bir iktisat akademisyeni olarak, bu ifadeyle ilgili ne dersiniz?

      Sil
    3. büyümenin GSYH ile ölçülmesini de sürdürülebilir bulmuyorum kaynaklar sınırlı

      Sil
  51. Yazınızda TCMB'nin altın rezervlerini örneğin İngiltere MB yerine Türkiye'de tutmasının yastık altında tutmaktan farkı olmadığını belirtmişsiniz. Yastık altı benzetmesi BİST'te tutulan altınlar için de geçerli midir? Teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayır değil çünkü MB oradaki altınları da kullanarak işlem yapıyor.

      Sil
  52. TCMB, bir bülten yayınladı:

    http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/duyurular/basin/2018/duy2018-10

    Son paragrafta şu yazıyor:

    "Açıklanacak her türlü yeni verinin ve haberin Kurul’un geleceğe yönelik politika duruşunu değiştirmesine neden olabileceği önemle vurgulanmalıdır."

    Bu ne demek?

    "Ben, özgürüm." mü demek?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayir bu ben ozgurum demek degil. Sadece saray'dan gelen veriye bakilacagi icin patron ne derse o olacak demek.

      Sil
  53. Hocam bugün merkez bankası 75 baz puan faiz arttırdı ama dolarda düşüş olmadı bu sizin tezinize aykırı değil mi doların düşmesi gerekmez mi ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 25 Nisan 2018 16:55'e cevaben: Piyasa, faiz artirimi beklentisini onceden fiyatlamisti, beklenti gerceklesince de o beklentiyi satti, o nedenle de dolar biraz artti. Orta-uzun vadede, Merkez Bankasi, gerektiginde faizleri artiracagi goruntusunu verirse, hatta piyasaya dolar satacagi goruntusunu guclu bir sekilde verirse, dolar en azindan sabit kalabilir veya dusebilir. (Tabii mevcut siyasi ekonomik durumun sabit kalmasi kosuluyla veya daha da kotulesmeyecegi kosuluyla).

      Sil
    2. Tamam da benim bildiğim faiz kısa vadeli bi araçtır uzun vade de etki etmez faizi piyasa fiyatlıyorsa kısa vadede de etkisi yoksa faizi arttırmak saçma demektir

      Sil
    3. Trump'ın Çin'e ve ticarete yaklaşımında son 3 günde yumuşama var. Ayrıca ABD enflasyonu beklenenden biraz hızlı artmaya başladı. Bunun sonucu olarak Dolar prim yapmaya başladı. ABD 10 yıllık tahvil getirisi % 3'ü aştı. Bu koşullarda eğer TCMB faiz artırımı yapmasaydı benim hesabıma göre USD/TL kuru 4,14- 4,15 dolaylarında olacaktı.

      Sil
  54. Mahfi hocam, biz doktor adaylarıyız, ama "iktisat"ı da ciddiye alıyoruz!

    İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi öğrencileri ve bütün akademik kadrosu, üniversitelerin bölünme planlarına karşı direniyor!

    Direnişe siz de destek verir misiniz? Twitter'da paylaşır mısınız?

    (20 sn'lik video)

    https://www.youtube.com/watch?v=2BYm9VHMm5U

    YanıtlaSil
  55. Dolar globalde hızla değer kazanıyor. Eğer bu faiz artışı olmasaydı dolar şu anda 4,15'in üzerinde olurdu. Gene olacak da, bugün değil.....

    YanıtlaSil
  56. Mahfi Hocam, altınları ingiltere merkez bankasında tutmamızın kira getirisi (tıpkı paranın faiz getirisi gibi) var mıdır?

    YanıtlaSil
  57. Prof. Dr. Kaya Erkuş:

    56 yaşındayım, acı çekiyorum!

    30 yılımı bu üniversiteye verdim!

    Tarihimiz elimizden alınıyor!

    Varlığımız elimizden alınıyor!

    Cerrahpaşa'yı kimsenin almasına izin vermeyin!

    https://www.youtube.com/watch?v=RgjVm9ZCGz4

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. aldigin maasa say, bu millet seni maasladi fonladi milletten aldigin maasla millete ve cocuklarina hava attin simdi millettin cocuklari egitim almak istiyor profesor olmk isiyor

      Sil
    2. Adsız 06:00 bilmediğiniz, tanımadığınız insanlar hakkında ön yargılarla yorum yapmayın.

      Sil
    3. Bu ülkenin en büyük sorunu sana ekmek veriyor zihniyetidir. Bu ekmek kimindir durup dururken mi bana ekmek verir.

      Sil
    4. O bir Trol. Tersten puan almaya ve provakasyon yaratmaya calisiyor.

      Sil
  58. Prof Dr Kaya Erkuş nezdinde; üniversite hastanelerindeki saygıdeğer hocalarımıza sesleniyorum. Uzmanlık eğitimini almaya çalışırken; antidepresan bağımlısı olan; 36 saat uyumadan nöbet tutan ve bunu ayda 11-12 kez yaşayan, büyük özverilerle çalışarak çocukluk ve gençliğini yaşayamadan bu kutsal göreve büyük mutluluk ve yüksek idealler ile adım atıp hayal kırıklığı yaşayan asistanların çığlığını duymalarını öneriyorum. Hocalarımız yaşlılıklarında ya da yaşlanmadan önceki hastalıklarında çığlıklarına sebep oldukları ya da seslerini duymazdan geldikleri bu pırlanta değerinde (ama kıymeti bilinmeyen) yetiştiremedikleri, insan yerine koymadıkları bu genç hekimlere gönül rahatlığı ile kendilerini emanet edebilecekler mi? Türkiye'nin en iyi tıp fakültelerinden birinden mezun olup, girdiği ilk TUS sınavında başarılı olup, çok arzu ettiği kalp cerrahisine yerleşip; 2.senesinde istifa etmek zorunda kalan idealist bir hekimin (eskiden) annesi olarak ben de acı çekiyorum. Yakın çevremde 11- 12 uzman hekim adayının asistanlıklarının 1. ya da 2. yılında istifa etmelerinin tanığıyım. Sizler öğrencilerinize sahip çıkın; onlar üniversitelerine sahip çıkarlar. Yeter ki arkalarında durun

    YanıtlaSil
  59. Hocam şu cerrah paşa eylemi yapanlara geçti borun pazarı dermisiniz? Atı alan Üsküdar i geçti, uzun kendisi söyledi. Bunlar ne diye eylem yapıyorlar? Bizim millet koyundur, cerrahlar bir bardak su için, boğazda biraz hava alın sakinleşince yeni üniversitemizde iş başı yapın.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayır demem. Geçti Bor'un pazarı diye diye Bor kalmadı. YÖK kaldırılmalıdır. Üniversiteler özerk, demokratik kurumlar olmalı ve bilimle uğraşmalıdır. Merkezden bölünmeler, atamalara son verilmelidir. Üniversiteleri son 20 yılda getirdiğimiz durum ortada. Tam bir faciayla karşı karşıyayız. Osmanlıyı bilimden uzaklaşmak yıktı. Aynı yolda ilerliyoruz.

      Sil
    2. Selam hocam ben 02.27, nazik cevabi mı iz icin tesekkur ederim. Bir ulkede demokrasi olmasi icin, demokratik kurumların anayasal guvence altinda olmasi gerekir. Yani sorunu olan bir vatandas bunu uye oldugu bir dernek ile siyasetciye veya devlete iletebilmeli, devlette sorunun cozumu icin fizibilite yapmali, eger fizibilite sonucu muspet ise vatandasin sorununu gidermeli yoksa nicin gideremedigini vatandasa açıklamalıdır. Boylece vatandaş mutlu olur.82 anayasasi ile dernek, siyasi parti vb demokrtaik kurumsal yapilarin yasasi yapilmadi. 56 ysaindaki hoca gibi kimse farkina varmadi, kimse bunun farkina varan insanlara sahip cikmadi. O yuzden Bor kalmadi. Simdi ister o yeni universite ders versin isterse evine gidip torun buyutsun. Kimsenin umrunda degil

      Sil
  60. sayın hocam iran sabit sabit kura başlamış.bunun türkiyedeki durumları acı olmuştur hep.iran niye bunu yaptı sizce.adamlar sabit kurdan gitmezlermi

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İran farklı bir ekonomi. Her şeyden önce parası konvertibl değil. Sermaye hareketleri serbest değil. Kambiyo kontrolü uyguluyor. Onun için bizimle kıyaslanacak durumda değil.

      Sil
  61. Altinlari satip onun yerine uluslararasi altin madenleri isleten sirket kursak bu bizim kapitalizme va paramaizin degerine daha iyi yansimaz mi

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Altınınız yoksa ya da yeterli değilse bu dediğiniz olmaz.

      Sil
  62. Hocam uruguayın kişi başına düşen milli geliri türkiyeden yüksek ancak sagp ile hesaplanınca kişi baş. milli gelirde türkiye önde. Bu durumun temel nedeni uruguayda fiyatlar genel seviyesinin (enflasyon değil) daha yüksek olması mı? Teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bazen de fiyatlar seviyesi yüksektir de enflasyon yüksek değildir.

      Sil
  63. 500 ton altını abartmaya gerek yok hepsi hepsi 20 milyar dolar. 1 yıllık cari açığın yarısı bile değil.

    YanıtlaSil
  64. Hocam MB faiz açıklamasindan sonra Borsa neden dustu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Piyasanın beklediği faiz daha yüksekti

      Sil
    2. Faiz, borsanın alternatifidir. Faiz artarsa borsa ilk ağızda düşer. Zamanla o yeni düzeye alışılır ve borsa yine yükselir.

      Sil
  65. Bugün uygulanan para sistemini geri geri 100 km/saat hızla giden bir arabanın içinden dışarıya bakmaya benzetiyorum. Basit izafiyet kuramı olan bu durum MB larının sürekli para basması ve sanal para yüzünden oluşurken bizim gördüğümüz herşeyin değerinin yani fiyatının artması bir yanılsama, gerçekte birçok mal ve hizmetin değeri de düşüyor. Elimizde sabit bir ölçü birimi olmadığı için göremiyoruz. Insanoglunu tüketim çılgınlığına iten sebeplerden birisi bu para sistemi.
    Hocam katiliyormusunuz

    YanıtlaSil
  66. Hocam teşekkürler. Bilmediğimiz bir konuyu öğrendik bugün. Ne çok şey bilmemesine rağmen, ne çok da fikri var insanoğlunun...Selamlar...

    YanıtlaSil
  67. Son 4 yılda iflas eden esnaf sayısı 430 bini geçti
    Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu verilerine göre, bu yılın ilk iki ayında 20 bin 308 esnaf iflas etti. Geçen yılın aynı döneminde bu sayı 19 bin 859 idi. 2014’ten 2018’e batan esnaf sayısı ise 430 bin 275 oldu.

    Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (KOBİ) ile esnaf zor bir dönemden geçiyor. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) verilerine göre bu yılın ilk iki ayında 20 bin 308 esnaf iflas etti. Geçen yılın aynı döneminde bu sayı 19 bin 859 idi. Bu yılın ilk iki ayında 22 bin 758 esnaf ta sicil değişikliğine gitti. 2014’ten bu yana iflas eden esnaf sayısı 430 bin 275’e çıktı.
    Küçük ve orta büyüklükteki işletmelere (KOBİ) Kredi Garanti Fonu kefaleti ile kolay kredi sunan bankalar para musluğunu açarken, kredi taksidini ödeyemediği için icralık olan işletmelerin sayısı artıyor. KOBİ kredisini ödeyemediği için icra takibine alınanlara bir yılda 20 bin 718 işletme daha eklendi. Böylece icralık olan KOBİ’lerin sayısı 2017 sonunda 332 bin 461’e ulaştı. Takipteki KOBİ kredilerinin tutarı ise bir yılda yüzde 17 artarak 25.3 milyar liraya fırladı. 2018’in ocak ayında ise bu miktar 25.6 milyar liraya çıktı. Sektörde, takipteki brüt alacakların toplamı ise 5.8 milyar lira artışla 63.6 milyar liraya çıktı. Bankaların tahsili gecikmiş alacak tutarındaki artış geçen yıl yüzde 40 oranında KOBİ kredilerinden kaynaklandı. Halihazırda bankalara borçlanan her yüz KOBİ’den 10’dan fazlası icralık durumda.

    İCRALIK OLANLARIN SAYISI BİR YILDA 15 BİN ARTTI
    Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) KOBİ kredilerindeki aylık gelişmeler incelendiğinde özellikle mikro işletmelerin ödemelerde güçlük çektiği ortaya çıkıyor. 2017’de 260 bin 781 mikro işletme kullandığı KOBİ kredisini ödeyemediği için takibe alındı. Mikro işletmelerde icralık olanların sayısı bir yılda 15 bin 553 arttı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Adsiz 23:39 cok net ve dogru bilgiler paylasmis. Fazla yoruma gerek yok. durum vahim.

      Yine de.. bir defa daha diyorum.

      Beter olsunlar. Ektiklerini biciyorlar layik olduklari sekilde yönetilecek ve yasayacaklar.

      Sadece bunca batik esnaf mi..? Fakirlik sinirinda yasayan en az 10 milyon isci..Bir o kadar emekli.. Ve en önemlisi inanilmaz sartlarda Hayat mücadelesi veren milyonlarca Ciftci.

      Beter olsunlar... Aklini baskalarina teslim etmis sonsuz biat ve itaat icinde olanlarin sonu budur.

      Tek üzüldügüm Kurunun yaninda yanacak yaslar. Fakat onlar elbet bir cikis yolu bulurlar. ya digerleri..?

      Sil
  68. Hocam merhaba. Az önce okuduğum habere göre Cemil Ertem "Para politikası ile maliye politikası örtüşmeli" demiş. Bu konuda sıkıntı olduğunu daha önce belirtmiştiniz. Sonuç olarak size teşekkür etmek istedim. Teşekkürler Hocam!

    YanıtlaSil
  69. Hocam peki İngiltere bu aracılık işlemlerinden,herhangi bi komisyon alıyor mu ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam bende bu sorunun cevabını merak ettim.muhtemelen alıyorudur ve alıyorsa ,nekadar alıyordur acaba ?

      Sil
    2. Babasının hayrına yapmıyor heralde? Parayı orda tutmak bile masraf.

      Sil
  70. Türkiye'nin altın standardı uygulamaya başlaması durumunda meydana gelebilecek olumlu ve olumsuz hususları değerlendirebilir misiniz hocam.

    YanıtlaSil
  71. Hocam
    Merkez bankasının swap işlemlerinde sermaye yeterlilik rasyosunu indirmesinin İngiliz bankalarını nasıl etkilediğini açıklamanızı rica edebilir miyim?

    http://www.milliyet.com.tr/yazarlar/zeynep-aktas/dolarda-1-5-tl-lik-dususun-hikayesi-2726292/

    YanıtlaSil
  72. Sayın Mahfi Hocam,
    Öncelikle değerli tecrübe ve bilgi birikiminizi bizlerle paylaştığınız için teşekkür ederim.
    Soracağım soru ile ilgili yazınızın bu olduğunu düşündüğümden altına yazıyorum.
    World Gold Council verilerine göre 2000 yılından 2017 yılı 1. çeyreğine kadar sabit olan TCMB altın rezervleri, bu tarihten itibaren hızlı bir artış göstermiş. Şubat 2020 için açıklanan son verilere göre ülkeler merkez bankaları arasında ay içinde en yüksek altın alımı 24.8t ile Türkiye, en yakın ülke olan Rusya'nın neredeyse 2.5 katı (10.9t) olmuş. Tüm veriler elimde olmasada grafiklerden gördüğüm kadarıyla 2019 yılında da merkez bankası rezervlerine en çok altın katan ülke Türkiye.
    Sizin konu ile ilgili görüşlerinizi merak ediyorum. Özellikle bu alımlar için gerekli finansal kaynak ve ekonomiye etkileri ile ilgili görüşlerinizi paylaşabilirseniz çok faydalanacağız. Saygılarımla.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi