Türkiye’nin Dış Finansman Sıkıntısının Nedenleri

Türkiye, bir süredir dış finansman bulmakta ciddi sıkıntı içinde bulunuyor. Buldukları da çok pahalı geliyor. Bir ülkenin dış finansman kaynaklarına erişiminde finansman sağlayıcıların dikkate aldıkları bazı ölçütler var. Bunları üç grupta toplamak mümkün: (1) Guidotti – Greenspan Kuralı, (2) CDS Priminin derecesi, (3) Kredi Derecelendirme Notu.

Guidotti – Greenspan kuralı; merkez bankasının sahip olduğu brüt döviz rezervleri ve altın rezervlerinin toplamının, ülkenin, ödenme vadesine bir yıl kalmış olan dış borçlarından fazla ya da en azından eşit olması gerektiğini öne sürüyor. Bunu şöylece formüle edebiliriz:

Guidotti – Greenspan Kuralı = Rezervler >/= Kısa Vadeli Dış Borçlar

Arjantin’in eski maliye bakan yardımcısı Pablo Guidotti bu kuralı bir G 33 toplantısında ortaya atmıştı. Eski Fed başkanı Alan Greenspan bu kuralı birçok yerde dile getirerek finansal yazına yerleşmesini sağladı. Calafell ve del Bosque de yaptıkları çalışmayla[i] rezervler/dış borçlar rasyosunun birçok dış kaynak krizinin göstergesi olduğunu ortaya koydu.      

CDS primi; bir kuruluşun, alacaklı tarafın karşılaşabileceği alacağının ödenmemesi riskini belirli bir miktar karşılığında üstlenmeyi kabul etmesinin bedeli olarak tahsil ettiği primdir ve ne kadar yüksekse borçlanmak isteyenin borçlanma maliyeti de o kadar yüksek olacak demektir. CDS primi, piyasada tıpkı döviz kurları gibi anlık arz ve talebe göre belirleniyor ve 300 baz puanın üzerinde ise o ekonomi aşırı riskli olarak kabul ediliyor.

Ülke kredi derecelendirme notu; kredi derecelendirme kuruluşları tarafından bir ülkenin kredi değerliliğinin ölçülmesi sonucunda verdikleri nottur. Bu kuruluşlar, ülkeler için kredi ölçümlemesi yaparlarken ekonomik durum, siyasal durum ve riskler gibi unsurları ele alırlar. ‘Yatırım eşiği’ diye adlandırılan BBB- notunun altında nota sahip olan ülkeler yatırım açısından yüksek riskli ülke olarak kabul edilir.  

Bu ölçütlerden ne kadar fazlası tutturulabilirse dış kaynaklara erişim o kadar kolaylaşır ve ucuzlar.

Yukarıda sözünü ettiğimiz üç ölçütü bir araya getirip Türkiye’nin bugünkü göstergelerine uygularsak karşımıza şöyle bir tablo çıkıyor:  


Görüleceği gibi Türkiye, ölçütlerin hiçbirini tutturamaz durumdadır. Bunun sonucu olarak doğrudan dış sermaye yatırımları gerilemiş, dış borç kullanımı zorlaşmış ve son derecede pahalı hale gelmiş bulunuyor.

Kur, boşuna yükselmiyor.



[i]  Javier Calafell ve Rodolfo Padilla del Bosque, ‘The ratio of International reserves to short-term external debt as an indicator of external vulnerability: some lessons from the experience of Mexico and other emerging economies’, G24 Research Papers (2002.)

 

Yorumlar

  1. Bu göstergelere rağmen yapılması gerekenin tersi hala dile getiriliyor.
    Bilinçli olarak halkı fakirleştirmek istediklerini düşünüyorum malesef.
    Yazınız için teşekkür ederim hocam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam halk ne yapmalı yol gösterecek biri yokmu? Azda olsa birikimi olanlar, olanı korumak isteyenler vs..

      Sil
    2. Olmayan herşey kıymetlenir demekki bizdede para yokki durdurulamıyor hiçbirşey...

      Sil
    3. Hocam ekonomimiz de olumsuz durumları mantıksız şeylere bağlayanlara, olanları nedenleri ile açıklamaya çalıştığınız ve bizlerin neden sonuç ilişkisi kurmamızı sağladığınız, aydınlattığınız için çok teşekkür ederim.

      Sil
    4. oyle egitim, bilim, tasarruf, yatirim uretim esitlik, adalet, falan gibi basma kalip laflara gerek yok. belli ki kamu mali yagmasindan baska temel bir gelir kaynagimiz yok, ıse yaramadigi kanitlanmis kendilerinden daha fazla yaratma sevdasindan vazgecsinler..trx

      Sil
  2. Desenize sınıfta kaldık. Hababam sınıfı gibiyiz. Hocamız ise Külyıtmaz.

    YanıtlaSil
  3. Sayın hocam, kredi değerleme yapan uluslararası kurumları tanımamak, sahtekarlar diye hakaret etmek,onların doları varsa bizim imanımız var demek , hatta yerli bir “kredi derecelendirme firması açmak “ işe yarar mı🙄

    YanıtlaSil
  4. Dış finansman borcu bulamadığı için mecburi olarak dövizi yüksek tutup ihracatı artırarak döviz bulma derdinde kisaca zaman kazanma günü kurtarma derdinleler..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Geçen sene sonuna doğru çektikleri film tutunca filmin ikincisini çekiyor olabilirler mi? Nas olayı...

      Sil
    2. Döviz yükseldikçe ihracat artmaz. Döviz fiyatı ya da rekabetçi kur ihracat miktarını belirleyen faktörlerden yalnızca biridir.

      Sil
  5. Mutlu ŞENOCAK8 Haziran 2022 08:23

    Cok kiymetli bilgilendirme icin tesekkur ederim hocam. Emeginize saglik...

    YanıtlaSil
  6. Dış finansman bulamadıkları için dövizi yüksek tutup ihracatı artırarak döviz bulma derdindeler günü kurtarma hesabı yapıyorlar yapamadık deseler dükkan batacak inatla devam ederek evi arabayı köydeki tarlaya kadar sattirarak iflas ettirecekler.

    YanıtlaSil
  7. Harika net bir anlatım. Kaleminize sağlık teşekkürler.

    YanıtlaSil
  8. Hocam,
    Guidotti – Greenspan kuralı neden borcun kamu borcu mu özel kesimin borcu mu olduğuna bakmıyor? Mesela Türkiye'nin 180 milyar dolar dış borcunun 150 milyar doları özel kesimin borcu olsa bankalarda da 200 milyar dolar özel sektörün parası varsa bu borcun çevrilmesi niye riskli olsun ki?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sizce bu dolarlar bankaların veya özel sektörün kasalarında duruyor mudur yoksa bir yerlerde bina, fabrika, köprü vb. olmak için harcanmış durumda mıdır.? Onun için rezervler önemli.

      Sil
    2. BDDK bankalarda 220 milyar dolar döviz hesabı olduğunu söylüyor. Biz bu bilgiyi yanlış mı anlıyoruz? Böyle bir para yok mu?

      Sil
    3. Bankada para olsa ne olacak? kimin parası bu? gerçek veya tüzel kişilerin. kamunun veya özel sektörün borcuna ne faydası olabilir?

      Sil
    4. Mesela bankalardaki 220 milyar doların 220 bin doları sizin paranız olsun. Kamu borçlarını çevirebilmek için sizin paranıza; bu birikiminize ülkenin ihtiyacı var (verdiğimiz geçiş garantisi, yolcu garantisi, hasta garantisi v.b... bedellerini ödeyebilmek için sizin paranıza el koyuyoruz, tabii sizin de paranızı kullanmakla ilgili kimbilir ne hayalleriniz vardı "belki ev alacaktınız, belki araba alacaktınız veya ne bileyim çocuğunuzun eğitimi için biriktiriyordunuz" ama ne yapalım vatana millet sakarya bu bir beka meselesi sonuçta, devletimiz bu fedakarlıklarınızı unutmayacaktır) denerek el konsa hoş olur muydu?

      Sil
    5. Adsız 14:03 ve 13:17'ye;
      Dam üstünde saksağan vur beline kazmayı yorumunda bulunmuşsunuz. Şunu demek istiyorum: Diyelim özel sektörün borcu 150 milyar dolar. Bunun 50 milyar doları bankaların yurtdışından sağladığı sendikasyon kredileri. Bankaların kendisinin kasalarındaki para 60 milyar dolar veya bir şirket uygun faizli yurtdışından kredi bulmuş 10 milyar dolar borçlanmış ama zaten kendisine ait 12 milyar doları var gibi düşünün. Bankalardaki paranın büyük kısmı böyle. 220 milyar doların tamamı vatandaşın değil ki.

      Sil
    6. pek oyle olmuyor sn. Adsız8 Haziran 2022 18:49
      10 milyar dolar borçlanmış ama zaten kendisine ait 12 milyar doları var yerine 12 milyari oldugu varsayilarak demek daha dogru.. aktiflerde gorunen karsiliklar bankada, bankadakiler MB rezervlerinde, doviz varlikleri eurobondlarda, swaplarda, AMA kasa ekside, vs..
      p.s. para ve finans isimli twitter kullanicisi 08.06.22 de son verileri paylasti. incelemenizde fayda var.
      trx

      Sil
  9. hocam merhaba, güne yazılarınızla başlamak adet oldu. kaleminize sağlık. arjantin'in ekonomi/finans literatürüne katkısını da öğrenmiş olduk sayenizde. merakım şudur, bizzat bizlerin literatüre katkısı var mıdır (önemli bir parametre/formülasyon vs olarak)? tabiki "kur korumalı mevduat hesabı" gibi ironik tanımlamaları hesaba katmazsak :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sağ olun.
      Bildiğim kadarıyla yok. Benim
      Sürdürülebilir Kamu Finansmanı = Vergi Gelirleri / Faiz Dışı Giderler
      formülasyonu önerim var ama literatürde yer almış değil.

      Sil
    2. Selamlar hocam,
      Bahsetmiş olduğunuz önerinize ait makalenize nereden ulaşabiliriz?
      Teşekkür ederim

      Sil
    3. Sanırım Rahmetli Özal moratoryuma alternatif bir öneriyi IMF'e kabul ettirmişti ve literatüre sokmuştu diye hatırlıyorum yanlışım varsa düzeltin.

      Sil
  10. Hocam diliyorum geleceğin ekonomi bakanı siz olursunuz

    YanıtlaSil
  11. Hocam merhabalar, çok net özetlemişsiniz, elinize sağlık. Türkiye'nin çıkardığı Eurbond'larda default riski görüyor musunuz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam bankaların döviz cinsi tahvillerinin değeri de çok düştü. Oysa bankalar bu dönemde iyi kâr ediyor. Bankaların borcunu çevirememe riski de mi gündemde ki tahvil fiyatları düşüyor?

      Sil
    2. "Mahfi Eğilmez8 Haziran 2022 09:39 Şimdilik görünmüyor.."= "verbal guidance" "essential function of treasury" :)))))
      trx

      Sil
  12. Keşke herkes okusa da bu yazıyı, dış güçlerin de kendimiz olduğunu anlasak. Bu bilgilendirme için teşekkürler hocam.

    YanıtlaSil
  13. Abdulkadir Bektaş8 Haziran 2022 09:01

    Hocam yazılarınızı ilgi ile okuyorum teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  14. Hocam kaleminize sağlık, teşekkürler.

    YanıtlaSil
  15. Hocam BBB(-) ile B(+) arasında 3 değil, 4 kademe fark var:(BB+),(BB),(BB-),(B+),ama MOODY's de bu fark 5 kademeye yükseliyor.

    YanıtlaSil
  16. Bu verileri gerekli sınırların altına çekmek için hukukun üstünlüğü ve parlamenter demokrasiye geçiş yeterli mi hocam? Yoksa artık hiper enflasyonla yaşamaya alışmalı mıyız?

    YanıtlaSil
  17. Ceketi bir omuza atmış, yengeç gibi yan yan yürüyen, sağa sola küfrederek ortalarda dolaşan lümpenin teki sizden borç istese verir misiniz? Büyük ihtimalle vermezsiniz. Kimse borç vermeyince o da bütün mahalleyi haraca bağlar, o zaman görürsünüz gününüzü...

    YanıtlaSil
  18. Hocam elinize sağlık, bir yazınızda da bu durumdan nasıl çıkacağımız sorusunun da cevabını merakla bekliyorum. Tekrardan teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Şu an yapılan herşeyin tersini yaparak.

      Sil
  19. Hocam ekonomi kötü yönetiliyor hatalar mevcut ama CDS konusunda ipin ucu biraz kaçmadı mı sizce de? 300-400 makul belki ama 700 lü rakamlar biraz anormal değil mi bizim durumumuza göre bile?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. dış güçler mi diyorsunuz yani

      Sil
    2. O kadar da kötü değiliz diyince standart AKP'li mi olu

      Sil
  20. Yaşadıklarımız tam da ''Hayvan Çiftliği'' Boxer'(lar) (Napoleon is always right, I will work harder!) çoğunluk olduğu sürece iyi olacak herhangi bir şey yok.

    YanıtlaSil
  21. Güzel bir özet olmuş hocam, teşekkürler elinize sağlık

    YanıtlaSil
  22. Bir an voleybol antrenörmü Giovanni Guidetti ekonomiyi yönetsemi diye düşündüm! Guidotti İsim benzerliği böyle düşündürdü . Birde sizin voleybol severliğiniz...Keşke siz ekonominin baş antrenörü olsanız değerli hocam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba hocam,net anlaşılır bir yazı, emeğinize sağlık, Aralık'ta kur korumalı mevduat hesabı ile dövize müdahale eden ekonomi yönetiminin bu sefer de kamuoyunda tartışılan enflasyona endeksli hazine tahvili veya enflasyona endeksli mevduat hesabı çıkarma ihtimali var mı?
      Teşekkürler

      Sil
  23. Hocam tesekkur ederiz yaziniz icin. Cok onemli seyleri yalin bir sekilde aktarmaya devam ediyorsunuz. Yukarida kamu/ozel borc ayrimi ozelindeki yoruma verdiginiz cevapla ilgili olarak; Yabanci Para Net Genel Pozisyonu / Ozkaynaklar rasyosu belirtmis oldugunuz kopru, yol gibi harcamalara dogal bir sinir koymuyor mu? Kamu bankalarinda bu kurali deldiklerini okumustuk ama bunun dogru uygulandigi senaryoda sirketlerin bankalardaki YP mevduatlari hic mi guvence olusturmaz? Bir de bildigim kadariyla kisa vadeli borclarin kayda deger bir kismi yeni sartlarla roll ediliyor.(muhtemelen bu tarz mevduat vb gibi varliklari teminat gostererek). Geri bilgilendirme icin simdiden tesekkurler hocam.
    Saygilarimla,

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Oluyor ama dediğiniz gibi bazı hallerde görmezden geliniyor.
      Sanırım kimsenin güvence düşünecek hali kalmadı.
      KVB roll ediliyor ama hep daha düşük miktarda ve daha pahalı faizlerle

      Sil
    2. Tesekkuler hocam

      Sil
  24. Deniz Yıldız8 Haziran 2022 09:53

    Hocam her zamanki gibi açık net çok güzel bir yazı olmuş. Teşekkür ederim

    YanıtlaSil
  25. Aytekin arslan8 Haziran 2022 09:53

    Merhaba degerli hocam sizleri dikkatle takip ediyorum ben akp kaybettiğini gördüğü için ülkeyi bilincli olarak bu duruma soktugunu düşünüyorum yani kendilerince daha sonraki döneme hazırlıyorlar kendilerini amaç gelecek hükümeti çok zor bir duruma sokmak

    YanıtlaSil
  26. Teşekkür ederim hocam. Sayenizde doğru bilgiler alıyoruz. Bu zamanda zor olan bilgiler...

    YanıtlaSil
  27. Kkm bitince boşa çıkacak 1 trilyon tl dolara akarsa yandı gülüm keten helva

    YanıtlaSil
  28. Ülkenin bu kötü gidişata rağmen halen çözüm odaklı çalışmaması, adaletsizlik üzerine kurulmuş düzenden liyakatsız yönetim anlayışından vazgeçmemesi daha kötü günlerin müsebbibi ne yazık ki. Kıymetli hocam emeğinize sağlık çok değerli bilgiler bunlar iyi ki varsınız

    YanıtlaSil
  29. Sizce Türkiye yurtdışında politika, ekonomi ve diğer konularda adil muamele görüyor mu? Bilhassa ekonomi konusunda başka ülkelerle aynı derecede değerlendirme yapılıyor mu? Sadece somut veriler mi dikkate alınıyor, analistler aynı faktörleri mi baz alıyorlar, karar açıklamalarından nötr mü davranılıyor yoksa, Türkiye ''Türkiye'' olduğundan dolayı dezavantajlı durumda kalıyor mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. CDS primi tamamen arz talep kurallarına göre işleyen bir mekanizma. Ne kadar çok kişi Türk tahvilleri için sigorta isterse prim o kadar artıyor. Dolayısıyla burada bir kayırma ya da baskı söz konusu değil. Neysek o.

      Sil
  30. Kur yükselirken, enflasyon yükselirken, satın alma gücü düşerken, değer kazanan nadir insanlardansınız. Kaleminizin mürekkebi bitmesin.

    YanıtlaSil
  31. Gerçeklikle ve ekonomi biliminin temelleriyle bağdaşmayan bu adımlar bizi daha büyük sıkıntılara sokacaktır. Koca Türk devletinin ekonomisi bir avuç hayalperestin elinde kalmış, gerçekten hak etmiyoruz.

    YanıtlaSil
  32. Hocam, merkez bankalarını kim denetler, kasasında bulunan fiziki altın, döviz vb. gerçekten kasasında bulunup bulunmadığını bilebilir miyiz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bağımsız dış denetçiler denetliyor. Altınların bir kısmı swap işlemlerinde kullanılıyor. Dövizler ise biliyorsunuz kuru düşürmek için satıla satıla eksiye düştü.

      Sil
  33. Hocam merhabalar yazıların adeta bize ışık oluyor konu dışı olacak ama bizleri muazzam bilgi birikimi ve öngörünüzle aydınlatırsanız sevinirim. Sorum şu ikinci bir KKM VAKASI OLUR MU?
    Süper bono veya Süper mevduat?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Yanlış yanlışı çeker. Olabilir de.

      Sil
  34. hocam keşke en az 5000 yıl yaşasanız varolun…

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İnternet var oldukça, yazı var oldukça, hocanın ömrü olacak.
      Kimbilir 1000 yıl sonra birileri açar dönemin kayıtları arasında okur bunları.

      Sil
  35. CDS'in matematiksel olarak nasıl hesaplandığıyla ilgili ayrıntılı bilgiye nereden ulaşabilirim? İngilizce olabilir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Böyle bir hesaplama yok. Türkiye (ya da Brezilya, Endonezya vd.) tahvillerini alanlar CDS işlemi yapan kurumlara bu bir çeşit sigortayı almak için başvuruyor. Başvuran sayısı arttıkça (talep artışı) CDS primi yükseliyor. Tıpkı döviz piyasası gibi arz ve talebe göre bir prim çıkıyor ortaya. Alınan her riskli karar başvuru sayısını ve dolayısıyla primi yükseltiyor.

      Sil
    2. CDS hesabıyla ilgili Excel çalışmasını isteyenle paylaşabilirim.
      necmi.tarik@gmail.com

      Sil
  36. Hocam bu durumun buharlaştırılan 128 milyar dolarla ilgisi var mı? Döviz kuru şu anda olması gereken yerde sanırım, önceki dönemde merkez bankası rezervini eritmek pahasına kur düşük tutularak ülke başta Alman arabaları olmak üzere ithalat cennetine döndürüldü sonra deniz bitti şimdide cari açığı düşürmek için, kuru faiz indirimi açıklamalarıyla körükleyip ithalatı kesmeye çalışıyorlar. Endişe verici olan sağlık ürünleri gibi zaruri ihtiyaç maddelerinin de ithalatında güçlük yaşandığı haberleri.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili arkadaşlar bende şöyle bir yorumda bulunayım o zaman hocamda hak verecektir bence haddim olmayarak lisans seviyesinde bir ekonomi eğitimi almış birisi olarak şunu söylemek istiyorum tüm dünyada ülkelerin ekonomileri değerlendirilirken esas alınan temel kriterler vardır
      Bunlar mesela büyüme rakamları , cari açık, işsizlik oranları, borç stoku gibi bazı temel ekonomik parametrelerdir.
      Yada Avrupa Birliği ülkelerini esas aldığımızda Mastrit tam doğru yazamamış olabilirim kelimeyi kriterleri gibi tüm dünyada gelişmiş ülkelerde kabul edilen temel kriterlerdir. Kabul edelim son 4 senedir ciddi hayat pahalılığı,döviz kurlarında ve enflasyonda ciddi artışlar olmasına rağmen Türkiye gelişmiş ülkelerin kabul ettiği bir çok kriterde hala çok iyi durumdadır.

      Sil
    2. Ülke ekonomisini sadece borç stoku yada cds ler üzerinden yada kur üzerinden değerlendirmek bana göre bizi çok doğru değerlendirme yapma sonucuna götürmez.

      Sil
  37. Faiz sebep enflasyon netice saplatısının, her şeyi ben bilirim anlayışıyla hareket eden tek adam rejimininin, hukuktan, demokrasiden, çoğulculuktan uzaklaşmanın, kurumların şeffaflık ve hesap verilebilirlik yapısının bozulmasının bir sonucu bu tablo. Çok güzel özetlemişsiniz. Teşekkürler hocam.

    YanıtlaSil
  38. Emeğinize sağlık. Paylaşanilirmiyim? Çok kişi okusun. Gerçekleri öğrensinler.

    YanıtlaSil
  39. Hocam bunlar süper, yazınız için çok teşekkürler.
    Peki anlayamadığım kısım şu;
    1-Bunları iyileştirmek-düzeltmek adına ne yapılıyor? Ya da yapılmalı?
    2-Kredi derecelendirme notları, CDS riskleri ve rezerv konuları tüm dünyada da negatif yönde mi hareket ediyor yoksa bu bize özel bir durum mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sağ olun.
      1. Yapılan her şey daha da bozuyor. Yapılması gerekenleri kitabımda anlattım:
      https://www.remzi.com.tr/kitap/yapisal-reformlar-ve-turkiye
      2. Negatif gidenler de var ama bizim kadar hızla kötüye giden yok.

      Sil
  40. Hocam "'n'olacak bu memleketin hali"

    YanıtlaSil
  41. Ekonominin yönetiminde olan zatlar,sizin bu bilgilendirme yazınızı okuyup,bir şeyler öğrenseler iyi olmaz mı???Çalışma hayatı olmayan,yaşlı biri olarak çok aydınlandım,teşekkürler...

    YanıtlaSil
  42. Merhaba hocam, bireysel olarak elimizden hiç bir şey gelmiyor. Yazılarınızı okuyup içinde bulunduğumuz durumu anlamaya çalışıyorum ve kahroluyorum. Şu an TL hiç bir varlığım yok, aylık bütçemi çocuklarımın eğitimi için harcamaya çalışıyorum. TL dışı varlıklarım sözde değer kazandıkça sevinmiyorum, çünkü yuvam çürüyor gibi hissediyorum. Çürük bir yuvada hangi mal beni kurtarır? Emeğinize sağlık.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hepimiz aşağı yukarı aynı durumdayız. Tek tek kurtulmak pek mümkün değil.

      Sil
  43. Peki hocam faizi yükseltirsek kuru biraz düşürebiliriz değil mi? Bunun sonucunda enflasyon nasıl olur?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sanırım o kısmı geçtik. Artık tek başına faizi yükselterek durumu düzeltebilmemiz pek mümkün değil.

      Sil
    2. Doğrudur hocam. Üretmemiz gerek, bir üretmeye başlasak ah ah …

      Sil
  44. Hocam elinize sağlık harika bir özet olmuş. 2001 krizi öncesinde benzer bir durum mu vardı? IMF’ nin geldiğini olası bir senaryoda durumun düzelmesi ne kadar sürer?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 2001 öncesinde sosyal ve siyasal sorunlar bu kadar kötü değildi. Ekonomik sorunlar vardı.

      Sil
    2. Şimdi Suriyeliler ile Afganlar parasız kalırsa görürüz şenliği,
      Ülkenin en düşük gelirli kesimleri onlar,
      Asgari ücret altında çalıştıkları için, sürekli iş bulabiliyorlar,
      Kayseri sanayide gündeliği 120 liraya çalışan Afganlar var,
      2001 öncesinde yoktu böyle ücret uçurumu,
      En az asgari ücret beklentisi olan Türk gençlerini iş gücünden kesiyorlar,
      Çok genç ailelerinin geliri veya anne/babanın emekli maaşı ile min seviyede
      hayatlarını sürdürüyor.
      Takdir edersiniz ki, asgari ücret bir Türk genci için zararına çalışmak demek.
      Kimse zararına hizmet üretmek istemez.
      2001 yılından bana göre en büyük farkı bu.

      Sil
  45. Her üç kriter de bizde berbat görünüyor. Satacak kamu malı da kalmadı.Kanal İstanbul da hayal oldu .Sonu çıkmaz sokağa girdik sanırım..Güzel bilgilendirme için sağolun Mahfi bey..

    YanıtlaSil
  46. Hocam, günümüz siyasal ekonomik çıkmazı ne kadar güzel özetlemişsiniz emeğinize sağlık... Tşklr

    YanıtlaSil
  47. Her gün siz ve sizin gibi değerli insanlar yapıcı eleştiride bulunuyor aklın yolu bir olan öneriler de bulunuyorlar. Sıkıntı şu ki suyun karşı tarafında bu önerilerin bir kadri kıymeti yok...

    YanıtlaSil
  48. Hocam selamlar,

    Atilla Yeşilada sermaye kontrolü geleceğini söylüyor, durum artık faizle vs. Çözülemeyecek bir hal aldı diyor. Bu görüşe katılır mısınız? Sermaye kontrolü gelir mi ? Varlıkları nasıl saklamalıyız ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Umarım gelmez. O zaman iyice içinden çıkılmaz bir duruma geliriz.

      Sil
  49. Çok basit ve anlaşılır bir açıklama hocam. Lakin bunu anlayamayanlar tarafından yönetiliyoruz.

    YanıtlaSil
  50. En son yapılan bizden faiz artışı beklemeyin, faizi düşüreceğiz açıklaması kasıtlı mı?( Yeni bir enstrüman açıklayıp tekrar kahraman rolüne bürünmek için)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Para politikasında hiçbir enstrüman faizin etkisini gösteremez.

      Sil
    2. Kimse yönetimden faiz artışı beklemiyor zaten de bazıları akıla bilme bu kadar da kayıtsız kalamazlar diye umut ediyor.Kuru çok olumsuz etkileyeceğini bile bile bu açıklama neden yapılıyor? Kur yükselsin mi isteniyor ?

      Sil
  51. Hocam, elinize sağlık, durumu net anlamış oldum. Bir sorum olacak; greenspan ortalama olarak nasıl seyrediyordu, mesela geçen yıl fark neydi? Ne zaman fark açılmaya başladı? Diğerleri hakkında az çok fikrimiz var ama bunun hakkında yok. Teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Son üç yıla gelene kadar rezervler 120 milyar dolayındaydı, CDS primi 2018'de 165 idi ve kredi notumuz BB idi. Başkanlık sistemine geçişle birlikte hepsi geriye gitti.

      Sil
  52. Sözün bittiği yerdeyiz. Bu veriler düzelmedikçe yapılacak birşey yok.

    YanıtlaSil
  53. İstanbul Sanayi Odası toplantısında NN'yi dinleyen bir kobi ile konuştuğumda bakan dahil devletteki herkesin durumun vehametinden ya haberi olmadığını, ya da bilerek ve isteyerek ülkeyi daha kötü duruma sürüklemeye çalıştıklarını bana söyledi. Bu adam 50 kişiye iş veriyor ve son teslimatı yaptıktan sonra da kapatıp parayı dışarı çıkaracağını söylüyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. NN durumu bilmez, ne altyapısı ne bilgisi yeter.
      Durumu bilen biri de tepedekinin altında bu işi kabul etmez.
      Tepedeki de bilen birini oraya getirmez.
      Millet ülkenin anahtarını bir insana verdi.
      Adamın seçimleri iptal etmek, ötelemek,
      bir siyasi partiyi kapatmak, yenisini açmak,
      muhalefet liderini hapse atmak dahil o kadar geniş yetkisi var ki.

      Sil
  54. Hocam londra swap piyasasında tl faizinin yükselmesi yurtiçi piyasayı nasıl etkiliyor? Buradan bir çıkar sağlıyor muyuz?

    YanıtlaSil
  55. Hocam,

    CDS ve Kredi derecelendirme notu zaten Guidotti – Greenspan kuralını da dikkate alarak oluşan göstergeler değil midir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Türkiye (ya da Brezilya, Endonezya vd.) tahvillerini alanlar CDS işlemi yapan kurumlara bu bir çeşit sigortayı almak için başvuruyor. Başvuran sayısı arttıkça (talep artışı) CDS primi yükseliyor. Tıpkı döviz piyasası gibi arz ve talebe göre bir prim çıkıyor ortaya. Alınan her riskli karar başvuru sayısını ve dolayısıyla primi yükseltiyor.

      Sil
  56. Hocam öncelikle kolay gelsin aralıktaki gibi bir olayla karşılaşabilir miyiz ?

    YanıtlaSil
  57. Hocam bence mevcut durumu finansal yaklaşımla açıklamak bugünkü duruma yalnış açıdan yaklaşmaktadır. Daha ileri giderek diyebilirim ki bence süreç tamamen politik olarak okunmalı. Şöyle ki, Erdoğan'ın ya da çevresinin "faizi düşüneceğiz" dediğinde TL'nin değer kaybedeceğini bildiği, aynı zamanda bugünkü en kurt ve becerikli politikacı olduğunu da biliyoruz. Bunu Kılıçdaroğlu'nu adaylığa itmek için yapıyor. Ekonominin çok kötüye gittiğini gören muhalefet lideri heyecanlanıp adaylığını koyacak ve akabinde kur korumalı mevduada verilen faiz oranları arttırılarak kur artışı frenlenecek. Diğer yandan asgari ücret ve emekli maaşlarına yuksek oranda ara zam yapılacak. Bu arada Suriye'de operasyon gerçekleştirilip geçici ekonomik rahatlamayı milliyetçi hislerle destekleyen Erdoğan baskın seçimle koltuğunu korumayı deneyecek.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Diyelim ki korudu kendi kendine bırakacağı bu enkazı nasıl kaldıracak?

      Sil
    2. Hocam sizin de bildiğiniz üzere Türkiye'de planlar günlüktür. Öte yandan Özal da DÇM'leri devralmıştı. Bugün Erdoğan ondan çok daha güçlü. Tezimde anlattığım üzere diğer partiler engel olmazsa hala seçim kazanan yani halk desteği arkasında olan bir lider olma özelliğini koruyacaktır.
      Türkiye'nin meşhur yapısal sorunlarının daha feci bir hal aldığına katılmakla beraber bugüne kadar kimsenin gerçekten bu sorunları çözmeye kalktığını hatırlamıyorum zira örneğin Türkiye'nin vergi reformundan ziyade vergi affı yapmamaya ihtiyacı vardır. Trump geri geldiğinde ABD'yle iyi ilişkilerin tesisi muhtemel görünüyor. Üniversitelerden hastanelere yeni başlayacak bir özelleştirme dalgasıyla oluşacak yeni spekülatif kazanç ortamı Türkiye'yi kurtarmaz belki ama Erdoğan'ı rahatlatır ve ondan sonrasını da o zaman düşünür diye tahmin ediyorum.

      Sil
    3. Sayın Saygi,

      Çok güçlü olduğuna inandığınız iktidarın halk desteği şu aralar %25-30 aralığında ve giderek düşüyor. Her gün daha beter hale gelmesi kaçınılmaz olan ekonomik durumla bir kış daha geçirirse ve bu arada ülke default olmazsa bahsettiğiniz o desteğin en iyi ihtimalle %15-20 aralığına düşeceği de ortada. Böyle bir oy oranı ile her türlü hile-hurdaya rağmen seçim kazanılması mümkün değildir. Ayrıca muhalefet sizin düşündüğünüzden çok daha akıllıca davranıyor. Bence siz tezinizi tekrar bir gözden geçirin...

      Sil
    4. Türkiye yönetiminin, onlarla bir sorunu yok ki, isteneni yapan bir ülkedir Türkiye.

      Türkiye, Rusyanın en kritik savunma silahlarından birini Natonun göbeğine taşıdı, tersine mühendislikle silahı Natoya inceletti. Ardından Nato Ukrayna ile ortamı kızıştırabildi.

      Ukraynanın buğdayını da Türkiye AB pazarlarına taşıyor, komisyonunu alıyor.
      Olası bir Nato-Rus savaşı öncesinde, İstanbul kanalını da açmaya çalışıyor.

      Finlandiya ve İsveç Nato üyeliği için kötü polisi oynuyor. Destek almazsa,
      Türkiyenin haddi midir Nato genişlemesine takoz olmak?

      Askerlik ne kadar maliyetli bir iştir, öyle yumurta kapıya dayanınca, iki oylama
      ile ben giriyorum, parası neyse veriyorum denecek bir yer midir Nato üyeliği?
      Maliyeti kandır.
      Türkiye nazikçe Nato adına, Fin ve İsv tarafına bu maliyeti hatırlatıyor.

      Türkiye, Nato adına çok da güzel hatırlatıyor, bence herkes Türkiyenin yaptığından memnun.

      Türkiye takoz koyabilecek kapasitede olsa,
      Kenan Evren Yunanistan'ı Natoya tekrar almazdı,
      Erdoğan Fransayı tekrar Natoya almazdı.

      Türkiyede tek bir iktidar vardır, tek bir iktidar olacaktır.
      Türkiye'de tek bir iktidar olsun diye,
      Başkanlık sistemi kurulsun diye CHP,
      Erdoğan'ın seçilememe ihtimaline karşı
      aynı siyasi görüşten Sn Ekmeleddin'i aday göstermedi mi?

      Ki, Sn Ekmeleddin MHP den milletvekili idi.
      Başkanlık sistemi sorunsuz gerçekleşsin diye, MHP de
      Sn Erdoğana geçiş sürecinde en büyük desteği verdi.

      Sn Erdoğan siyaseten çok rahat. Bana Erdoğan'ın siyasetine karşı
      bir tane siyasetçi gösterin? Ülkedeki tüm siyasi liderler ya Sn Erdoğanın
      siyasi görüşünden, ya da onun görev verdiği eski bakanlardan.
      En son partisini kuran Sn Özdağ da, başkanlık sistemine MHP bünyesinde
      büyük destek veren liderlerden.

      Ben bugüne kadar Sn Erdoğan ile sorunu olan bir siyasi lider görmedim.
      Farklı çizgide bir siyasetçi de görmedim.

      Yaptıkları ile Sn Erdoğan'ın makamını riske atmış bir siyasi lider var ise, ile buyurun yazın.

      İlerde Türkiye, Rus gaz/petrolüne de AB sıkışırsa tıpkı hububatta yaptığı gibi
      aracılık edecek, komisyon alacak. Net hata noksan kaleminde yine artış olur.

      Bana göre, Türk siyasi hayatı en rahat seçimlerinden birine giriyor.

      vfGQf3Q254MfoE82

      Sil
    5. Yanıtınız için teşekkür ederim.
      Sorun şu ki buradan Erdoğan hiç bir sonuç alamasa bile süreç her geçen gün daha yıkıcı olacaktır. Bu sebeple Erdoğan'ın stratejisi bu mu yoksa bu strateji sonuç verir mi iki ayrı tartışmadır.
      Ben dindarlıktan nas dediğini düşünmüyorum bence bu bir siyasi strateji ama sonuç alabilir mi onu sizin de fikir beyan ettiğiniz gibi ayrıca düşünmek gerekmektedir.

      Sil
    6. Bakış yönünüz hoşuma gitti, sizi tamamlamak için iktidarın tekliğini ekledim.

      Erdoğan, sonucunu aldı, başkanlık koltuğunda.
      Erdoğan için alınacak başka bir sonuç yok.
      Kendisinin şahsi anlamda yapacağı bir strateji de yoktur,
      stratejik kapasitesi de yoktur, ona ne denirse onu yapar.
      Batı dünyası ülkelerinde milyarlarca dolarlık şahsi varlıkları olan insanlar bunlar.
      Önümüzdeki dönem, meclisin varlığını da tamamen anlamsız yaparsa,
      iç siyasetteki maksat gerçekleşir.
      Bu yapılar kontrollü muhalefet yapılarıdır.
      Muhalif liderlerin siyasi geçmişleri bellidir.

      Nas ile din konusuna şöyle girelim.

      Sokaktaki din ile yönetim katındaki din anlamları farklıdır.

      Din , Türkiye yönetimi için elzemdir, dinden ayrı bir yönetim olamaz, Türkiye özelinde.
      Keza, Ulu Önderimiz Atatürk de bu gerçeği en iyi bilen kişidir.
      Diyanet İşleri, Atatürk'ün Cumhuriyet idaresindeki ilk kurduğu kurumlardandır.
      (Kurtuluş Savaş dönemindeki Şer'iye Vekaleti Heyet-i İftâ Azası Sn Börekçidir)
      İlk diyanet işleri başkanımız Sn Rıfat Börekçi'nin hayatına bakarsanız,
      Atatürk'ün gelecek anlayışı ile uyumlu bir kişidir.
      Sn Rıfat Börekçi, hem büyük müderrislerden olarak dini bilirken,
      Mahkeme ve Kaymakamlık tecrübesi ile de yönetimi bilirdi.
      Yani din adamlığı makamı için arayıp bulamayacağınız bir insandı,
      Atatürk onu özenle Diyanete yerleştirdi.
      Osmanlı döneminde, resmi Şeyhülislam'ın fetvasına karşı fetva
      düzenlemek, Kuva-ı Milliye kontrolündeki şehirlerdeki müftüleri organize etmek,
      o şehir imamlarının ahaliye Milli Mücadeleye destek için -Şeyhülislam ı da karşısına alıp-
      fetvalarını hazırlatmak, tüm şehirlerdeki imamların, o karışık ortamda çetelesini tutup,
      Kuvayı Milliye için uygun olanlarını tesbit etmek, çok zor bir iştir.

      Rıfat Börekçi, böyle bir Diyanet başkanıydı.
      Nas, konusunda mevcut Diyanet in de devlet adamını haklı çıkaracak
      fetvaları elbette olacak. Muhalifler de söz edemeyecektir.

      Anadolu'da bir iktidarın hakim olabilmesi, bir muhalefetin alternatif bir
      anlayışı yönetime taşıyabilmesi için, dini grupları da kontrol edebilmesi gerektir.
      Mevcut, muhalefetin böyle yetkinlikleri yoktur. (Atatürk, bunu bilirdi. Erdoğan da
      mesela oraya, dine çok iyi yatırım yapmıştır.)

      UaEv6EGu1GTzNl8f

      Sil
    7. Zamanın ruhu iktidarın aleyhine çalışıyor ama iktidar bunun farkında değil. İşlerin kötüye gittiğini içgüdüsel olarak hissediyor ama neden böyle olduğu konusundaki teşhisleri yanlış; bulduğunu sandığı her çözüm, şapkadan çıkardığını düşündüğü her tavşan, daha önce başarılı olduğuna inandığı için tekrarladığı her taktik aleyhine dönüyor, ayağına dolaşıyor. Bundan sonra da böyle gidecektir, iktidarın önümüzdeki süreci kendi yararına çevirebilmesi mümkün değildir...

      Sil
    8. Mahdut, bir üstte yorum yazan muhalefeti kafasında bitirmiş.
      Ben de muhalefeti sildim. Muhalefet olmayınca geriye ne kalır? Reis.
      Muhalefeti olmayan Reisin taktiğe ihtiyacı yok, çözüme ihtiyacı yok, ne yaparsa yapsın iktidar olarak kalacak.

      Sil
    9. 22:25
      Baş edemediğin şeyi yok farz etmek en kolay kaçış yoludur da gerçek hayatta işler öyle yürümüyor. Bak, senin reis muhalefeti silmeye çalıştıkça muhalefet daha çok büyüyor. Gerçeklere dönseniz hepiniz için hayat daha kolay olacak :)...

      Sil
  58. Hocam problem siyasi değil mi

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kamu kesimiyle ilgili bütün problemler özünde siyasidir.

      Sil
  59. Değerli Mahfi Hocam, S&P için kredi derecesi "4 basamak altta" olmalıydı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben üç derecelendirme kuruluşunun (Moody's, S&P ve Fitch) ortalamasını alıyorum.

      Sil
  60. Elinize sağlık üstadım. Maliye bakanımız "Enflasyonla mücadeleden vazgeçip büyümeye odaklanacağız şeklinde bir açıklamada bulundu. Büyüme ile ilgili bir yazı düşünüyor musunuz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Seçim yılına girdik, en geç bir yıl sonra normal şartlar altında seçim var.
      Seçim zamanı seçmeni mutlu etmek lazım.
      Asgari ücrete zam,
      Memur ücretlerine zam,
      Emekli maaşlarına zam,
      Esnaf/Kobi borçlarına yeni taksit,
      Kosgeb kredilerinde artış,
      Emlak kredilerinde esneklik,
      Fiyatı yükselen temel mal/hizmetlerde vergi azaltma veya fiyatına baskı,
      Kamuya memur/işçi alımlarına ek,
      Köylüye sübvansiyon ve yeni kredi destekleri....

      gibi uygulamalar bizi bekliyor.
      Ahalimiz elini ovuştura ovuştura reyizin yeni paketlerini bekliyor.

      Sil
    2. elimle guldum..

      Sil
  61. Çok güzel anlatmışsınız hocam. Müthiş. Teşekkürler.

    YanıtlaSil
  62. Hocam;
    Bu göstergelere istinaden, herhangi bir irade yapısal reformlar gerektiğini kabul ederse ve uygulamaya başlarsa ne kadar sürede bu üç gösterge en azından başabaş noktasına gelir?

    Saygılar,

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hangi kapsamda ve hızda uygulanacağına bağlı olarak değişir.

      Sil
  63. Biçok kişi hocayı ekonominin başına layık görmüş ama hocamızda orda olsa, durum değişmezdi baştaki oldukça her şey o...

    YanıtlaSil
  64. Peki hocam yunanistan dış finansman sıkıntısı neden çekmıyor

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çekti ama IMF'den ve Avrupa Birliğinden destek alıp toparlanmaya başladı. IMF programı uyguladı, tıpkı bizim 2001 - 2008 Temmuz arasında uyguladığımız gibi. IMF işin içine girdiğinde doğru ekonomi politikaları uygulanmaya başladığı düşüncesiyle borç verenler o ülkeye borç vermeye ve yatırım yapmaya başlarlar.

      Sil
  65. Hocam faizi inatla düşürerek ne amaçlıyor yani hatayı tekrar tekrar yaparak bir yerde bu tersine mi dönecek diye düşünüyor amacı sizce nedir bilgilerinizile bizleri aydinlattiginiz çok teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne düşündüklerini bilmiyorum çünkü yaptıkları açıklamalar anlamlı görünmüyor.

      Sil
  66. Hocam yabanci yatirim da yabanci yatirim peki sevdiğiz örneklerden vereyim güney kore,japanya kim bu ülkelere gidip te otomobil fabrikası kuruyor ? türkiye şu anki cari modeliyle türk ekonomisi kalkınsın ,yalnış temelden yalnış hemde bunu komünist bir ülkede yaşamış birisi olarak soyleyebiliyorum

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tam olarak ne ifade etmek istediğinizi anlayamadım ama Türkiye'nin cari modeli yok, hatta herhangi bir ekonomik modeli yok, günü birlik yaşamaya uğraşıyor, plansız, programsız.

      Sil
    2. Hocam, arkadaş da anlamamış zaten de öyle yazıyor işte. Cari açığı kapatarak büyüyeceğiz lâfı hoşuna gitmiş ama o günden bu yana cari açığın ne noktaya geldiğini bilmediğinden ortada bir model olduğunu sanıyor...

      Sil
  67. İpte Yürüyemeyen Cambaz8 Haziran 2022 19:08

    Mahfi Bey,
    Teşekkürler, elinize sağlık.

    Ne demişti Fuzûlî; “Söylesem tesiri yok, sussam gönül razı değil”
    Gerçekleri söylemeye devam... Görmek istemeselerde...

    Saygılar

    YanıtlaSil
  68. Hocam Allah aşkına Ekonomi Bakanımız olun. Bir Türk gençliği kura feda ediliyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İlginize çok teşekkür ederim ama konu ekonomi bakanında değil. Onun bir yetkisi yok. Öte yandan artık gençler gelmeli o görevlere. Atatürk cumhuriyeti gençlere emanet etti bizim de artık bu mevkileri gençlere emanet etmemizin zamanı geldi de geçti bile.

      Sil
  69. Hocam yazılarınızi severek okuyoruz,umarım kaleminiz körelmez. Hocam durum böyle devam ederse pamuğu ne zaman yeriz.

    YanıtlaSil
  70. Net bir yorum;
    Seçilirsem, yaptığım her şey onaylanıyor
    Seçilemezsem gelecek olan düşünsün
    Bu kadar!

    YanıtlaSil
  71. Hocam, bankalar TL bazında müthiş yüksek karlar açıklıyorlar. Bankalar, yüksek faizle yeni döviz borçlanması yapmak yerine, mevcut döviz borçlarının bir kısmını iç piyasadan döviz alarak kapatmaya giderlerse, dövizde ki artış daha fazla hızlanmaz mı? Hükümet, bankalara döviz borçlarının tamamını yeni döviz borçlanması yapma zorunluluğu getirebilir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. BAnkalara özkaynak, karlılık rasyosu ile bakarsanız, kazançları enflasyonun altında kalıyor.
      Nominal gelirleri yüksek, reel gelirleri azalmış.
      Hisse fiyatları da bunu söylüyor.

      Sil
    2. Sorum bankaların karı yüksek mi düşük mü değil. Bankalar yurtdışı borçlarını ödemek için %10 ile döviz borcuna

      Sil
  72. Değerli bilgilendirmeniz için teşekkürler...Saygılarımla

    YanıtlaSil
  73. Hocam,ihracat ve iç piyasada hafifden durgunluk olduğu gözleniyor.resesyon beklenenden daha erken yaşanabilir mi?

    YanıtlaSil
  74. Hocam çok teşekkür ediyoruz ancak artık sizin daha ona sıra gelmedi dediğiniz "konsolidasyon" a mı geldik nersiniz. :)

    YanıtlaSil
  75. Mahfi Bey yazınız için çok teşekkürler.
    Son günlerde 'Sermaye Kontrolü' çok dillendirilmeye başlandı. Bizi bu konularda bilgilendirecek bir makale kaleme almanız mümkün müdür?
    İyi çalışmalar dilerim,

    YanıtlaSil
  76. Hocam, ekonomi bir noktadan sonra geri döndürülemeyecek şekilde bozulabilir mi? Bildiğim kadarıyla Arjantin 30 senedir krizden çıkamadı, Venezuella da bir çıkış yolu bulamıyor. Bundan sonra kim gelirse gelsin, ne yaparsa yapsın buradan çıkış olmaz denecek bir nokta var mıdır? Varsa neresidir? Yoksa hangi koşulda olursanız olun doğruları yapmaya başladıktan sonra ekonomi bir şekilde iyileşiyor mu?

    YanıtlaSil
  77. Merhaba hocam. Benim merak ettiğim konu, acaba yakında bir faiz artırımı yapılacak olursa döviz kurları ve enflasyon ne düzeye gelir?
    Teşekkürler.

    YanıtlaSil
  78. Hocam bu ülkenin geçmiş olduğu bu ekonomik süreçte ev veya arsa gibi yatırımlar yapmak doğru mudur?

    YanıtlaSil
  79. Sn EĞİLMEZ,Ben Sizin gibi Mükiyeli Ekonomi Yüksek Öğrenim görmedim.Makro,Mikro Ekonomi,Para Politika sı gibi dersler görmedim.Benim Okuduğum Dersler Endodonti,Pededonti,Ortodonti,Protez gibi ama bu Ülkede
    yaşadığıma göre Yaşım 70 dayandığı için geçen yılların Birikimi var.Rh Babam Serbest Çalışan Muayehanesi olan ekimdi.26 Mayıs 1960 günü,İstanbuda Opel Acentesine giderek,19.000 Tl ödeyerek,0 km Opel Rekort Otomobil aldı.Otele dönüp Erken yatıp Memlekete dönecekti.Bu Sırada ABD Askeri Ataşesi Colonel Fred Haynes,KKK Nato Müdürünün Evine Akşam Yemeğinde Buluştular.Moskovaya,SSCB Kominist Partisi Genel Sekreterinin davetlisi,Bir takım Ekonomik Kalknma Anlaşması için gidecek Rh Menderesi Devirmek için bir Bildirge yazılımın hazırladılar.Cuntalardan Seçilmiş Karekterlerden MBK Üyelerini Seçerler.Sabaha Karşı Ateş e,Arabasıyla Müdürü,Ankara Radyosu Önünde İndirir.Müdür içeri girer.Mikrofonda Bildiriyi okumasıyala.23. Menderes Hükümeti Devrilirken,Seçili MBK Üyeleri davet edilir.Askerler Demokrat Partilileri Maymun gibi top lamaya başlar.Otelde oluşan Panikli gürültüyle Uyanan Rh Babam ‘7 Mayıs Darbesini öğrenmiş.Cuntalarda bir memnuniyetsizlik yaratmış.MBK giremeyenlerde Silahlı Kuvvetler Birliğini Kurarak,Muhalefet Kanadını kurar. ABD 2.Kahire Konferansında İsmet Paşa ile Başkan Roosevelt 6 Arlık 1943 Kısa görüşme Sonrası.İcradan So rumlu Başbakanları,İktidar ve Anamuhalefetin Genel Başkanlarını Seçmeye Başlar.Hasan Sakayı İstenmedi ğinden,Şemsettin Günaltay gelir,Ardından İzmir Amerikan Kolejli Rh Menderes,Rh Demirel,Rh Hoca,Müteveffa Öxall gibi Zeki Adamları Seçerken,Bunların Hiç biri Ekonomi Eğitimi görmemiştir.Mühendis Başbakanlardır.D erken,Strateji değiştirip,Miskinleri,Çok Kullanışlıları tercihe başlar.Müteveffa Yılmaz,Bacınız vs.Derken,1 Ocak 2005 de Sultan Tl den 6 Sıfır Silerek,Bizim Araba aldığımız 19.000 Tl,2Kuruşa düşmüş.Rh Menderesin 2 Kuru şu Karşılığı alınabilen,66.Sultanın Kabinesi döneminde Yine Opel İnsignianın Fiyatı 1.140.000₺.62 yılda bu ka dar Parası Tepe taklak Olan Ülke,Endüstri Ülkesi olur mu?Sermaye birikip Yüksek Katma değerli Sanayi Doğar mı?Rh Babam Opel Rekortu aldığında.Sadece Devlet Hastahenesi Uzman Doktoru 3,5 kişinin vardı.Taksiciler bile 2.El oto kullanırdı.Şimdi Her Apartmandan bu sayıdan Fazla Otomobil var.Şehrimizde İlk Akaryakıt İstas yonu açan Vehbi Süldür,Halk Pazarı Önündeki Perol Ofis Bayinda,Tenekesiyle gelenlere,Litereyle Tenekelerine Gaz Yağı doldurarak satardı.Günlük,Güneşlik havalarda,Her Pazar Eğirdire Pikniğe giderdik.Günbatımına doğr u,Askeri Gazinoda Rh Babam,Uzaman Doktorlarla Bezik oynar,Hava Kararmaya başlarken,Dağılırdık.O devirde Eğirdir yolu Stabilize idi.Parada Paraydı.Sn Eğilmez,Osmanlının Merkez Bankası Osmanlı Bankası Para Bastı ğından,Konvertibilite Para olduğundan,Duuyunu Umumi tutmuş.Osmalı Vergi Toplayan İdari Bürokrasisi yok,
    Mültezemler topluyordu.Harcamaları Denetletmek için Duyunu Umumi Devletleri Baskısıyla Sayıştay Kurul muş.Galata Bankerleri Aracılık Hizmeti,Avrupa Borsalarında Tahvil Satılmış.Özel Şartlarda Satılan Tahvilleri En Son Öxall ödemiş.Borçlanmanın çoğu Savaş Finasmanı,Kırım,93 Harbi,Trablus,Balkan Savaşlarıyla,Balkan Muhacereti giderlerine harcanmış.Bir Türlü Bürokrasisi kurulamamı.İlk Paşabahçe Cam Sanayi Fabrikasını açan Rh Atatürk,Bakanlar,Dönemin Asker Sivil Bürokrasisi ve İsmet Paşaya,Fabrikanın Cam Bardaklarında Çay İkram edilir.Paşanın Keyfi kaçmış,Aklı Gümrük Vergisinde.Ben Şimdi kimden Vergi alacağım der?Onun üzerine Tüketim Vergisi konur.Öxall Basitleştirir ve KDV adını vermiş. Sn Eğilmez Hataları varsa tepki koyun.
    Astiras Tombili…….

    YanıtlaSil
  80. Hocam ekonomi bir kurallar silsilesi ve bu kuralların işine gelmediği bizim gibi ülkeler çeşitli hamasi söylemlerle kıymeti kendinden mechul, bilimsellikten uzak belki de arka planda başka işlerin döndüğü işlerle ülkenin içinden geçiyorlar. Hocam şimdi desek ki bu iktidar çark etti veya başkası geldi, oyunu kurallarıyla oynayacağız dedi, ekonomimiz bulunduğu seviyeden önce 0'a, oradanda 100'e ulaşması kaç sene sürer?

    YanıtlaSil
  81. Elinize sağlık üstad

    YanıtlaSil
  82. Yine dört dörtlük muazzam bir yazı olmuş. Emeğinize sağlık.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi