Kara Para ve Diğerleri

Günlük konuşma dilinde birbiri yerine kullanılan bazı kavramlar var: Kara para, vergi dışı kazanç, kayıt dışı kazanç, yastık altı varlık. Bunlardan bazıları birbiriyle iç içe olsa da aslında hepsi oldukça farklı kavramlar. Bunları sırayla açıklayalım.

Kara para: Yasa dışı yollarla elde edilen kazançlara kara para deniyor. Bunlar, genellikle kaçakçılık, uyuşturucu ticareti, fuhuş, yasadışı silah satışı, yasadışı kumarhane işletilmesi gibi konusu suç oluşturan faaliyetlerden elde edilen gelirler ve servetlerdir. Yurda kaçak yollarla uyuşturucu sokup burada pazarlayan kişilerin buradan elde ettiği gelir kara paraya örnektir. Kara para, konusu suç oluşturduğu için vergi ya da başka açılardan bildirim konusu olmaz, dolayısıyla bu yolla elde edilen kazançlar vergi ve kayıt dışı kalır. Bununla birlikte eğer vergi idaresi veya vergi müfettişleri bu tür bir kazancı saptarlarsa vergilendirirler. 

Vergi dışı kazanç: Vergi dışı kazanç, kara para şeklinde elde edilen kazançlarla konusu suç oluşturmayan, normal bir faaliyet sonucu elde edilen ama tamamı ya da bir bölümü kazanç olarak bildirilmediği için vergisi ödenmeyen kazanç ve iratları kapsar. Sattığı malların bir bölümünü kayıt altına almayan ve dolayısıyla bu mallardan elde ettiği gelirin vergisini ödemeyen bir marketin bu faaliyeti vergi dışı ticari kazancın örneğidir. Aynı şekilde serbest çalışan bir doktorun muayene karşılığında aldığı ücretlerin bir bölümünü kaydetmeyip vergisini ödememesi vergi dışı serbest meslek kazancının, evini kiraya veren ve elde ettiği geliri bildirmeyip gelir vergisi ödemeyen bir kişinin elde ettiği gelir, vergi dışı iradın örneğidir.  

Kayıt dışı kazanç: Kayıt dışılıktan kastedilen şey GSYH hesaplarına girmeyen gelirlerdir. Kara para olarak elde edilen kazançlar ve/veya vergi dışı kazançlar aynı zamanda kayıt dışı kalırlar. Uyuşturucu ticareti yoluyla kazanılan kara para ya da vergisi ödenmeden elde edilen kazanç bildirilmediği ve dolayısıyla kayıtlarda yer almadığı için GSYH hesaplarına da girmez. Bununla birlikte bu kazançlar eğer yurtiçinde ya da yurtdışında yastık altına gitmiyor da bir şekilde harcamaya dönüşüyorsa GSYH hesaplarına ve dolayısıyla kayıt içine girer. 

Yastık altı varlık: İster kara para, ister kayıt dışı, ister vergi dışı olarak kazanılmış isterse de tümüyle vergisi ödenerek normal yoldan elde edilmiş olsun kazançlardan banka hesapları dışında saklanan bölüme yastık altı varlıklar deniyor. Söz konusu varlıklar piyasa dışında tutulduğu için ekonomiye bir yararı bulunmayan (atıl) varlıklardır. Bunlar genellikle döviz, altın, değerli maden veya değerli taş, kripto para gibi formlarda saklanır. Bu varlıklar bankalarda mevduat olarak tutulsa krediye dönüşerek piyasaya katkı sağlayabilecekken bu şekilde piyasa dışında saklanması halinde atıl varlık halini alırlar.

Buraya kadar sıraladığımız kavramların birbirine karıştırılması veya birbiri yerine kullanılmasının nedeni bunların çoğu kez içli dışlı olmasından kaynaklanır. Örneğin kara para bankaya yatırılamadığı, bankalardaki kiralık kasalarda veya evlerdeki kasalarda saklandığı için aynı zamanda yastık altı varlık olarak da kabul edilir. Benzer şekilde vergi dışı kazanç ve kayıt dışı kazanç da yastık altı varlıklar içinde yer alabilir. Yastık altı varlıkların diğerlerinden en önemli farkı bunun içinde normal yollardan elde edilen ve vergisi ödenmiş bulunan gelirlerin de yer alabilmesidir. Aylık ücret alan bir çalışan biriktirdiği paralarla gram altın alıp onları evindeki kasasında saklıyorsa burada herhangi bir kara para, vergi dışılık ya da kayıt dışılık söz konusu değildir. Burada olan bu bireyin birikimini bankada tutmak yerine evinde saklamayı tercih etmesidir. Bu şekilde sakladığı varlık, piyasadan çekilmiş bir satın alma gücü olduğu için atıl kaynağa dönüşerek yastık altına gitmiş olmaktadır.

Yorumlar

  1. Teşekkürler hocam. Günümüzde kara paranı basitçe bir paravan şirket aracılığı ile basitçe aklanabildiğini biliyoruz, duyuyoruz. Sizce bunun önüne geçmek için ne gibi önlemler alınabilir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bunun önüne geçmek istenmiyor ki, bankacılık lisansları, aml/kyc bile bunu belli kişiler yapabilsin diye var.

      Sil
    2. Önüne geçilsin istenmiyor ki, istense bankaların bile bile yapmalarını istemeyecekleri şekilde cezalar verilirdi. Bankalar kara para dolaştırmaktan kazandıklarının çok altında ceza ödediği sürece buna teşvik ediliyor. Kyc/aml/fatfa da batının kara para ile kimin muhattap olabileceğini denetleme metodundan başka bir şey değil.

      Sil
    3. Kara paranın önüne geçilmesinin birinci kuralı temiz ve dürüst bir siyasal kadro ve bürokrasidir.

      Sil
    4. Bunlardan dahaönemlisi temiz bir toplumdur hocam. Konu para olunca en dürüstü bile baştan çıkabiliyor. Hem de küçük komisyonlar karşılığında.

      Sil
    5. 4 Temmuz 2023 tarihinde 23:13 saatinde yazan adsız kullanıcıya cevapsal olaraktan yazmaktayım ki para bugünkü dünyada en fazla tapınılan ilahtır.Zira bugünkü dünyada para her türlü rızık ve nimeti satın almakta.Huzuru ve sağlığı da satın almakta para.Mutluluğu da kiralamakta bolca yüksek tutarlardaki para.Kapitalist bir dünyada neoliberal yani vahşi kapitalist bulunan bir ülke olan Türkiye'de yaşamaktayız nasıl olsa.Ve çoğumuzun Küba gibi bir yere gidebilme imkanı da şansı da yoktur en azından şimdilik.

      Sil
  2. Hocam kaleminize sağlık, bu aralar sıkça duyduğumuz bir çok terimin anlamını da kafamızda netledik.

    YanıtlaSil
  3. Her gün yeni bir şey var mı diye sıkça girip kontrol ettiğim sayfanızda yine son derece bilgilendirici bir yazı olarak yerini almış. Çok teşekkürler, saygılar

    YanıtlaSil
  4. SAYIN HOCAM AYNI ANDA EURO ,DOLAR ,ALTIN, FAİZ, BORSA VE ENFLASYON NASIL YÜKSELIYOR.BUNUN EKONOMİDEKİ ADI NEDİR.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ekonomi politikası yanlışsa ve sağa sola savrularak plansız programsız yürütülüyorsa bu durum ortaya çıkabiliyor. Bunun ekonomide bir adı yok.

      Sil
    2. 6 tane emtia aynı (zam)anda yükselebiliyorsa şayet 6 tane emtia aynı (zam)anda düşebilir de sonradan: euro(avro),faiz,dolar,türk lirası,borsa,altın,enflasyon

      Sil
    3. Aslında bunlar yükselmiyor, TL'nin değeri düşüyor.

      Sil
  5. Hocam yazınız için teşekkürler. Kaynağı belli olmayan varlıkların sahipleri için geçmiş yıllarda "nereden kazanıldığı sorgulanmayacak, sadece getirin kayda girsin" minvalinde yasalar çıkmıştı yanılmıyorsam. Bu tür yasalar ile bu tür kazanç sahiplerine getir ben senin paranı yasal yollardan aklayayım demek (normal kazançları hariç tutarak yazıyorum) sizce devlet yönetimi ve itibarı açısından nasıl açıklanabilir? Kaynak yaratma maksadıyla TCMB net rezervleri eksilerde iken ve kısa vadeli borçlarımızı çevirebilmek adına buna benzer bir adım yeniden atılabilir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Maalesef bu yaklaşımlar günü kurtarmak için geleceğin feda edilmesi anlamına geliyor.

      Sil
    2. Gri listede yer almamızın bir nedeni de budur, olasılıkla?

      Sil
  6. Hocam merhaba, bankacilik sistemini detayli anlatan, onerebileceginiz kitap varmidir, tesekkurler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. https://www.hepsiburada.com/bankacilik-ferudun-kaya-pm-HB00000DSKNU

      Sil
  7. Ülkemizde tarifini yaptığınız dört cins varlıktan da bol miktarda bulunuyor.Nedeni ise derin bir güvensizlik ortamı..Yazınız için sağolunuz..

    YanıtlaSil
  8. ozellikle kara para icin paranin emek maliyeti daha dusuk oldugundan psikolojik enflasyonu tetikler diyebilirmiyiz?

    YanıtlaSil
  9. Doktor muayene örneğiniz o kadar anlamlı ki maalesef :)

    YanıtlaSil
  10. Hocam ppk metinlerini ve birkaç gün sonra yayınlanan toplantı özetlerini okuyor musunuz? Okuyorsanız son metin ve toplantı özetini nasıl yorumlarsınız?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Artık ciddiye alamıyorum. Özellikle her seferinde "sıkı duruşumuz devam edecek" ifadesini gördükten sonra.

      Sil
  11. Hocam KK istifa ederse dolar düşermi?

    YanıtlaSil
  12. Türkiye'de Kanuni yoldan elde edilen kazançla alınan döviz ve altın yastık altına girmektedir . Bu yüzlerce yıldır gelenek haline gelmiştir. Miktarı belirsiz belki de trilyon dolar vardır. Hükümetlerin tatlı rüyasıdır.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ama sadece rüyadır, defalarca denendi ortaya çıkmıyor.

      Sil
    2. Katılıyorum. "Ama sadece rüyadır, defalarca denendi ortaya çıkmıyor."

      Sil
    3. AKP iktidarı hükümet olaraktan bir zahmet yastık altı paraya da el koyamasın kolay kolay.Zaten bir sürü para akışı yapılmakta AKP'ye doğru.

      Sil
  13. Hocam "Yurda kaçak yollarla uyuşturucu sokup" ifadesi bana biraz garip geldi. Başka yollar da mı var?

    YanıtlaSil
  14. Seçimin üzerinden 33 gün geçmiş olduğu hâlde, ekonomik yıkım gelmedi.

    Acaba analiziniz yanlış olabilir mi Mahfi bey?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Nasıl bir yıkım bekliyorsunuz? Cumhurbaşkanı yıkım olduğunu görmese maliye bakanlığına Şimşek'i getirir miydi? Nas dediği halde faizin yükseltilmesini kabul eder miydi?

      Sil
    2. Adsız bey; Çok merak ettim,fiyatların kanatlanıp uçması yetmiyorsa, ekonomik yıkım var demek için ne olması gerekiyor mesela.

      Sil
    3. Ben onu bunu bilmem kardeşim bu devleti dolar molar etkilemez.
      nedenmi, bizim halk uyanık,dolar 30 TL gibi davranıyorlar zaten. markette pazarda gördüğünüz herşeyin fiyatı dolar 30 TL gibi ayarlanmış durumda yani 25-26-29-30 etkilemez. piyasa 5 TL ileriden geliyor devletimizde,bu halkı dolarla kimse baskilayamaz.

      Özetle dolar yarın 100 TL olsa. 1 hafta ülke sallanır ertesi hafta herkez 105 tlymis gibi devam eder hayatına. önlemini alan kurnaz zeki vede akıllı bir halk hem halk hem devlet.

      Sil
    4. Ekonomik yıkım ve kriz var diyebilmeniz için insanların yamyamlığa mı başlaması gerekir sizin ekonomik yıkımın var olduğuna inanmanız amacıyla?

      Sil
    5. Verilerin ısrarla çarpitilması da sayılmıyorsa...

      Sil
    6. Hocam, soruyu soran sarayın ekonomistlerinden biri olabilir mi? Bir an öyle hissettim!..

      Sil
  15. Değerli hocam yazınız için önce teşekkürler, "Kara para, konusu suç oluşturduğu için vergi ya da başka açılardan bildirim konusu olmaz, dolayısıyla bu yolla elde edilen kazançlar vergi ve kayıt dışı kalır." ifadesinde beyan zorunlu olarak gerçekleşmez ki zaten faaliyetin kendisi yasadışıdır. Ancak bu yasadışı faaliyetin vergilendirilmesini engellemez. Zira 213 sayılı Kanunun 9 ncu maddesine göre vergiyi doğuran olayın kanunlarla yasak edilmiş bulunması mükellefiyeti ve vergi sorumluluğunu kaldırmaz. Sonuçta vergi idaresi faaliyetten elde edilen kazancı tespit ederse vergilendirmesi gerekir, ayrıca kara paranın müsadereye tabi tutulması ayrı bir konudur.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu yorumunuzdaki en önemli nokta 'tespit ederse' ifadesidir.

      Sil
  16. Elinize sağlık hocam. Babam sanırım 2000li yıllarda bankalarla bazı kötü deneyimler yaşamış, 20 yıldır tüm birikimi yastık altındaydı. TL anormal derecede değer kaybetmeye başlayınca mecbur yeniden banka kullanmaya başladı ama hala tam olarak güvenemiyor :)

    YanıtlaSil
  17. Hocam rica etsek PPK toplantı özetini okuyup yorumlar mısınız ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Neresini yorumlayayım bilmiyorum. Yazılan başka uygulanan başka.

      Sil
  18. Hocam konuyla alakasız ama sormadan edemiyorum, Türkiye’nin kişi başı milli geliri GDP ile SAGP bazında ciddi değişkenlik gösteriyor. Aynı şekilde ekonomik büyüklük açısından biz hangisine inanalım? Ya da ikinizin ortalaması alsak en gerçekçi sıralamayı yakalamış olur muyuz?

    YanıtlaSil
  19. Hocam bunun ekonomimize ne gibi zararları olabilir ki?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ekonomimize değil ahlakımıza zararı olur. Ve ahlâk bozuldu mu her şey bozulur, ekonomi dâhil.

      Sil
  20. Mahfi Bey emeğinize sağlık. Küçük yatırımcı bu ortamda ne yapmalı ki enflasyondan kendini korusun.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu ortamda tek başına enflasyondan korunmak pek mümkün değil. Altın, döviz, borsa karışımı bir sepet dengeli olabilir.

      Sil
    2. Hocam emeğiniz için teşekkür ederim, ben bu hisse yatırım ortaklıklarıni sormak istiyorum isyat, vakifyo gibi içindeki menkul kıymet değeri 5 lira etmiyor hisse 31 lira olmuş bu nasıl oluyor gerçeklik payı nedir ? Ve doğrudan yatırımları mi önerirsiniz yoksa bu yatırım ortaklıklarıni mi ?

      Sil
  21. Hocam MB başkanı kuru tutmak için rezerv satmayacağız dedi ve dolar düşmeye başladı. Normalde bu durumda kur yükselir diye biliyordum baskı kalkınca. Piyasa olumlu mu karşıladı yoksa başka bir şey mi var?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. MB Başkanı bunu dedikten sonra kamu bankaları yüklü miktarda döviz satmaya başladı.

      Sil
  22. Hocam...Değerli yazınız için teşekkürler. Hocam bilançolarda hata noksan kalemi diye bir tutar var. Bu tutar son yıllarda sürekli arttı. Devleti yönetenlerin bunun açıklanması gereken bir sorun olarak görmesi gerekmez mi? Bu tutarın sürekli artması, özellikle kara para konusunda şüphe uyandırmaz mı? Saygılar...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aldıran var mı emin değilim. Çark dönsün de nasıl dönerse dönsün diye düşünülüyor.

      Sil
  23. Hocam aklanmış kara para ne olur?

    YanıtlaSil
  24. Eğer "faiz" ile "enflasyon" arasında bağlantı yoksa, o zaman ne yapacaksınız Mahfi bey?

    Faizin yükseltilmesi gerektiğini savunmaya devam edecek misiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aslında ben faizin yükseltilmesini savunmuyorum, enflasyonun düşürülmesini savunuyorum ama bunu anlamak istemeyenler öyle anlıyor. Bu arada faiz ile enflasyon arasında bağlantı olup olmadığını Türkiye'de 2021 Eylülünde TCMB'nin faizi indirerek enflasyonun yükselmesine neden olmasından daha iyi hangi olay anlatır bilmiyorum.

      Sil
  25. Benim merak ettiğim bir şey var.24 yıl boyunca Türkiye (905 milyar dolardan) %18 büyürse ( biliyorum çok zor) 24 yılda (Amerika da her yıl %3) Amerika ile milli gelire mi sahip olur? Bu arada ekonomiden anlamıyorum ama böyle bir hesap yaptım

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hesap doğru ama Türkiye bu üretim tarzıyla, bu eğitimle, bu siyasetle ve bu ekonomi politikasıyla her yıl yüzde 18 büyüyemez.

      Sil
    2. Çok teşekkür ederim yanıtladığınız için.Cidden basit bir kod yazıp bunu hesapladım ve bana daha önce düşündüğümden çok daha ulaşılabilir gelmişti ve belki de kodu yanlış yazmışımdır diye düşündüm.Yine de ben buradan doğru politikalarla, doğru siyasetle, yapısal reformlarla, doğru eğitim politikalarıyla en azından Türkiye için en büyük ilk 10 ekonomiden biri olunabileceğini anladım.

      Sil
  26. Bildiğim kadarıyla, müsteşarlık seviyesinde bu devlete hizmet etmiş sizin gibi yüksek bürokratların, emekli olsalar bile herhangi bir konuda beyanda bulunmaları kanunen yasak olabilir. Emin değilim.

    Yani, hem twitter'da hem bu blog'da suç işliyor olabilir misiniz Mahfi bey?

    Yanılıyor muyum?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Böyle bir suç yok, rahat olun. Ama bunu düşünmeniz bile düşünceyi yasaklayanlara ne kadar yakın olduğunuzu ortaya koyuyor. Gerçekleri anlatanların değil gerçekleri çarpıtanların yaptığı suç olarak kabul edildiğinde gelişmiş ülke olma yolunda önemli bir adım atmış olacağız.

      Sil
    2. Atalarımız boşuna dememiş, "doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar " .

      Sil
    3. Mahfi hocam ne ahmakça yorumlar var, bunlara layık oldukları cevabı veriyorsunuz ama sinirleriniz nasıl dayanıyor ? Hayret! M.Yüksel

      Sil
  27. Hocam merhaba,

    bugünlerde dillendirilen 500 TL ve 1000 TL banknotların, bu yazınızda bahsettiğiniz durumların daha az vuku bulması için çıkartılmaması daha ideal değil midir? Açıkçası bana, bu banknotları isteyen kişilerin bu istekleri pratiklikten daha çok direkt vergiden arî işler çevirmek adına isteniyormuş gibi geliyor da...

    Özellikle bankaların ödeme yöntemi kolaylıkları ve teknoloji dikkate alındığında nakit ödeme almayan, sadece kredi kartı, debit kart ve dijital ödeme kabul eden işletmelere vergi indirimi gibi teşviklerle bunun desteklenmesi daha iyi olmayacak mıdır toplam elde edilen vergi yekunu ve kayıtdışılığa karşı?

    gerçi gri listeye dahi alınan bir ülke için bu sorularım biraz pollyanna gibi kaldı ama yine de fikrinizi merak ettim..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız ama bugünlerde bu tür önerilerin hepsi Polyanna önerisi gibi kalıyor.

      Sil
  28. Bir ekonomik tetikçinin itirafları-3 kitabını okuyorum. 71. sayfaya kadar okudum. 71. sayfada tam da bu konudan bahsediyordu. Kitaplarda vd. yayınlarda hiçbir yerde bu konulardan bahsedilmediğini okuyordum ki bugün bu yazıyı eklediniz. Kitabı bitirdikten sonra kitaptan notlarım ve değerlendirmeleri bu yazının altına eklemek isterim. Konu para olunca kimse soru sormak istemiyor ki para soruyu sevmiyor. Para gelmeyince de çarklar dönmüyor. Sebebi ithalata dayalı bir üretim sistemine sahip olmamız. Kötü veya iyi olduğunu değerlendirmek için erken mi yoksa tam zamanı mı? Zarar gören kim? Telafi edilebilir mi? Bunlara bakılması gerekir sanırsam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkürler paylaşım için. Sebep ithalata dayalı üretimden daha çok yasaların işlemediği ya da daha doğru bir anlatımla siyasetçinin kendi koyduğu yasaları kendi ekibi için işletmediği bir ortama sahip olmamız.

      Sil
  29. Merhaba dolar fiyatı serbest piyasada belirleniyorsa çok küçük bir rakamla bile piyasa yükseltilemez mi? Yüksekten satılır kur? Ama dolar satarken o fiyattan satılıyor doların fiyat oluşumu farklı mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O gibi durumla MB müdahale edebilir ve kuru normale çekebilir. Aslında MB'nin kura müdahalesi sadece o durumlarda olmalıdır.

      Sil
    2. Hocam mevcut koşullarda artık asgari ücretin 6 ayda bir değilde geçim koşullarına göre tıpkı sürekli “güncellenen” fiyatlar gibi her ay artırılması gerekirmi?

      Sil
    3. Ücret artışı yerine hükümete enflasyonun düşürülmesi baskısı yapılmazsa her ay aynı tartışmaları yaşarız ve sonuç alamayız.

      Sil
  30. Sayin Hocam veridginiz bilgiler icin cok tesekkürler, Almanya'da sicilya mafiasi kara para aklamak amaci ile pizzaci aciyor, kara parayi, sanki pizzaci dükkaninda kazanmis gibi gösterip vergisini ödeyip sisteme sokuyorlar, Türkiyede de böyle bir cok sirketin oldugunu tahmin ediyorum...

    YanıtlaSil
  31. Merhaba hocam, bilgilendirici paylaşımınız için çok teşekkürler. Merak ettiğim bir husus var; yabancı yatırımcılar (özellikle ABD ve Avrupa ülkelerinden) kur farkından dolayı zarar etmiyorlar mı? Örneğin; İsveç merkezli Ikea ve H&M şirketlerini ele alırsak 2018’de İsveç Kronu Türk Lirasının yarı değerindeyken günümüzde Türk Lirasının hemen hemen 2,5 katı değere sahip. Arz ve talep patlama yapamayacağına göre böyle bir durumda Türkiye pazarında bulunmaya nasıl devam edebiliyorlar?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İsveç'teki fiyatların üzerinde fiyatlara satarak.

      Sil
  32. Mb kuru alım satım fiyatıyla belirleniyorsa miktarın ne önemi var? Yani aynı hareketi 1 milyon dolarla da 10 milyonla da yapamaz mıyız ? Ama biz bankadan döviz satarken fiyatını seçemiyoruz ? Fiyatı alınan dövizin miktarı etkilemiyor mu? Birde geçmişte alınan dövizlerinde etkisi var sonuçta tr bundan sonra döviz kullanmasa bile dolar bir anda düşmez

    YanıtlaSil
  33. Hocam bildiğim kadarı ile kripto paralar tamamen Digital enstrümanlar. Bunlar nasıl yastık altı olabilir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sisteme girmeyen, sistem dışında sokulan her değer yastık altıdır.

      Sil
  34. Mahfi bey karapara anladığım kadarıyla servet transferinden başka birşey değil. Kayıt dışı ekonomide kayıtlı işletmeler bir şekilde denetim altına alinabilirde. Suurunleri hocam istanbuldaki olta balıkçıları için spor için yapanda var. Geçimini oradan saglayanda var demişti. Bunun içerisine pazarcılık girince bir anlamda herkesin işine geliyor gibi

    YanıtlaSil
  35. Hocam kripto paralar Digital enstrüman olduğundan tedavülü ve değiş tokuşu da internet üzerinde yapılabiliyor. Dolayısı ile bunun yastık altına girmesi nasıl olabiliyor?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir varlığın yastık altı olması demek onun yastık altında saklanması demek değildir. Yastık altı deyimi sistem dışına çıkarılmış olan varlıkları kapsar. Bunların nakit, altın, dijital para olması fark etmez.

      Sil
  36. hocam ben kendimi bildim bileli yastık altında birikim yapan birisiyim, bu yaptığımı mevduat olarak bankaya yatırsaydınız, belki kredi olarak birisine faydalı olurdu gibi açıklamanızı pek anlamadım. benim bankaya yatıracağım mevduatı, bankanın doğru kişiye, ekonomiye fayda sağlayacak kredi olarak vereceğinden nasıl emin olabiliyorsunuz ? ikincil olarak, kişilerin yastık altına birikim yapması, devletlerin emisyondan para çekmesi gibi enflasyonu düşürücü etki yapar ki, bu da yüksek enflasyonu ülkeler için pozitiftir. yastık altının azalması için, devletin vatandaşlarını enflasyonla ezmeyeceği bir düzen kurması gerekir ki, bu türkiye için hayalden ibaret. dolayısıyla, yastık altına devam. saygılarımla

    YanıtlaSil
  37. Merhaba hocam, kaleminize sağlık. Bunların bir ortak noktası da servet transferine hizmet etmeleridir.

    YanıtlaSil
  38. dış borç kuru etkilediği halde bizden daha borçlu ve parası zayıf para olan brezilya gibi ülkeler niçin bizim kadar sert devalüasyon yaşamıyor? Gelişmiş ülkeler aşırı borçlu olmasına rağmen paraları niçin değer kaybetmiyor? borç oranı ve yabancı borç kur için o kadar da önemli değil mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Nokta atışı isabetinde oku tam on ikiden dart tahtasının ortasına vurmalık sorular gelmiş tebrik ederim

      Sil
    2. Çünkü onlar birçok hata yapsalar da bizim gibi faiz sebep enflasyon sonuç diyerek neden - sonuç ilişkilerini karıştırmıyorlar.

      Sil
  39. Hocam Merhabalar, yazınız için teşekkürler. Bu vergi cennetlerine kaçan varlıklarda hem kara hem yastık altımı oluyor?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. Eğer vergi cennetine kaçan para burada kara para olarak kazanılmışsa kara paradır. Kara para zaten kayıt dışıdır. Ama o kaçtığı yerden buralara kredi olarak kullandırılıyorsa o zaman yastık altı olmaz.

      Sil
  40. Hocam merhabalar
    ben inferis ve sahte sultanı çok beğenerek okudum. Fonu da alacağım.
    Fonu biraz incelediğimde mali boyutunun diğer iki kitaba göre daha fazla olduğunu gördüm.
    Son zamanlardaki yoğun ekonomi tartışmaları son romanınıza yansımış gibi geldi bana
    Siz romanlarınız arasından en çok hangisini beğendiniz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet ne yazık ki hayat pahalılığı her geçen gün daha fazla yansıyor. Kağıt fiyatları arttıkça bu daha da netleşiyor.

      Sil
    2. Hocam yorumlarım fiyat hakkında değil içerik hakkındaydı :)

      Sil
    3. Enag 6 aylık enflasyona %50 diyor, Tüik %17.

      Böyle böyle enflasyon düzelecek sanıyorlar.

      Sil
    4. Ben fiyat artışı diye anladım kusura bakmayın. Üç roman da aslında çevremizde çok gördüğümüz, duyduğumuz, her gün içinden geçtiğimiz olayların soyutlanmasıyla ortaya çıkmış romanlar. Aslına bakarsanız üçünü de beğeniyorum. Ne de olsa kargaya yavrusu kuzgun görünürmüş.

      Sil
  41. Sayın Eğilmez, çok kişinin bildiği ancak dile getiremediği "Kara Paranın ardında Siyaset ve Güvenlik güçlerinin olduğu dur" . Yani "Siyasetin ve Güvenlik güçlerinin desteği olmasa Kara Para sıfırlanmaz ancak çok çok azalır" . Bilindiği üzere gelişmiş ülkelerde en etkili , en korkulan Kamu Teşkilatı MALİ SUÇLAR bölümüdür. Temiz Toplum için bu bölümün en etkili , en korkulan bölüm haline getirilmesi , en Temiz Kamu Teşkilatı olarak muhafaza edilmesi Ülkemiz için hayati öneme sahiptir diye düşünüyorum. Acaba yanılıyormuyum ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yanılmıyorsunuz. Çok açık.

      Sil
    2. Mahfi hocam, çok merak ettiğim bir durum var. Şirketim tahsilat sorunları yaşıyor. Çok büyük firmalarla çalışmamıza rağmen. Vergi borcumuz bu yüzden katlanıyor. Vergilenmeyen hiçbir hareketimiz de yok. Bu durum aslında nasıl çözülebilir acaba? Devlette hak ettiği vergisini bizden zamanında alamıyor. Yani bu durum herkese zarar veriyor.
      Muhasebeci bize paranı fatura zamanına göre topla diyor, sanki olabilir de biz yapmıyoruz gibi. Ülkede herkes vergi kaçır dışında hiçbir yorum yapamıyor. Bu arada mal değil hizmet satıyoruz. Vergi yasasında nasıl bir değişiklik yapmak lazım?

      Sil
    3. Ödememek çok yaygın. Sadece şirketler değil ev sahipleri de zorlanıyor kiralarını alabilmek için.

      Sil
  42. Mahfi hocam, bir sorum olacak. Eğer hükümet merkez bankasına karışmayıp serbest bıraksaydı fakat reform yapmasaydı döviz ve enflasyonun şu an olması gereken ortalama yer nere sizce ne olurdu? Bu soruyu zarar hesabımızı yapmak için soruyorum. Yazınız için teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Enflasyon % 19 iken faizi de 19'da bıraksaydı bugün hem enflasyon hem de kur çok daha düşük yerlerde olacaktı.

      Sil
    2. Enflasyonu körükleyecek politikalara son sürat devam ediliyor. Hiç rasyonel değil.

      Herhalde sıkı para politikası için seçim bekleniyor.

      Sil
  43. Mahfi bey

    "Türkiye'de ekonomik krizin olup / olmadığı" ile ilgili ayrıntılı bir yazsanız artık?

    "Ekonominin büyüdüğü (GSYH'nin arttığı) bir ülkede, ekonomik kriz yoktur." diyenler var. Başka gerekçeler de dile getiriyorlar ama başlıcası "büyüme".

    Acaba 21. yüzyılın ilk çeyreğini tamamlamak üzereyken, iktisat bilimindeki "ekonomik büyüme" tanımını sorgulamak gerekir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. GSYH hesaplanırken ürünlerin piyasa fiyatları alınır ve cari piyasa fiyatlarıyla GSYH böyle hesaplanır. Sonra açıklanan enflasyon deflatör olarak alınır ve cari fiyatlarla hesaplanan nominal GSYH enflasyondan arındırılarak reel hale getirilir. Eğer açıklanan enflasyon, GSYH hesaplanırken alınan fiyatlardan düşükse o zaman büyüme olduğundan yüksek çıkar. Bizde bildiğiniz gibi açıklanan enflasyon gerçek enflasyonun yarısından düşük düzeyde. Dolayısıyla bizim gerçek büyüme açıklananın yarısı düzeyinde. Yani o da doğru değil. Dolayısıyla kriz yok diyenler bu gerekçeyi kullanıyorsa o da yanlış.

      Sil
    2. Normalde GSYH büyüme oranıyla elektrik tüketimi arasında başka etkenlere bağlı olmakla birlikte, doğrusal (lineer) olmasa da doğru orantılı bir korelasyon (bağlantı) gözlenir. https://seffaflik.epias.com.tr/transparency/ sitesinden de takip edilebileceği üzere, elektrik tüketimi geçen yılın aynı dönemleriyle karşılaştırıldığında azalmış görülmektedir. Bunun bir kısmı deprem bölgelerindeki sanayi tesislerinin kapasitesinin düşmesinden kaynaklı tabi ama büyüme rakamları doğru olsaydı, aynı şekilde elektrik tüketiminde de artış gözlememiz gerekirdi.

      Sil
  44. 1- bütçenin ne kadarı borçlanıldı ne zaman ve nereden öğrenebiliriz? başta yapılırken öngörülen açık hepsi kesin borçlanılıyor mu?
    2- ödemeler dengesinde ödenen ve alınan dış borç gözükür mü? (eurobondlar gibi) alınan döviz gözükür mü?

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi

GSYH’de Dünyada Kaçıncıyız?